Gassendi, Pierre, De motu impresso a motore translato epistulae duae, 1642

List of thumbnails

< >
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
< >
page |< < of 158 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="id.000102">
                <pb xlink:href="027/01/005.jpg"/>
                <lb/>
                <emph type="italics"/>
              queri
                <emph.end type="italics"/>
              p.79. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000103">II.
                <emph type="italics"/>
              Declaratur ſchemate, quomodo lapis
                <lb/>
              ſurſam protectus ſecundam altitudinem
                <lb/>
              Turris, non poßit defers à Turri, tametſi
                <lb/>
              Terra eam transferat; quoniam lapis vnà
                <lb/>
              tranſfertur, propter metum, quo Terra mo­
                <lb/>
              uens horizontaliter manum preiicientem,
                <lb/>
              ſimùl lapidem : qanquam hic motus,
                <lb/>
              quòd ſit tam oculo, quàm turri, lapi lique
                <lb/>
              communis, obſeruabilis non ſit, ſed ſolus eſſe,
                <lb/>
              qui ſursùm, ac deorſùm, ſeu perpendicularis
                <lb/>
              eſt.
                <emph.end type="italics"/>
              p. </s>
              <s id="id.000104">S9. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000105">III.
                <emph type="italics"/>
              Motus Terræinobſeruabilis, niſi quis
                <lb/>
              illo non abripiatur. </s>
              <s id="id.000106">Aer idem eſt Terræ glo­
                <lb/>
              bo, quod lanugo malo cotoneo. </s>
              <s id="id.000107">Ob fluidita­
                <lb/>
              tem non-nihil retardatur; vnde & appa­
                <lb/>
              ret in occaſum moueri. </s>
              <s id="id.000108">Inde nauigatio in
                <lb/>
              occaſum, quàm in ortum facilior. </s>
              <s id="id.000109">Quomodo
                <lb/>
              motus horizontalis imprimatur lapidi, qua
                <lb/>
              tenus Terra transfert proiectorem? </s>
              <s id="id.000110">Quomo­
                <lb/>
              do volucri, dum transfert rem, à qua illa
                <lb/>
              auolat, & aerem, cui deinceps alis innititur?
                <lb/>
              </s>
              <s id="id.000111">Quomodo nubi, aut plumæ? </s>
              <s id="id.000112">vente, ignea­
                <lb/>
              ve traiectioni?
                <emph.end type="italics"/>
              p.91. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000113">IV.
                <emph type="italics"/>
              Diſcrimen inter aerem, & mundanum
                <lb/>
              spatium, in quo aer. </s>
              <s id="id.000114">Spatium immotum;
                <lb/>
              aer cum Terra mobilis. </s>
              <s id="id.000115">Heinc lapis vide­
                <lb/>
              ri poteſt deſcribere rectam lineam tam
                <lb/>
              aſcendendo, quàm exſcendende per aerem,
                <lb/>
              & intereà tamen deſcribere lineam para­
                <lb/>
              bolicam per spatium mundanam. </s>
              <s id="id.000116">Poteſt
                <lb/>
              videns viam exiguam conficere per aerem,
                <lb/>
              & conficere tamen per spatium mundanum
                <lb/>
              pro
                <gap/>
              . </s>
              <s id="id.000117">Quid ſit diſcriminis in motu
                <lb/>
              proiecti ſurſum lapidis, prout ſpectatur
                <lb/>
              cum motu nauis, aut cum motu Terræ con­
                <lb/>
              iunctus.
                <emph.end type="italics"/>
              p.96. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000118">V.
                <emph type="italics"/>
              Declaratur non concludere, quod obii­
                <lb/>
              citur de globorum exploſione in ortum, in
                <lb/>
              occaſum, in auſtrum, in boream, & ſur­
                <lb/>
              ſum, ex dictis à ſimili de proiectis è naui:
                <lb/>
              cum motus Terræ globo impreſſus impri­
                <lb/>
              matur etiam machinæ, ac proinde motu eo­
                <lb/>
              dem communi exiſtente Terræ, machinæ,
                <lb/>
              ipſi globo, ſolus exploſionis motus ſuperſit,
                <lb/>
              cuius occaſione globus perinde recedat à
                <lb/>
              machina, ſeu quieſcat, ſeu moueatur Terra.
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              p.99.
                <lb/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000119">VI.
                <emph type="italics"/>
              Neque quod obiicitur de apparente So­
                <lb/>
              lis motu, & Terræ quiete, ob viſus falle
                <lb/>
              ciam. </s>
              <s id="id.000120">Vt enim maris inexpertus, ſi non co­
                <lb/>
              gitans conſtituatur in naui tranſlata, iura­
                <lb/>
              bit ipſam quieſcere, aliam anchoris firma­
                <lb/>
              tam moveri; ita nos non cogitantes nati is
                <lb/>
              Terra, poſſumus, ſi ea circa Solem in mun­
                <lb/>
              dano spario quieſcentem transferatur, exiſti­
                <lb/>
              mare ipſam immotam, Solem circa ipſam
                <lb/>
              moueri. </s>
              <s id="id.000121">Neque licebit illum hortari, vt
                <lb/>
              ſeuſum ratione corrigat, quem nos pari iure
                <lb/>
              moneamur.
                <emph.end type="italics"/>
              p.104. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000122">VII.
                <emph type="italics"/>
              Idem dicendum, quod attinet ad cæ­
                <lb/>
              tera ſidera exoriri viſa, & occidere ex con
                <lb/>
              uerſione Terræ in ortum. </s>
              <s id="id.000123">Sic apparet attoli
                <lb/>
              Polus ex ſolo noſtri verſus ipſum progreſſu.
                <lb/>
              </s>
              <s id="id.000124">Argumenta aliquot à ſimili. </s>
              <s id="id.000125">Violentia ex
                <lb/>
              raptu primi mobilis ſublata ex ſimplici Ter­
                <lb/>
              ræ conuerſione in ortum. </s>
              <s id="id.000126">Soliditas orbium
                <lb/>
              cæleſtium cum abſeruatis, & ratione pu­
                <lb/>
              gnans. </s>
              <s id="id.000127">Argumentum ex apparente Cometa­
                <lb/>
              rum & omnium ſublimium in
                <gap/>
              aſum mo­
                <lb/>
              tu. </s>
              <s id="id.000128">Ex rapiditate, quinquagies millies in
                <lb/>
              cælo, quàm in Terra vt maiore, ſic abſur­
                <lb/>
              diore. </s>
              <s id="id.000129">Diſtractio partium Terræ non ti­
                <lb/>
              menda. </s>
              <s id="id.000130">Arg√umentum ex figura Terræ ſua­
                <lb/>
              pte natura volubili.
                <emph.end type="italics"/>
              p.107. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000131">VIII.
                <emph type="italics"/>
              Grauitas eſt partium Terræ propria,
                <lb/>
              vt vniantur; non totius, vt tendat in cen­
                <lb/>
              trum. </s>
              <s id="id.000132">In mundo nihil eſt ex ſe ſupremum,
                <lb/>
              aut infinum, ſed ſolùm extremum, aut me
                <lb/>
              dium. </s>
              <s id="id.000133">Non tendunt grauia in centrum ſeu
                <lb/>
              Terræ, ſeu mundi, niſi ex accidenti. </s>
              <s id="id.000134">Graui­
                <lb/>
              tas eſt vis non tam grauibus inſita, quàm
                <lb/>
              magneticè à Telluris mole impreſſa. </s>
              <s id="id.000135">Leuitas
                <lb/>
              nihil aliud, quàm grauitas minor. </s>
              <s id="id.000136">Compre­
                <lb/>
              batur variis exëmplis, at in igne potißimàm,
                <lb/>
              qui ſurſum, non vt ſphæram potens, ſed vt
                <lb/>
              ab aere abactus contendit. </s>
              <s id="id.000137">Motus recti ſur­
                <lb/>
              ſùm, & deorsùm, tanquam partium proprij,
                <lb/>
              motui circulari, tanquam proprio totius non
                <lb/>
              obstant. </s>
              <s id="id.000138">Idem iuris poteſt & Luna, & aliis
                <lb/>
              globis competere. </s>
              <s id="id.000139">Terra non minùs mobilis
                <lb/>
              per ætherem, quàm Luna. </s>
              <s id="id.000140">Cùm nihil pen­
                <lb/>
              dat, hanc inepta Archimedia ſponſio fuit.
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              p.112. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id.000141">IX.
                <emph type="italics"/>
              Ordo partium mundi Pythagoricus,
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>