Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 403 > >|
12[Figure 12]
Lignum A H, ſolidum, rectum, rotun­
dum
, æqualéque, ac tam longum vt incli­
natum
ad ſuperficiem aquæ, infixúmque
alueo
quantum opus eſt, ſupra ipſam aquam
promineat
, canali ( vt vides ) metallico
ſimplici
, ad cochleæ imaginem fabricato,
circumtegatur
.
Sunt qui multiplici vtantur:
tres
mihi neceſſarij eſſe videntur, quique
adeò
ſenſim aſcendant, vt omnia ſpatia com­
pleantur
.
Duo ora habet canalis, inferius
quidem
latius, anguſtius quod ſuperius eſt.
Vocetur autem illud K. Demonſtrandum
eſt
igitur, quòd vbi terminis A & H ti­
gnum
claudatur, ita vt circumuerti poſſit,
quod
motu aquæ circumuertetur.
Secundò,
quòd
vbi circumagatur aqua aſcendet, ef­
fundeturque
per K.
Nam pinnæ quæ additæ
ſunt
B C D E F G, ſeu inter ſpatia alter­
utrinque
, ſeu in coniunctionibus tigni cum
canali
, occurrentes aquæ, neceſſariò ver­
tent
illud inſtrumentum: quia augeri poſſunt
longitudine
ac latitudine: pondus verò AH,
paruum
eſt, & longè minus etiam factum
ob
inclinationem, & axes in annulis poſi­
tos
, ita vt circumagi poſſint.
Oſtendunt id
etiam
molæ in fluminibus Pado atque Tici­
no
, vbi quanquam leniſſimè fluant aquæ,
hoc
tamen ingenio lapides molares circum­
acti
terunt, ac molunt triticum.
Sed quòd
aqua
ipſa aſcendat ex L, in K, patet: quum
enim
L, eleuatur, pars quæ ſuccedit fit humi­
lior
, igitur aqua deſcendet, qua aſcendente
iterum
pars ſuccedens deſcendit: eadémque
ratio
ſemper oſtendit aquam verſus K, tendere:
hócque
experimento pulcherrimè congruit,
& nos non ſemel periculum de hoc fecimus.
Conuerſo igitur axe ſeu tigno in fœmineis
cardinibus
A, & H, in quibus intruditur,
donec
aqua canalis impletus fuerit, effun­

deretur
per K, ſuper planum ripæ.
Ex quo
non
videtur hæc ratio concludere, aqua
perpetuò
deſcendit, igitur in fine erit in hu­
miliore
loco, quàm in initio.
Sed tamen non
ſemper
deſcendit, verùm pars quæ deſcen­
dit
maior, impellit minorem, cogitque aſ­
cendere
.
At cùm effundi cœperit, tunc tam
machina
faciliùs vertetur, & aqua quaſi
ſponte
effluet, propter ea, quæ de aquæ deſ­
cenſu
iam demonſtrauimus.
Sunt qui canali
tabulas
affigant, nectántque omnia ſimul,
vt
machina robuſtior ac firmior euadat, pa­
xillos
tabulis, non tigno, ob commodita­
tem
maiorem inſerentes.
Dubitabit autem
meritò
aliquis, cur aſcendente parte canalis
iuxta
B, cùm tam L, quàm C, deſcendant,
aqua
non non redeat in L, & rurſus effun­
datur
( nam L, humilior eſt quàm C, ) &
ex
eadem parte.
Duplex huius ratio eſt: al­
tera
, quòd aqua quæ eſt in B, impellitur

Text layer

  • Dictionary
  • Places

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index