Præterea contra experientiam ſupponitur à Baldo, remi
palmulam ceu centrum manere immotam in ipſa remiga
tione, qua nauis fertur antrorſum. Nam licet in vno caſu, vt
quando remi manubrium motu proprio circa ſcalmum na
uigium per impulſum acceptum in anteriora progrediens
æqualia ſpatia pertranſierint, id verè poſſit contingere, vt
optimè demonſtrat Petrus Nonius propoſit. 2. in ſequen.
problem. Ariſtotelis; nullo tamen modo poteſt veriſicari
virtute eiuſdem tantum remigationis, de qua eſt nobis ſer
mo; ſed virtute alterius etiam commotionis, aut impulſus,
vt ſequenti quæſtione patebit. Quare nihil ex eo colligi po
teſt in propoſito contra Ariſtotelem.
palmulam ceu centrum manere immotam in ipſa remiga
tione, qua nauis fertur antrorſum. Nam licet in vno caſu, vt
quando remi manubrium motu proprio circa ſcalmum na
uigium per impulſum acceptum in anteriora progrediens
æqualia ſpatia pertranſierint, id verè poſſit contingere, vt
optimè demonſtrat Petrus Nonius propoſit. 2. in ſequen.
problem. Ariſtotelis; nullo tamen modo poteſt veriſicari
virtute eiuſdem tantum remigationis, de qua eſt nobis ſer
mo; ſed virtute alterius etiam commotionis, aut impulſus,
vt ſequenti quæſtione patebit. Quare nihil ex eo colligi po
teſt in propoſito contra Ariſtotelem.
Demum nec minus contra experientiam eſt, per appul
ſum palmulæ in B ad dexteram ſcilicet nauigij, ſcalmum
D ferri in G, & ſcalmum C in F declinando totum
ipſum nauigium dextrorſum per ipſos arcus DG, & CF.
Siquidem oppoſitum de facto contingit, etiam ſi palmula
vbi B in ſcopulum appellat, vel immoto alteri corpori ad
hæreat. Videmus enim per impulſum remigum incuſſum
in parte dextera ſcalmum, ac nauigium moueri ad ſiniſtram.
Et ratio ipſa ſuadet, quia cum nauis ita ſupernatet in aqua,
vt quoquo uerſum dimoueri valeat, quando nouam poſitio
nem acquirit, per impulſum in vno tantum latere acceptum
neceſſariò intelligitur conuerti circa centrum ſuæ grauita
tis. Illiſa igitur palmula in aquam in parte dextera, ab eaque
ob reſiſtentiam repulſa, non ſecus ac ſemidiametri extre
mum, nauim tanquam circulum ad ſiniſtram mouebit.
Idem enim efficit aqua remigationi obſiſtens, ac ſi quis pal
mulam repelleret in contrariam partem. Cumque talis
remigatio fiat per modum circuli circa ſcalmum proceden
do dextrorſum, ſequitur repulſum accipi, ac fieri per op
poſitum procedendo ſiniſtrorſum. Quamobrem ad hoc,
vt nauigium rectà antrorſum procedat, ex vtraque parte
ſimul remiges conantur impellere, vt ex vtroque motu cir
culari, & contrario, reſultet vnus rectus, ac mixtus. Vt cer
nere eſt in hac figura, in qua ſit remus AB, cuius manu
ſum palmulæ in B ad dexteram ſcilicet nauigij, ſcalmum
D ferri in G, & ſcalmum C in F declinando totum
ipſum nauigium dextrorſum per ipſos arcus DG, & CF.
Siquidem oppoſitum de facto contingit, etiam ſi palmula
vbi B in ſcopulum appellat, vel immoto alteri corpori ad
hæreat. Videmus enim per impulſum remigum incuſſum
in parte dextera ſcalmum, ac nauigium moueri ad ſiniſtram.
Et ratio ipſa ſuadet, quia cum nauis ita ſupernatet in aqua,
vt quoquo uerſum dimoueri valeat, quando nouam poſitio
nem acquirit, per impulſum in vno tantum latere acceptum
neceſſariò intelligitur conuerti circa centrum ſuæ grauita
tis. Illiſa igitur palmula in aquam in parte dextera, ab eaque
ob reſiſtentiam repulſa, non ſecus ac ſemidiametri extre
mum, nauim tanquam circulum ad ſiniſtram mouebit.
Idem enim efficit aqua remigationi obſiſtens, ac ſi quis pal
mulam repelleret in contrariam partem. Cumque talis
remigatio fiat per modum circuli circa ſcalmum proceden
do dextrorſum, ſequitur repulſum accipi, ac fieri per op
poſitum procedendo ſiniſtrorſum. Quamobrem ad hoc,
vt nauigium rectà antrorſum procedat, ex vtraque parte
ſimul remiges conantur impellere, vt ex vtroque motu cir
culari, & contrario, reſultet vnus rectus, ac mixtus. Vt cer
nere eſt in hac figura, in qua ſit remus AB, cuius manu