Sunt vero tria circa vectem
preſſio quidem eſt agina &
centrum, duo etiam pondera
mouens ſcilicet, & mobile.
preſſio quidem eſt agina &
centrum, duo etiam pondera
mouens ſcilicet, & mobile.
Potentiæ vectis cauſa.] Vectis definitus eſt à Budæo bacu
lus validus per mediam machinam traiectus, quo manuducto
machina, dum verſatur, funem ductarium aduoluit. Hæc definitio
nimium anguſta eſt, neque huic loco conuenit, neque ſatis rei ipſi. vectis
enim per ſe machina eſt. Eſt igitur vectis palus oblongior vno ſuorum
extremorum acutus, altero obtuſus ex ligno vel ferro inflexibi
lis ad commouen
27[Figure 27]
da onera factus,
vt eſt A B. pars
obtuſa caput: pars acuta lingula vocatur. Hoc vtendi modus duplex
eſt. Primus cum lingula ſubditur oneri commouendo, & vecti ipſi
quam proxime lingulæ ſubditur corpuſculum firmum, quod Græcis
u(pomo/xlion, Vitruuio preßio dicitur. Huius figura eſt ferè quæ
uis obuia: expeditior tamen eſt, ſi ſit priſmation, cuius aduerſa duo
plana æqualia ſimilia, parallela, ſint trian
28[Figure 28]
gula, vteſt A D B C E F. Huius enim
priſmatis lateri vni tanquam centro, ſi
vectis innitentis caput deprimatur, neceſſe
erit ilico lingulam, & conſequenter lin
guæ innixum onus attolli, & ideo com
moueri. Atque hic eſt primus modus vtendi vecte frequentißimus:
ſed & eſt alter non multò infrequentior, cum lingula oneri, vt an
tè, ſubdita nullo ſubdito præter ſolum immobile vecti ipſi hypo
mochlio, vectis caput attollitur. Hoc enim ſurſum lato omnes etiam
vectis partes attolli neceſſe eſt præter extremum lingulæ fixum, quod
centri immobilis rationem ſumit, & terræ vel alij corpori immobili
tanquam hypomochlio innititur. Proinde etiam onus ad partis ve
ctis cui impoſitum eſt, motionem mouebitur, & tunc non ſolum ele
uatur: ſed & ſi opus eſt, fiatque vectis perpendicularis ſolo, ſecundum
lus validus per mediam machinam traiectus, quo manuducto
machina, dum verſatur, funem ductarium aduoluit. Hæc definitio
nimium anguſta eſt, neque huic loco conuenit, neque ſatis rei ipſi. vectis
enim per ſe machina eſt. Eſt igitur vectis palus oblongior vno ſuorum
extremorum acutus, altero obtuſus ex ligno vel ferro inflexibi
lis ad commouen
27[Figure 27]da onera factus,
vt eſt A B. pars
obtuſa caput: pars acuta lingula vocatur. Hoc vtendi modus duplex
eſt. Primus cum lingula ſubditur oneri commouendo, & vecti ipſi
quam proxime lingulæ ſubditur corpuſculum firmum, quod Græcis
u(pomo/xlion, Vitruuio preßio dicitur. Huius figura eſt ferè quæ
uis obuia: expeditior tamen eſt, ſi ſit priſmation, cuius aduerſa duo
plana æqualia ſimilia, parallela, ſint trian
28[Figure 28]gula, vteſt A D B C E F. Huius enim
priſmatis lateri vni tanquam centro, ſi
vectis innitentis caput deprimatur, neceſſe
erit ilico lingulam, & conſequenter lin
guæ innixum onus attolli, & ideo com
moueri. Atque hic eſt primus modus vtendi vecte frequentißimus:
ſed & eſt alter non multò infrequentior, cum lingula oneri, vt an
tè, ſubdita nullo ſubdito præter ſolum immobile vecti ipſi hypo
mochlio, vectis caput attollitur. Hoc enim ſurſum lato omnes etiam
vectis partes attolli neceſſe eſt præter extremum lingulæ fixum, quod
centri immobilis rationem ſumit, & terræ vel alij corpori immobili
tanquam hypomochlio innititur. Proinde etiam onus ad partis ve
ctis cui impoſitum eſt, motionem mouebitur, & tunc non ſolum ele
uatur: ſed & ſi opus eſt, fiatque vectis perpendicularis ſolo, ſecundum