159DE COLORIBVS.
mam:
tenebras verò, priuationem.
Eſt igitur lumen,
actus diaphani interminati. Quòd ſi adferas corpus
ſua natura, & actu lucidum, Solem inquã & ignem:
id non erit materia luminis, ſed potius affectio natu-
ralis erit lumen. At nos in præſentia loquimur de
diaphano, quod nunc lumen, nunc tenebras recipiat:
nec ſua natura lumen obtineat, cuiuſmodi eſt aër,
aqua, vitrum, & ſimilia, in quibus lumẽ eſt veluti co
lor peregrinuslicet non verè nominetur, ſed ſecun-
dum ſimilitudinem dicetur lumen color: ſimili ratio-
ne lumen dicitur color ignis, quoniam ipſe conſpi-
citur. atque eam ob rem Philoſophus lumen & tene
bras, ita ad diaphanum interminatum ſe habere aſſe-
ruit; vt album & nigrum, ad corpora. Cum igitur lu-
men conſideratur vt habitudo, quam habet cum cor
pore, à quo emicat, puta cum Sole, aut igne; illius nõ
dicetur actus, ſed naturalis affectio; quo modo Am-
monius, & Græci conplures, ſubſtantias conſueue-
runt appellare naturales affectiones. Si verò lumen
accipitur vt habitudo quam habet cum corpore dia-
phano; dicitur actus, quo perſpicuum fit actu tranſlu
cidum. Poſtremò & tertio, ſi contemplamur ipſum
vt eſt habitudo ad colores corporibus terminatis in
hærentes, appellabimus non actum primum, ſed po-
ſtremam perfectionem, & facultatem, qua mouere
diaphanum & viſum poteſt. Itaque planè perſpicere
licet, lumem vt viſibile, coloris ſortiri rationem: vt
verò per ipſum alia cernuntur, dici facultatem viſio-
nis & ſenſus actiuam. Quare perbellè Ariſtoteles, li-
bro tertio de Anima, intellectum agentem compara
uit lumini. eſt enim intellectus agens, & intelligibi-
lis, & principium intelligendi ſine mutatione non ſe
cus quàm lumem eſt viſibile maximum, &
actus diaphani interminati. Quòd ſi adferas corpus
ſua natura, & actu lucidum, Solem inquã & ignem:
id non erit materia luminis, ſed potius affectio natu-
ralis erit lumen. At nos in præſentia loquimur de
diaphano, quod nunc lumen, nunc tenebras recipiat:
nec ſua natura lumen obtineat, cuiuſmodi eſt aër,
aqua, vitrum, & ſimilia, in quibus lumẽ eſt veluti co
lor peregrinuslicet non verè nominetur, ſed ſecun-
dum ſimilitudinem dicetur lumen color: ſimili ratio-
ne lumen dicitur color ignis, quoniam ipſe conſpi-
citur. atque eam ob rem Philoſophus lumen & tene
bras, ita ad diaphanum interminatum ſe habere aſſe-
ruit; vt album & nigrum, ad corpora. Cum igitur lu-
men conſideratur vt habitudo, quam habet cum cor
pore, à quo emicat, puta cum Sole, aut igne; illius nõ
dicetur actus, ſed naturalis affectio; quo modo Am-
monius, & Græci conplures, ſubſtantias conſueue-
runt appellare naturales affectiones. Si verò lumen
accipitur vt habitudo quam habet cum corpore dia-
phano; dicitur actus, quo perſpicuum fit actu tranſlu
cidum. Poſtremò & tertio, ſi contemplamur ipſum
vt eſt habitudo ad colores corporibus terminatis in
hærentes, appellabimus non actum primum, ſed po-
ſtremam perfectionem, & facultatem, qua mouere
diaphanum & viſum poteſt. Itaque planè perſpicere
licet, lumem vt viſibile, coloris ſortiri rationem: vt
verò per ipſum alia cernuntur, dici facultatem viſio-
nis & ſenſus actiuam. Quare perbellè Ariſtoteles, li-
bro tertio de Anima, intellectum agentem compara
uit lumini. eſt enim intellectus agens, & intelligibi-
lis, & principium intelligendi ſine mutatione non ſe
cus quàm lumem eſt viſibile maximum, &