Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[11] b e g a h d k f z
[12] d a a b c
[13] a e g b f z q x c u d
[14] e r g b z f k m a n l c u d
[15] n m a b k c e d f g p h q ſ r o
[16] a r t
[17] d z c s f r t q k l h b n m a
[18] d z c s f r t q k l h b n m a
[19] n m l b h i k e p t r o s u q a f d g c
[Figure 20]
[21] p k c z q x y b
[Figure 22]
[Figure 23]
[24] e d f a c b
[25] a s b c
[26] a k f s d m b g c h
[27] a e g c b d h f
[28] a b f g c d n
[29] b a f l g e k h n d c
[30] a b e c f h g r i d m
[31] a b h c
[32] a d b k ſ c
[33] b ſ a u f d c h n g r k s x q p
[34] f d d e r b g c h i p ſ q s n k
[35] f a r d e b g c h p ſ s n k
[36] ſ g d f h b a
[37] a d f t e b
[38] d b c e f g b d
[39] a f b c d e
[40] a f b c d e g
< >
page |< < (12) of 778 > >|
1812ALHAZEN culari, poſt ſectionẽ ſuper lineá remotiorẽ etiá à perpédiculari, ſed minoris remotióis quàm linea,
ſuper
quã erat:
& extẽditur forma, quҫ erat ſuper lineã propinquioré perpẽdiculari, etiá poſt ſectio
ſuper lineá propinquiorem etiam perpendiculari, ſed maioris propinquitatis, quàm linea, ſuper
quá
erat.
Et ſimiliter omnes formæ, quæ extenduntur ab uno puncto. Et cúſuerit experimẽtatum
experimétatione
ſubtili, inuenietur, ſecúdú quod diximus.
Et nos oſten demus uiam, per quá expe
rimentabitur
hoc experimentatione uera apud noſtrum fermonẽ de refractione, & tũc diſcoope-
rientur
omnia depẽdentia à refractione:
& nos utemurillic in demóſtratione rebus, quibus uſi
fuimus
in iſto tractatu.
Duo ergo puncta declinantia ad uná partetn à re uiſa, quando formæ eorũ
extenduntur
ad unũ punctũ ſuperficiei uiſus, ſecabũt ſe ſuper duas lineas, quarũ ſitus erit apud ui-
ſum
in reſpectu rei uiſę contrarius ſitui duarũ linearum primarũ, ſuper quas extêdebãtur duæ for-
ad ſuperficiẽ uiſus.
Erit ergo ſitus duorum punctorum ſuperficiei glacialis, ad quæ perueniunt
duælformæ
contrarius ſitui, duorũ punctorũ, ex quibus ueniunt duæ formæ.
Omnes ergo ſormæ,
quæ
refringũtur ab uno pũcto ſuperſiciei uiſus, perueniũt in ſuperficiẽ glacialis cõuerſæ.
Etiterũ
forma
cuiuslibet pũcti oppoſiti uiſui uenit ad totá ſuperficiẽ uiſus:
ergo refringetur à tota ſuperfi-
cie
uiſus:
& forma, quæ refringitur à tota ſuperficie uiſus, refringitur ad partẽ alicuius quãtitatis ſu
perficiei
glacialis, ad unũ pũctũ.
Quoniá formę refractionis ſi cõcurrerẽt poſt refractionẽ ſuper
unũ
punctũ, ſecarẽt perpẽdiculares, apud quarũ extremitates reſringebãtur, aut pertrãſirent ipſas,
aut
exiret forma à ſuperſicie, in qua refringebatur:
ſed nulla forma refracta occurrit perpẽdiculari,
apud
cuius extremitatẽ fuerit refracta poſt refractionẽ, neq;
pertrãſit illã, neq, exit à ſuperſicie, in
qua
fuit reſracta.
Et omnia iſta maniſeſtãtur per experimẽtationẽ. Forma ergo unius pũcti rei uiſæ,
quæ
peruenit in ſuperficiẽ glacialis, poſt refractionẽ erit in uno pũcto, ſed in parte alicuius quã-
titatis
ſuperficiei glacialis, & erit ſitus formarũ rerũ diuerſarũ uel pũctorũ diuerſorũ ſuperficiei
rei
uiſæ, quæ perueniũt in ſuperficiẽ glacialis ք refractionẽ inter ſe, ſicut ſitus earũ ſecũdũ ſuũ eſſe
in
ſuperficiebus rerũ uiſarũ, ſed cótrarius.
Nulla ergo formarũ refractarũ rerũ uiſarũ peruenientiũ
ad
ſuperficiẽ glacialis eſt ſecũ ſuũ eſſe in ſuperficieb.
uiſarũ rerũ. Et declaratũ eſt [18 n] quòd
formæ
uenientes ſuper perpẽdiculares, ordinãtur in ſuperficie glacialis ſecundũ ſuũ eſſe, quoniã
extẽduntur
rectè à ſuperficiebus rerũ uiſarũ ad ſuperficiẽ glacialis.
Nulla ergo formarũ rerũ uiſarũ
uenientiũ
ad ſuperficiẽ glacialis ordinatur in ſuperficie glacialis ſecundũ ſuũ eſſe, quod habentin
ſuperficiebus
rerũ uiſarum, niſi formæ extenſæ ſuper uerticationes perpédiculariũ tãtùm.
Si ergo
ſenſus
uiſus rerũ uiſarũ ſit ex form is uenientib.
ad ipſum ex ſuperſiciebus rerũ uiſarũ, nihil cõpre-
hendet
uiſus ex formis rerũ uiſarũ peruenientibus ad ipſum, niſi ex uerticationibus, quarũ extre-
mitates
cõcurrunt apud centrũ uiſus tátùm:
quoniã uiſus nihil cõprehendit ex ſormis rerum uiſa-
rum
, niſi ordinatum ſecundum ſuum eſſe in ſuperficiebus rerum uiſarum.
ET iterũ ſi centrũ uiſus eſt centrũ ſuperficiei glacialis: lineæ rectæ, quę exeunt à cẽtro ſu-
perficiei
uiſus, & extẽduntur in foramine uueæ, & perueniũt ad res uiſas, erũt perpẽdicu-
lares
ſuper ſuperficiẽ glacialis, ſed declinãtes ſuper ipſam:
neq; ſitus earũ ſuper ſuperficiẽ gla
cialis
erũt ſitus cõſimiles, niſi una linea tantũ, ſcilicet, quæ trãſit per duo cẽtra.
Formas ergo uenien
tes
à ſuperficieb.
rerũ uiſarũ ad ſuperficiẽ glacialis, poteſt ſentire glacialis, niſi ex uerticationib.
iſtarũ
linearũ tãtùm, ſcilicet quę ſunt perpẽdiculares ſuper ſuperficiẽ uiſus, quę eſt ſuperficies cor-
neę
:
quoniã formę, quę ſunt ſuper iſtas քpẽdiculares, tãtùm ſunt ordinatę in ſuperficie glacialis ſe-
cundũ
ordinationẽ earũ in ſuperficieb, rerũ uiſarũ.
Si ergo glacialis cõprehẽditres uiſas ex formis
uenientib
.
ad ſe, & cõprehendit formã, niſi ex uerticationibus iſtarũ linearũ, & iſtę lineę ſunt
perpendiculares
ſuper ſuperficiẽ eius:
cõprehendet tũc formas ex uerticationibus, quarũ ſitus à ſu
perficie
ſua ſunt diuerſi ſitus, & declinãtes ſuper ſuã ſuperficiẽ, & cõprehẽdet formas ex uerticatio-
nibus
dιuerſorũ ſituũ declinãtibus, & cõprehẽdet oẽs formas refractas ex uerticationib.
diuerſorũ
ſituũ
apud ſuã ſuperficiẽ.
Et ſi cõprehendit oẽs formas refractas ex uerticationib. diuerſorũ ſituũ,
nihil
diſtinguetur ab eo ex rebus uiſis, propter hoc, quod declaratũ fuit ſuperius.
Et ſit poſsi
bile
, ut cõprehẽdat formas refractas ex uerticationib.
diuerſorũ ſituũ, eſt poſsibile, ut cõprehen
dat
formas rerũ uiſarũ ex uerticationib.
linearũ, quę ſunt perpẽdiculares ſuper ſuperficiẽ uiſus, niſi
quãdo
lineæ fuerint perpẽdiculares ſuper ſuperficiẽ eius, & fuerint ſitus eorũ in ſuperficie cõſimi-
les
:
& iſtę lineę erũt perpẽdiculares ſuper ſuperficiẽ ſuã, niſi quãdo cẽtrũ ſuę ſuperficiei, & cẽtrũ
ſuperficiei
uiſus fuerint idẽ pũctũ.
Si ergo ſenſus uiſus rerũ uiſarũ eſt ex formis ueniẽtib. ad ipſum
ex
coloribus rerũ uiſarũ, & lucibus earũ, & hoc diſtinctè:
oportet, ut centrũ ſuperficiei uiſus & cen
trũ
ſuperficiei glacialis ſit unũ punctũ cõmune, & nihil cõprehẽdat uiſus ex formis rerũ uifarũ, niſi
ex
uerticationib.
rectarũ linearũ, quarũ extremitates cõcurrũt apud unũ & idẽ pũctũ tãtùm. Et
eſt
impoſsibile, ut duo cẽtra ſint idẽ:
quoniã declaratũ eſt, [6. 8 n] quòd duo cẽtra ſunt ex poſte-
riori
cẽtro uueę, & ſuper unã lineã rectã trãſeuntẽ per omnia cẽtra.
Et quoniã eſt impoſsibile, ut
duo
cẽtra ſint idẽ, & ut lineæ rectæ, quæ exeunt à cẽtris, ſint perpẽdiculares ſuper duas ſuperficies,
ſcilicet
ſuperficiẽ glacialis, & ſuperficiẽ uiſus:
eſt etiã impoſsibile, ut ſit cõprehẽſio uiſus rerũ ui-
ſarũ
ex formis uenientib.
ad ipſum, lucis & coloris, quæ ſunt in ſuperficie rerũ uiſarũ, cõprehen-
ſio
formarum iſtarũ ſit ex uerticationibus perpendiculariũ tantùm.
Et illud eſt, utnatura uiſus re-
cipiatea
, quæ ueniunt ad ſe, ex formis rerum uiſarũ:
& etiam ut ſit natura uiſus infuper appropria-
ta
, ut non recipiat ea, quæ ueniunt ad ſe ex formis, niſi ex proprijs uerticationibus, non ex omni-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index