Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N1087E" type="main">
              <s id="N1089E">
                <pb pagenum="14" xlink:href="005/01/022.jpg"/>
              gis participat de motu recto, ac naturali à quo prouenit ipſa
                <lb/>
              maior velocitas tanquam à cauſa intrinſeca, & hoc ita ſe ha­
                <lb/>
              bere demonſtratur ex principijs geometricis. </s>
              <s id="N108B0">Similiter non
                <lb/>
              ex alio dicimus rotunda corpora ſuper planum, facilius mo­
                <lb/>
              ueri, niſi quia parua vel minima ſui parte planum contingám,
                <lb/>
              ac minus offenſant. </s>
              <s id="N108B9">
                <expan abbr="Idq.">Idque</expan>
              probatur eo quòd circulus tangat in
                <lb/>
              puncto, ac magis à plano ſemotum efficiat angulum. </s>
              <s id="N108C1">Quæ
                <lb/>
              deſumuntur ex geometricis,
                <expan abbr="ſuntq.">ſuntque</expan>
              veræ cauſæ ipſius mobili­
                <lb/>
              taris facilioris quæ de rotundis corporibus aſſeueratur. </s>
              <s id="N108CC">Quod
                <lb/>
              cum in omnibus concluſionibus mechanicis obſeruetur, vt
                <lb/>
              per ſe conſtat, palàm conuincitur, eas conſtituere notitiam
                <lb/>
              quandam rerum ſiue effectuum procedentem ex cognitione
                <lb/>
              cauſæ illorum, ac proinde per diſcurſum & illationem virtute
                <lb/>
              medij, nempe ipſius cauſæ præcognitæ, ex notitia
                <expan abbr="antecedẽ-tis">anteceden­
                  <lb/>
                tis</expan>
              deueniendo in notitiam conſequentis, quod eſt ſecundum
                <lb/>
              hanc conditionem participare propriam rationem ſcientiæ. </s>
            </p>
            <p id="N108E1" type="main">
              <s id="N108E3">Deinde probatur, nam ea quæ per mechanicam notitiam
                <lb/>
              ex cauſis proprijs cognoſcuntur, tàm neceſſario ab ipſis cau­
                <lb/>
              ſis procedunt, vt non poſſint aliter ſe habere, quæ erat altera
                <lb/>
              conditio propriæ ſcientiæ. </s>
              <s id="N108EC">Neque enim contingenter pon­
                <lb/>
              dus libræ aut vectis magis grauitat in parte remotiori à fulci­
                <lb/>
              mento ex eo quòd pars diametri, quæ plus à centro circuli
                <lb/>
              diſceſſerit, magis ab eadem virtute moueri ſuapte natura
                <lb/>
              præualeat: ſed neceſſariò ac ineffabiliter, cùm neceſſariò li­
                <lb/>
              bra aut vectis in ſuo proprio motu conſtituatur veluti diame­
                <lb/>
              ter circuli; & hoc quod eſt pondus in parte diſtantiori à ful­
                <lb/>
              cimento quod eſt centrum, magis grauitare ſeu efficaciùs de­
                <lb/>
              orſum impellere eſſentialiter dependeat ab eo, quod eſt par­
                <lb/>
              tem illam diſtantiorem à centro aptiorem eſſe ad motum, vt
                <lb/>
              apertiſſimè ex geometricis principijs demonſtrabitur. </s>
              <s id="N10903">Nec
                <lb/>
              per accidens eſt, longiùs ferri miſſilia funda, quàm manu miſ­
                <lb/>
              ſa, quia in motu circulari qui fit per emiſſionem, ſeu proie­
                <lb/>
              ctionem, magis illa diſtant à centro per fundæ vſum, quàm ſi
                <lb/>
              ſola manu proijcerentur, vt per ſe conſtat; ſed neceſſariò ex
                <lb/>
              tali cauſa talis procedit effectus, qui proinde aliter non poteſt
                <lb/>
              ſe habere propter eandem rationem, vt in cœteris quoque </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>