Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

List of thumbnails

< >
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
20
20
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N10687" type="main">
              <s id="N106A7">
                <pb pagenum="10" xlink:href="005/01/018.jpg"/>
              cunque pondera, ad aerem vel aquam artificiosè pellendam,
                <lb/>
              attrahendam, aut continendam, ad miſſilia proijcienda,
                <expan abbr="aliaq.">aliaque</expan>
                <lb/>
              ſecundum varias poſitiones locanda, vel de loco ad locum,
                <lb/>
              diuerſimodè transferenda, & ſimilia, quæ per ſe nota erunt
                <lb/>
              mechanicamenta omnia ad id præſtandum accomodata, ac
                <lb/>
              ſpeculationes mechanicas recenſenti. </s>
            </p>
            <p id="N106C7" type="main">
              <s id="N106C9">Deinde obſeruandum eſt, ad prædictam motionem, aut
                <lb/>
              quietem arte conſequendam, duo potiſſimum conſiderari à
                <lb/>
              Mechanico; nimirum & quantitatem ponderis ex parte cor­
                <lb/>
              poris mouendi, & quantitatem virtutis ex parte mouentis, ſi­
                <lb/>
              ue immediatè ipſe moueat per virtutem intrinſecam, fiue per
                <lb/>
              impreſſionem impetus, aut per inſtrumenta. </s>
              <s id="N106D6">In hoc enim ars
                <lb/>
              ipſa mechanica ſita eſt, vt habita ratione ponderis, aut leui­
                <lb/>
              tatis corporis mouendi aut detinendi, proportionalis vis ad id
                <lb/>
              præſtandum adhibeatur,
                <expan abbr="congruaq.">congruaque</expan>
              applicentur machina­
                <lb/>
              menta, ad ſupplendum quod deeſt naturali virtuti. </s>
              <s id="N106E5">Quod
                <lb/>
              nequaquam fieri poſſet ſine conſideratione quantitatis vtriuſ­
                <lb/>
              que, nempe ponderis mouendi, & virtutis motiuæ vbi tota
                <lb/>
              fundari debet proportio vnius ad alteram. </s>
            </p>
            <p id="N106EE" type="main">
              <s id="N106F0">Denique obſeruandum etiam erit, prædictam quantitatem
                <lb/>
              ponderis, tum grauitatem, tum leuitatem reſpectu
                <expan abbr="diuerſorũ">diuerſorum</expan>
                <lb/>
              à Mechanicis appellari. </s>
              <s id="N106FB">Maior enim quantitas ponderis re­
                <lb/>
              ſpectu minoris, ab ipſis dicitur grauitas; minor vero compa­
                <lb/>
              ratione maioris, dicitur leuitas. </s>
              <s id="N10702">Sicut illud corpus ab ipſis
                <lb/>
              dicitur leue, quod minus habet pondus reſpectu alterius; il­
                <lb/>
              lud vero graue, quod maius; etiam ſi per ſe ſimpliciter lo­
                <lb/>
              quendo vtrumque graue ſit. </s>
              <s id="N1070B">Non enim Mechanicus accipit
                <lb/>
              graue aut leue ſimpliciter & ſecundum ſe, quemadmodum vt
                <lb/>
              plurimum accipit Phyſicus (nempe per graue intelligendo,
                <lb/>
              quod nullam habet in ſe leuitatem, per leue autem quod nul­
                <lb/>
              lam habet in ſe grauirtatem;) ſed ſemper vtrumque accipit
                <lb/>
              reſpectiue; ita vt idem dicatur graue & leue reſpectu diuerſo­
                <lb/>
              rum, vt habetur etiam apud Ariſtotelem lib. 4. de cœlo tex.
                <lb/>
              27. vbi aer & aqua reſpectu terræ dicuntur leuia, reſpectu ve­
                <lb/>
              ro ignis, grauia. </s>
            </p>
            <p id="N1071F" type="main">
              <s id="N10721">His ergo præmiſſis facile primo intelligetur, ſubiectum ma-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>