Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670

Page concordance

< >
Scan Original
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
< >
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000246">
                <pb pagenum="54" xlink:href="010/01/062.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg57"/>
                <lb/>
              ſagitta exploſa minimè percutiet ſignum æquali ve­
                <lb/>
              locitate ictum fugiens; igitur manifeſtum eſt, aquam
                <lb/>
              minimè grauitatem exercere ſupra ei ſubiectam a­
                <lb/>
              quam, quando à proprio loco naturali exulat, & per
                <lb/>
              aerem mouetur. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000247">
                <margin.target id="marg57"/>
              Cap. 3. flui­
                <lb/>
              dum in ſuo
                <lb/>
              toto quie­
                <lb/>
              ſcens pon­
                <lb/>
              derat.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000248">Secùs autem contingit in aqua quieſcente, iņ
                <lb/>
              puteo aliquo, vellacu, ſi enim diuidatur pariter in
                <lb/>
              laminas æque altas, patet quòd ſupremane dum
                <expan abbr="tã-git">tan­
                  <lb/>
                git</expan>
              ſimpliciter ſubiectam aquæ laminam, ſed è con­
                <lb/>
              tra eam impellit tanta vi
                <expan abbr="quãta">quanta</expan>
              eſt energia eius gra­
                <lb/>
              uitatis, & patet quòd infima aqua pati cogitur com­
                <lb/>
              preſſionem, cùm ſuſtinere debeat pondus ſupremæ
                <lb/>
              aquæ incumbentis: & hoc accidit, quia ſua quiete
                <lb/>
              impedit progreſſum, & conatum compreſſiuum
                <expan abbr="de-orsũ">de­
                  <lb/>
                orsum</expan>
              ſuperpoſitæ aquę; hac de cauſa ſi habueit poro­
                <lb/>
              ſitates hæ neceſſario conſtringentur à vi ponderis
                <lb/>
              incumbentis aquæ. </s>
              <s id="s.000249">Modò quia impulſus compreſſi­
                <lb/>
              uus factus à ſuperiore aqua ſupra inferiorem nullo
                <lb/>
              alio vocabulo deſignatur, quàm grauitatis, vel
                <expan abbr="põ-deris">pon­
                  <lb/>
                deris</expan>
              , igitur verum erit, quòd aqua ſuper aquam
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg58"/>
                <lb/>
              quieſcentem grauitatem exercet non quando in mo­
                <lb/>
              tu conſtituitur, & extra ſuum naturalem locum, ſed,
                <lb/>
              tantummodò, quando ſiſtitur, & quieſcit in loco ſuo
                <lb/>
              naturali. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000250">
                <margin.target id="marg58"/>
              Contra do­
                <lb/>
              ctrinam ſu­
                <lb/>
              periùs addu­
                <lb/>
              ctam afferri
                <lb/>
              ſolet difficul
                <lb/>
              tas valdè
                <lb/>
              plauſibilis,
                <lb/>
              quod nimi­
                <lb/>
              rum vrina­
                <lb/>
              tores ingens
                <lb/>
              pondus aque
                <lb/>
              incumbentis
                <lb/>
              nec patian­
                <lb/>
              tur, nec ſen­
                <lb/>
              tiant.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000251">Hiſce omnibus rationibus opponi ſolet
                <expan abbr="experiẽ-tia">experien­
                  <lb/>
                tia</expan>
              ſatis vulgata, eſtque huiuſmodi: vrinatores iņ
                <lb/>
              profundo maris demerſi non ſentiunt, neque
                <expan abbr="patiũ-tur">patiun­
                  <lb/>
                tur</expan>
              compreſſionem ſuperincumbentis aquæ, quæ
                <lb/>
              multoties plures congios excedit; hinc inferunt, ſi </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>