1eſt intrinſeca ipſa grauitas, quæ tanquam proprium ope
randi principium eſt illis ratio, vt moueantur deorſum, ſeu
forma qua in ſe ſecluſis impedimentis, talem motum pro
ducunt. Quod optimè expreſſit Ariſtoteles lib. 8. Phyſic.
tex. 32. & lib. 1. de Cœlo, tex. 17. & lib. 4. tex. 6. Ratio au
tem eſt manifeſta, quia ſenſu conſtat, efficaciam, ac celeri
tatem in motu deorſum creſcere creſcente grauitate cor
poris, ac minui ad diminutionem illius (vt idem Philoſo
phus obſeruauit 1. de Cœlo tex. 89.) quod non poſſet con
tingere ſi in ipſo corpore graui grauitas non eſſet propria
cauſa effectiua ipſius motus, quæ ſimul cum effectu creſce
ret, ac decreſceret. Sicut calor, qui dum intenditur, aut re
mittitur, efficacius aut remiſſius operatur, maioremque aut
minorem calefactionis motum producit, eo quod ſimiliter
eſt ratio formalis calefaciendi, ſicut grauitas ſe deorſum
mouendi. Nullumque eſt inconueniens, idem corpus eſſe
poſſe mouens & motum, cum in corpore graui ſit potentia
receptiua motus, & grauitas, quæ eſt potentia effectiua illius.
randi principium eſt illis ratio, vt moueantur deorſum, ſeu
forma qua in ſe ſecluſis impedimentis, talem motum pro
ducunt. Quod optimè expreſſit Ariſtoteles lib. 8. Phyſic.
tex. 32. & lib. 1. de Cœlo, tex. 17. & lib. 4. tex. 6. Ratio au
tem eſt manifeſta, quia ſenſu conſtat, efficaciam, ac celeri
tatem in motu deorſum creſcere creſcente grauitate cor
poris, ac minui ad diminutionem illius (vt idem Philoſo
phus obſeruauit 1. de Cœlo tex. 89.) quod non poſſet con
tingere ſi in ipſo corpore graui grauitas non eſſet propria
cauſa effectiua ipſius motus, quæ ſimul cum effectu creſce
ret, ac decreſceret. Sicut calor, qui dum intenditur, aut re
mittitur, efficacius aut remiſſius operatur, maioremque aut
minorem calefactionis motum producit, eo quod ſimiliter
eſt ratio formalis calefaciendi, ſicut grauitas ſe deorſum
mouendi. Nullumque eſt inconueniens, idem corpus eſſe
poſſe mouens & motum, cum in corpore graui ſit potentia
receptiua motus, & grauitas, quæ eſt potentia effectiua illius.
Diximus verò grauia moueri deorſum per rectam lineam,
quæ centrum grauitatis ipſorum, centrumque mundi conne
ctit: Nam ſenſu pariter conſtat, illa non tendere ad ipſum
mundi centrum per lineam aliquam obliquam, neque per
lineam rectam, quæ ab extremo quoddam, vel quauis alia
parte ipſius ad mundi centrum extendatur, ſed per eam, quam
diximus lineam, quæ ab eius centro grauitatis rectà ad mun
di centrum propendet. Omnis enim grauitas cuiuſque
grauis ita in ipſo grauitatis centro colligitur, & coacerua
tur, vt extra ipſum nihil grauitare propemodum in corpori
bus videatur: proindeque non niſi ipſomet centro rectà deor
ſum eadem corpora ferri conſpicimus naturali propenſio
ne. Quo pariter fit, vt ſi aliundè quàm ab ipſius grauitatis
centro graue aliquod ſuſpendatur, ſtatim grauitatis centro
deorſum tendente conuertatur, nec manere vnquam poſſit
donec ipſum grauitatis centrum ſub puncto ſuſpenſionis per
lineam horizonti perpendicularem conſtituatur. Quando
quidem tunc idem eſt, ac ſi corpus per ipſummet grauita
quæ centrum grauitatis ipſorum, centrumque mundi conne
ctit: Nam ſenſu pariter conſtat, illa non tendere ad ipſum
mundi centrum per lineam aliquam obliquam, neque per
lineam rectam, quæ ab extremo quoddam, vel quauis alia
parte ipſius ad mundi centrum extendatur, ſed per eam, quam
diximus lineam, quæ ab eius centro grauitatis rectà ad mun
di centrum propendet. Omnis enim grauitas cuiuſque
grauis ita in ipſo grauitatis centro colligitur, & coacerua
tur, vt extra ipſum nihil grauitare propemodum in corpori
bus videatur: proindeque non niſi ipſomet centro rectà deor
ſum eadem corpora ferri conſpicimus naturali propenſio
ne. Quo pariter fit, vt ſi aliundè quàm ab ipſius grauitatis
centro graue aliquod ſuſpendatur, ſtatim grauitatis centro
deorſum tendente conuertatur, nec manere vnquam poſſit
donec ipſum grauitatis centrum ſub puncto ſuſpenſionis per
lineam horizonti perpendicularem conſtituatur. Quando
quidem tunc idem eſt, ac ſi corpus per ipſummet grauita
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib