1mirandum, quod tradit Ferdinandus Corteſius, in Mexico eſſe
lapidem coloris flavi; ex quo novaculæ fiant acutiſſimæ: quæ
non à ferro, aut cote, ſed ex aquâ illam aciem trahant.
Videtur autem hæc proprietas innuere huius cognationem
cum aquâ; eſſéque veluti glaciem ex aquâ concretam: à quâ
rurſum atteratur & liquefiat: mox tamen ab aëre eo modo,
quo ovorum cortices, indurari. A motibus iam dictis differt
terebratio & perforatio: fitque duobus modis. Vt cùm cavi
tas inducitur abſque deperditione alicuius particulæ: & cùm
partes ab illâ cavitate excluduntur. Et primo quidem modo
cavitas fit per compreſſionem: quam ſola πιες ὰ admittunt, cu
iuſmodi metalla & ligna: nequaquam verò τὰ θζαυὰ at gem
mæ, lapides, vitra. Cùm deperditione verò ſubſtantiæ & hæc
& reliqua omnia cavantur: licet non uno modo omnia.
Nam gemmæ quidem & vitra non niſi politurâ, ſenſimque ra
dendo perforantur: terebratione verò ligna, metalla, oſſa.
Et ſicuti terebra figurâ à ſe differunt; ita etiam modus perfo
randi. Alia enim circulo; alia formâ ſemilunari terminan
tur: alia cochleatim ſtriata, ab acuto ſenſim augentur & late
ſcunt. Atque hæc quidem à perforatione incipiendo σχίσει χ́
χλάσει terminant motum. Dum enim cochlea circum acta
in partem compreſſam vulnus agit, & quæ à tergo ſequitur
helix, ambit latiore plagâ; in tenues & friabiles lamellas eâ
ratione ſcobinatur helicoides, à plagâ inciſus conus: eoque in
helicem cavam recepto terebratio procedit, quouſque cochlea
repleta ſcobe, educi & expurgari debeat. Videtur autem hic
ratio vectis intervenire: cuius hypomochlium in centro mo
tûs: extrema verò ſunt circelli ſenſim aucti & in conum late
ſcentes. Verùm huiuſmodi terebella ſuperficiem, quæ am
bit plagam, minùs æqualem relinquunt: calorem verò ob
multiplicem motum adaugent. Itaque minùs apta cranio
lapidem coloris flavi; ex quo novaculæ fiant acutiſſimæ: quæ
non à ferro, aut cote, ſed ex aquâ illam aciem trahant.
Videtur autem hæc proprietas innuere huius cognationem
cum aquâ; eſſéque veluti glaciem ex aquâ concretam: à quâ
rurſum atteratur & liquefiat: mox tamen ab aëre eo modo,
quo ovorum cortices, indurari. A motibus iam dictis differt
terebratio & perforatio: fitque duobus modis. Vt cùm cavi
tas inducitur abſque deperditione alicuius particulæ: & cùm
partes ab illâ cavitate excluduntur. Et primo quidem modo
cavitas fit per compreſſionem: quam ſola πιες ὰ admittunt, cu
iuſmodi metalla & ligna: nequaquam verò τὰ θζαυὰ at gem
mæ, lapides, vitra. Cùm deperditione verò ſubſtantiæ & hæc
& reliqua omnia cavantur: licet non uno modo omnia.
Nam gemmæ quidem & vitra non niſi politurâ, ſenſimque ra
dendo perforantur: terebratione verò ligna, metalla, oſſa.
Et ſicuti terebra figurâ à ſe differunt; ita etiam modus perfo
randi. Alia enim circulo; alia formâ ſemilunari terminan
tur: alia cochleatim ſtriata, ab acuto ſenſim augentur & late
ſcunt. Atque hæc quidem à perforatione incipiendo σχίσει χ́
χλάσει terminant motum. Dum enim cochlea circum acta
in partem compreſſam vulnus agit, & quæ à tergo ſequitur
helix, ambit latiore plagâ; in tenues & friabiles lamellas eâ
ratione ſcobinatur helicoides, à plagâ inciſus conus: eoque in
helicem cavam recepto terebratio procedit, quouſque cochlea
repleta ſcobe, educi & expurgari debeat. Videtur autem hic
ratio vectis intervenire: cuius hypomochlium in centro mo
tûs: extrema verò ſunt circelli ſenſim aucti & in conum late
ſcentes. Verùm huiuſmodi terebella ſuperficiem, quæ am
bit plagam, minùs æqualem relinquunt: calorem verò ob
multiplicem motum adaugent. Itaque minùs apta cranio