Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 290 > >|
14 tera: capienda eſt vna tertia pro ṗma parte: et ſex­
quitertia
. / vna quarta et ſexquiquarta vna quinta
et
ſexquiquīta vna ſexta: et ſic cõſequēter.
Probat̄̄ /
qm̄
ad diuidēdum corpus aliqua ꝓportione: pro
prima
parte capiēdus eſt exceſſus quo numerꝰ ma­
ior
et primus talis ꝓportionis excedit numerū mi­
norē
eiuſdē ꝓportiõis: vt facile educitur ex prima
cõcluſione
adiūcta ſcḋa ſuppoſitione: ſed primus
numerꝰ
et maior ꝓportionis ſuperparticularis ex­
cedit
numeꝝ minorē ſemꝑ vna parte aliquota ſui
denoīta
a numero maiore: vt primꝰ numerꝰ et ma­
ior
ꝓportionis ſexq̇altere excedit minorē per vnã
tertiã
ſui: et primꝰ numerꝰ et maior ꝓportiõis ſex-
quitertie
excedit minorē.
per vnã quartã ſui primꝰ
vero
numerꝰ et maior ꝓportiões ſexquiquarte ex­
cedit
minorē per vnã quintaꝫ ſui: vt ptꝫ ex genera-
tione
ſpecierū ꝓportionis ſuperparticularis ca-
pite
ſecūdo huius partis: igitur diuidendo ꝓpor­
tione
ſexquialtera debet capi vna tertia prima
parte
: et ſexquitertia vna quarta: et ſic conſequen­
ter
.
Patet igitur concluſio. 11Correla­
rium
.
Ex hac concluſione
ſequitur
/ diuiſo corpore per partes ꝓportiona­
les
proportiõe ſexquialtera reſiduū a prima par­
te
eſt duplum ad primū: et ſexquitertia triplū: et ſex­
quiquarta
quadruplã: et ſexquiquinta. / quintuplū
et
ſic in infinitū.
oppoſito modo ad ſpecies ꝓpor-
tionis
multiplicis incipiēdo a tripla.
Probatur
hoc
correlariū.
qm̄ diuiſo corpore proportiõe ſex­
quialtera
prima pars eſt vna tertia. / vt ptꝫ ex pre­
cedēti
concluſione: ergo reſiduum a prima eſt due
tertie
.
Modo due tertie ſunt duplum ad vnã. Iteꝫ
diuiſo
corpore ꝓportiõe ſexquitertia prima pars
corporis
ē vna quarta: igit̄̄ reſiduū a prima eſt .3.
quarte
ſed triū quartarū ad vnã quartam eſt pro­
portio
tripla: igitur.
Iteꝫ diuiſo corpore ꝓportio­
ne
ſexquiquarta prima pars eſt vna quinta / vt ptꝫ
ex
prima concluſione: igit̄̄ totū reſiduū eſt .4. quin­
te
.
Modo .4. quītarum ad vnã quintam eſt pro-
portio
quadrupla et ſic de qualibet alia ꝓbabis
Patet iſte conſequētie ex ſecunda ſuppoſitione.
Quinta concluſio. Ad diuidendum
corpus
qua placuerit ꝓportiõe ſuprapartiēti ge-
nerentur
ſpecies huiꝰ ꝓportionis ſereatim modo
poſito
in ſecundo capite huiꝰ partis: et diuidatur
corpus
in tot partes quotus eſt nūerus inferioris
ordinis
: et ex illis partibus capiantur tot pro re-
ſiduo
a prima parte ꝓportionali quotꝰ eſt nume­
rus
ſuperior: et reſiduū erit prima pars ꝓportio-
nalis
:
Exemplū / vt cõſtituatur naturalis ſeries nu­
meroꝝ
incipiendo a ternario: et cõſtituatur inferꝰ
ſeries
omnium numerorum impariuꝫ incipiēdo a
quinario
/ vt patet in figura.
Tunc ſi vis diuidere aliquod corpus in ꝓportiõe
ſuprabipartiente
tertias: q2 numerus inferior in
illa
ſpecie eſt quinariꝰ diuidas totū corpꝰ ī quī
quintas
: et q2 nūerus ſuperior eſt ternariꝰ: capias
reſiduo a ṗma parte ꝓportionali tres quītas et
manebūt
due quīte: et ille due quīte ſunt ṗma pars
ꝓportiõalis
ꝓportiõe ſuprabipartiēte tertias.
Et
iſto
modo in oībus aliis ſpecieꝰ operaberis.
Et
qm̄
in capite ſcḋo vbi generant̄̄ ſpecies huiꝰ ꝓpor­
tionis
oēs generant̄̄ quãuis generent̄̄ infinite
Ideo ad diuidendū corpꝰ qua volueris ꝓportiõe
ſuprapartiēte
vtaris doctrina ſecūde cõcluſionis
Patet hec cõcluſio facile ex cõcluſiõe ſecūda. Ex
hac
cõcluſione ſequit̄̄ / in diuiſiõe corporis ṗma
ſpecie
ꝓportiõis ſuprapartientis ſignate inferiꝰ
reſiduū
a prima parte ꝓportiõali eſt ſexquialteꝝ
ad
primã: et in ſecūda ſpecie reſiduū a prima eſt ſex­
quitertiū
ad primã: et in tertia ſpecie eſt ſexquiq̈r­
ad primã: et in q̈rta reſiduū a prima erit ſexqui­
quītū
ad primã: et ſic in īfinitū ꝓcedēdo ſpecies
ꝓportionis
ſuꝑparticularis.
Probat̄̄ hoc corre-
lariū
/ qm̄ in prima ſpecie illaꝝ ſpecieꝝ generataꝝ
in
figura reſiduo a prima parte ꝓportionali ca­
piūtur
tres quīte: et prima parte manēt due quī­
te
/ vt ptꝫ ex concluſione precedēti: ſed triū quītarū
ad
duas quītas eſt ꝓportio ſexquialtera: igr̄.
Itē
in
ſcḋa ſpecie reſiduo a prima parte ꝓportõali
capiunt̄̄
quatuor ſeptime: et prima tres ſeptime
ſed
quatuor ſeptimaꝝ ad tres ſeptimas in ꝓpor-
tio
ſexq̇tertia: igr̄.
In tertia / vero ſpecie reſiduo
a
prima capiūtur quī none: et pro prima reſidue
q̈ttuor
none: ſed q̇n nonaꝝ ad quattuor nonas
eſt
ꝓportio ſexquiq̈rta igit̄̄.
Et ſic ꝓbabis de qua­
libet
alia ſpecie illiꝰ figure.
Ptꝫ igit̄̄ correlarium
Sed ad īueniēdã ꝓportionē reſidui a ṗma par­
te
proportiõali ad ipſam primam in reſiduis ſpe­
ciebus
conſulas ſecundam concluſionem.
Sexta concluſio. Ad diuidendū cor­
pus
qua volueris ꝓportione multiplici ſuꝑparti­
culari
: generent̄̄ in nūeris ſpecies huiꝰ ꝓportiõis
modo
poſito in ſecūdo capite huiꝰ partis: et diui­
datur
corpus in tot partes quotꝰ eſt numerꝰ infe­
rioris
ordinis: et ex illis partibꝰ capiant̄̄ tot re­
ſiduo
a prima parte ꝓportionali quotus eſt nume­
rus
ſuperior: et reſiduū erit prima pars ꝓportiõa­
lis
.
Et eodē modo fiat diuidēdo ꝓportõe multipli­
ci
ſuprapartiēte: vt ad diuidendū corpꝰ ꝓportiõe
dupla
ſexquialtera: q2 numerꝰ maior ī illa ſpecie
eſt
quinariꝰ: diuidat̄̄ corpus in quī quītas: et q2
numerꝰ
minor eſt binariꝰ capiant̄̄ due quīte re-
ſiduo
a prima parte ꝓportiõali: et tres quīte erūt
ṗma
pars ꝓportionalis: et tres quīte reſidui ſcḋa
et
iteꝝ tres quinte reſidui a prima et ſcḋa, tertia: et
ſic
ſine termīo.
Itē ſi vis diuidere corpꝰ ꝓportione
dupla
ſuprabipartiēte tertias diuidas corpus in
octo
octauas: q2 nūerꝰ octonariꝰ eſt nūerꝰ maior
illius
ꝓportiõis: et capias reſiduo a ṗma parte
proportiõali
tres octauas: et reſidue quī octaue
erūt
prima pars ꝓportiõalis: et quī octaue reſi
dui
erūt ſcḋa pars proportiõalis: et ſic cõſequēter
Ptꝫ hec cõcluſio ex ſcḋa cõcluſiõe 22Correla-
rium
.
Ex quo ſequit̄̄ /
in oībus ſpeciebꝰ ꝓportiõis multiplicis ſuꝑpar­
ticularis
aut multiplicis ſuprapartiētis: et etiã in
oībus
aliis reſiduū a prima parte ꝓportionali hꝫ
ſe
ad primã partē ꝓportiõalē in ea proportõe qua
ſe
habēt nūeri ſuperiores in figuris ſuaꝝ genera-
tionū
ad nūeros quos īferiores excedūt ſuperio­
res
: vt in proportiõe dupla ſexquialtera q2 nūerꝰ
ſuperior
eſt binariꝰ et nūerus īferior quinarius: et
quinariꝰ
excedit binariū ternariū.
reſiduū a pri­
ma
parte ꝓportionali in tali proportiõe ſe habet
ad
primã partē proportionalē ſicut duo ad tria et
q2
in proportiõe dupla ſuprabipartiente tertias
nūerus
ſuperior eſt ternariꝰ: et inferior octonariꝰ
et
octonariꝰ excedit ternariū quīariū.
ideo in ta­
lis
proportionis diuiſione reſiduū a prima parte
proportiõali
ſe hꝫ ad primã ſicut q̇nariꝰ ad terna­
riū
.
Probat̄̄ hoc correlariū ex ſecūda cõcluſione:

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index