Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

List of thumbnails

< >
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
< >
page |< < of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div5" type="section" level="1" n="5">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s76" xml:space="preserve">
              <pb file="0010" n="10"/>
            declinationem, aut inclinationem quodlibet horologium conſtructum eſſe videatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s77" xml:space="preserve">quæratio ſit cu-
              <lb/>
            iuslibet horologij, pro cuiusuis ſtyli magnitudine, aut amplificandi, aut etiam minuendi. </s>
            <s xml:id="echoid-s78" xml:space="preserve">Quintus do-
              <lb/>
            cet, qua via ac ratione tabulæ quædam compenantur, quibus poſtea facili negotio horologia deſcriban-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s79" xml:space="preserve">Sextus Ptolemæi Analemma explicat, item{q́ue} Federici Commandini de horologiorum deſcriptin-
              <lb/>
            ne opus: </s>
            <s xml:id="echoid-s80" xml:space="preserve">ex quo conſtat, Analemmatis vſum (ni fallor) multo latius patere, quam ſit à Ptolemæo li-
              <lb/>
            terarum monumentis traditum. </s>
            <s xml:id="echoid-s81" xml:space="preserve">Addo etiam faciliorem viam in declinantibus, inclinatis{q́ue} horologijs,
              <lb/>
            quam quæ à Commandino monſtrata eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s82" xml:space="preserve">Quid præterea tenendum ſit, vt ab Horizontali horologio al-
              <lb/>
            terum in pariete, cuius tamen nota ſit declinatio, ad quamcunque ſtyli magnitudinem deſcribatur.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s83" xml:space="preserve">Septimo paucis repetuntur præcipuæ horarum deſcriptiones, de quibus ſecundo & </s>
            <s xml:id="echoid-s84" xml:space="preserve">tertio libro eſt diſpu-
              <lb/>
            tatum; </s>
            <s xml:id="echoid-s85" xml:space="preserve">neque tamen demonſtrationes additæ ſunt, vt qui in Geometricis demonſtrationibus non ſunt
              <lb/>
            admodum verſati, quoduis horologium, ſine demonſtr ationum interiectione aut mora, formare non dif-
              <lb/>
            ficile poſſint. </s>
            <s xml:id="echoid-s86" xml:space="preserve">Octauus denique liber de vniuerſalibus quibuſdam horologijs, quę ad omnes poli altitudi-
              <lb/>
            nes accommodantur, agit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s87" xml:space="preserve">de alijs etiam nonnullis, quæ circumferri poſſint, & </s>
            <s xml:id="echoid-s88" xml:space="preserve">in vna ſola poli altitu-
              <lb/>
            dine vſum habeant, vt quæque nobis magis ex vſu eſſe videbuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s89" xml:space="preserve">Atque ita, quicquid Gnomonices
              <lb/>
            eſt proprium, id omne complecti hiſce libris octo ita digeſtis, niſime valde fallit animus, videor. </s>
            <s xml:id="echoid-s90" xml:space="preserve">Quod
              <lb/>
            autem pleriſque propoſitionibus ſcholia adiecta ſunt, id eo conſilio factum eſt, vt vel in illis, quæ ad pla-
              <lb/>
            nius intelligendam propoſitionis demonſtrationem pertinent, explicarentur, vel alys vijs eadem, quæ in
              <lb/>
            propoſitionibus demonſtrata ſunt, perueſtigarentur, vel denique noui aliquid, ab inſtituto non abhorrens,
              <lb/>
            proponeretur. </s>
            <s xml:id="echoid-s91" xml:space="preserve">Nam ſi omnia in propoſitiones conieciſſem, moleſtia lectorem ipſa longitudine affeciſ-
              <lb/>
            ſem. </s>
            <s xml:id="echoid-s92" xml:space="preserve">In demonſtrationibus ex Euclide, & </s>
            <s xml:id="echoid-s93" xml:space="preserve">in eum ſcholijs, ſecundum noſtram editionem, ex Apollonio
              <lb/>
            Pergæode conicis elementis ſecundum editionem Federici Commandini, & </s>
            <s xml:id="echoid-s94" xml:space="preserve">ex Theodoſio de elementis
              <lb/>
            ſphæricis ſecundum etiam noſtram editionem, testimonia proferemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s95" xml:space="preserve">Afferam etiam Ioannis de Regio-
              <lb/>
            monte libros de triangulis, aut Gebrum Hiſpalenſem Arabem de triangulis ſphæricis, aut noſtra triang@-
              <lb/>
            la ſphærica, quæ cum Theodoſio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s96" xml:space="preserve">cum tractatione ac tabula de ſinubus in volumen vnum vniuerſæ
              <lb/>
            Aſtronomiæ perneceſſarium coniecta breui prodibunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s97" xml:space="preserve">Itaque qui rebus hiſce non diligenter oper am
              <lb/>
            dederit, non est cur in hac Gnomonica demonſtrationes noſtras ſe intelligere poſſe confidat: </s>
            <s xml:id="echoid-s98" xml:space="preserve">quanquam
              <lb/>
            etiam rerum omnium deſcriptionẽ ita doceo, vt quilibet etiam omnium demonſtrationum rudis, quid ta-
              <lb/>
            men in agendo obſeruare debeat, per ſeſe percipere valeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s99" xml:space="preserve">Illud quoque lectorem admonitum velim,
              <lb/>
            omnia horologia in hac Gnomonica efficta eſſe ad almæ Vrbis Romæ latitudinem, etſi præcepta ipſa
              <lb/>
            ſunt cuiuis poli altitudini, aut latitudini loci communia. </s>
            <s xml:id="echoid-s100" xml:space="preserve">In ſecundi etiam & </s>
            <s xml:id="echoid-s101" xml:space="preserve">tertij libri ſeholijs, ac to-
              <lb/>
            to ſeptimo doceo, quo pacto ex cuiuſcunque dati ſtyli magnitudine, cuius etiam locus in horologij plano
              <lb/>
            aſſignetur, horologia deſcribantur, quod ante me nemo vnquàm (quod ego quidem ſciam) præſtitit, cum
              <lb/>
            plerique omnes horologia ante depingant, quàm ſtyli magnitudinem determinent. </s>
            <s xml:id="echoid-s102" xml:space="preserve">Vnus quidem certe
              <lb/>
            Federicus Commandinus idem facit, ſed & </s>
            <s xml:id="echoid-s103" xml:space="preserve">Analemmatis via, neque ea ratione, quam plerique eorum,
              <lb/>
            quihorologia deſcribunt, communiter tenent. </s>
            <s xml:id="echoid-s104" xml:space="preserve">Neque verò illud dicere prętermittam, conatum me in-
              <lb/>
            uſitata quoque ratione, ex noua quadam cylindri via, horas deſcribere in quocunque plano, quæipſa via
              <lb/>
            (auſim dicere) inter omnes ſola eſt, per quam horæ omnes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s105" xml:space="preserve">horarum partes commode pingantur, vt li-
              <lb/>
            bro ſecundo & </s>
            <s xml:id="echoid-s106" xml:space="preserve">tertio videbitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s107" xml:space="preserve">Quamobrem ſi hoc in opere lumen aliquod ita nobilis, iucundæ ſcien
              <lb/>
            tiæ ſtudioſis attulero, bonorum omnium auctori Deo acceptum referri volo. </s>
            <s xml:id="echoid-s108" xml:space="preserve">Quod ſi magnis aliorum
              <lb/>
            ingenijs minus cumulate ſatisfecero, quàm aut oportuiſſet, aut voluiſſem, cum ingenij mei tenuitati, tum
              <lb/>
            rei difficultati adſcribendum duco, quippe cum in pleriſque neminem habuerim ducem, quem ſequi aliqua
              <lb/>
            ratione poſſem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s109" xml:space="preserve">demonſtr ationes ferè omnes nuper à me excogitatę fuerint, vt facile exiſtimabit, quiſ-
              <lb/>
            quis noſtram hanc Gnomonicen cum aliorum horolograpijs conferre voluerit. </s>
            <s xml:id="echoid-s110" xml:space="preserve">Arbitror tamen a me
              <lb/>
            ita viam hac inre patefactam eſſe, vt facile ſit vnicuique, etiamſi mediocriter in demonstrationibus
              <lb/>
            Geometricis intelligat, ſuapte ſponte progredi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s111" xml:space="preserve">extremam huic ſcientiæ manum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s112" xml:space="preserve">tanquam fasti-
              <lb/>
            gium operi inchoato imponere.</s>
            <s xml:id="echoid-s113" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="4">
            <image file="0010-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0010-01"/>
          </figure>
        </div>
      </text>
    </echo>