Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[31.] PROBLEMA 2. PROPOSITIO 8.
[32.] SCHOLIVM.
[33.] LEMMA.
[34.] LEMMA PRIMVM.
[35.] LEMMA II.
[36.] LEMMA PRIMVM.
[37.] LEMMA II.
[38.] THEOREMA 7. PROPOSITIO 9.
[39.] SCHOLIVM.
[40.] THEOREMA 8. PROPOSITIQ 10.
[41.] COROLLARIVM.
[42.] SCHOLIVM.
[43.] THEOREMA 9. PROPOSITIO 11.
[44.] SCHOLIVM.
[45.] COROLLARIVM PRIMVM.
[46.] COROLLARIVM II.
[47.] THEOREMA 10. PROPOSITIO 12.
[48.] COROLLARIVM.
[49.] THEOREMA 11. PROPOSITIO 13.
[50.] THEOREMA 12. PROPOSITIO 14.
[51.] SCHOLIVM.
[52.] THEOREMA 13. PROPOSITIO 15.
[53.] LEMMA.
[54.] COROLLARIVM.
[55.] THEOREMA 14. PROPOSITIO 16.
[56.] COROLLARIVM.
[57.] THEOREMA 15. PROPOSITIO 17.
[58.] LEMMA.
[59.] SCHOLIVM.
[60.] THEOREMA 16. PROPOSITIO 18.
< >
page |< < (13) of 677 > >|
3313LIBER PRIMVS. ipſorum ducuntur: atque eodem modo paralleli ſingulorum graduum Eclipticæ inu ſtigari poſ-
ſunt
;
ſi nimirum circulus M P N Q, in ſingulos gra dus diſtribuatur, & reliqua fiant, quæ prius.
Nam in vniuerſu@ rectæ, quæ ipſi P Q, parallelæ ſunt, abſcindunt ex Meridiano arcus declinatio-
num
eorum arcuum Eclipticæ, qui arcubus circuli M P N Q, ſi miles ſunt, ſicut &
duodecim ſi-
gna
Zodiaci duodecim arcubus Q X, X Y, &
c. ſimilia ſunt. Quod quidem hac fere ratione cum
Petro
Nonio lib.
2. de arte nauigandi demonſtrabimus.
INTELLIGATVR circa E M, deſcriptus ſemicirculus Eclipticæ A M B, & circa E H, ſe-
11Demon ſtrati@
deſcriptionis

Analemmatis
.
micirculus Aequatoris A H B, &
vtriuſque ſectio communis ſit recta A B; ſitq́; A, principium ,
&
B, principium . Et quoniam M, eſt principium , vel , cum H M, portio Meridiani
circuli
ſit maxima declinatio ſolis;
diſtat autem vtrumque horũ ab æquinoctialibus punctis qua-
2210 drante integro;
erunt arcus A M, B M, quadrantes, atque adeo anguli A E M, B E M, recti. Secet
iam
recta X R, in plano Meridiani per arcum H M, &
rectas E H, E M, M O, ducto rectã M O,
in
puncto φ, &
rectam E M, in puncto C. Intelligatur quoque per rectam X R, planũ duci Aequa-
tori
A H B, parallelum occurrens rectæ E M in C, (quoniam enim circulus M P N Q, cum in
Analemmate
iaceat in plano Meridiani, ad Aequatorem rectus eſt, eſtq́;
Q H P E, communis ſe-
ctio
Aequatoris &
eiuſdem pla
ni
Meridiani, &
recta X R, di-
ctæ
ſectioni Q H P E, parallela,
11[Figure 11] poterit per ipſam X R, duci
planũ
Aequatori æquidiſtans.)
3320 faciensq́; in Ecliptica quidem
cõmunem
ſectionem D K, re-
ctam
;
In Sphæra autem circu-
443. vndec. lum D γ k, ex propos.
1. lib. 1.
Theod. tranſeuntem per pun-
ctum
γ, in quo recta X R, arcũ
Meridiani
H M, ſecat.
Quo-
niam
igitur eſt, vt M C, ad C E,
552. ſexti. ita M φ, ad φ O, erit &
compo
nendo
, vt M E, ad CE, ita M O,
6630 ad φ O;
& permutando, vt M E, ſemidiameter Eclipticæ ad M O, ſemidiametrũ circuli M P Q,
ita
C E, ad φ O:
Eſt autem C E, æqualis ſinui arcus D A, hoc eſt, rectæ D F, ex D, ad A B, ad rectos
7734. primi. angulos ductæ (ſunt enim A B, D K, communes ſectiones planorum parallelorũ, nempe Aequa-
8816. undec. toris A H B, &
circuli D γ K, factæ ab Eclipticæ plano A M B, parallelæ nec non & C E, D F, pa-
9928. primi. rallelæ) &
φ O, eadem ratione ęqualis ſinui arcus Q X, hoc eſt, rectæ X ω, quæ ad Q E, perpendi-
cularis
eſt.
Igitur ſemidiametri M E, M O, eandem habent proportionem, quam ſinus D F, X ω,
ac
propterea arcus A D, Q X, ſimiles ſunt, vt mox lemmate ſequenti demonſtrabimus.
Oſtenden
dum
ergo eſt, arcum H γ, quem aufert parallela X R, ex Meridiano, æqualem eſſe arcui declina-
tionis
, quam habet Eclipticæ arcus A D, quem arcui Q X, circuli M P Q, ſimilem iam demonſtra
uimus
.
quod quidem facile præſtabimus hoc modo. Deſcripto per polos mundi, hoc eſt, per po-
101040 los parallelorum A H B, D γ K, &
per D, punctum circulo maximo D G, erit arcus D G, arcus de-
clinationis
puncti D, cum intercipiatur inter ipſum punctum, &
Aequatorem. Cum ergo arcus
circulorum
maximorum, qui per polos parallelorum deſcribuntur, inter ipſos parallelos interce-
pti
, ex propoſitione 15.
lib. 2. Theodoſii, æquales ſint; Sint autem arcus H γ, D G, circulorum ma-
ximorum
per polos parallelorum A H B, D γ K, deſcriptorum, intercipianturq́;
inter ipſos paral-
lelos
, æqualis erit arcus H γ, arcui D G.
Aufert igitur in Analemmate parallela X R, arcum H γ,
æqualem
arcui declinationis illius arcus Eclipticæ, qui arcui Q X, ſimilis eſt, qualis eſtarcus A D.
Idemq́ue dicendum eſt de reliquis parallelis Y S, Z T, & α V. Conſtat ergo arcus H γ, H β, H δ, &
H
ε.
æquales eſſe declinationibus reliquorum ſignorum Zodiaci inter & , quandoqui-
dem
arcus ſignorũ in Ecliptica ſimiles ſunt arcubus Q X, X Y, &
c. in circulo M P N Q. tam enim
111150 hi, quàm illi, duodecimæ partes ſunt ſuorum circulorum.
Quoniam verò ſectiones parallelorũ
per
ſignorum initia ductorum factæ à Meridiani plano parallelæ ſunt, liquido conſtat, parallelas
illas
per puncta M, β, γ, H, &
c. ductas, eſſe diametros parallelorum, cum auferant ex circulo A B
C
D, arcus ſimiles illis, quos ex Meridiano ab@cindunt re uera diametri dictorum parallelorum,
vt
ante dictum eſt.
Quòd ſi circulus A B C D, æqualis eſſet Meridiano in Sphæra, tranſirent om-
nino
per illas parallelas paralleli per initia ſignorum ducti.
Idem prorſus demonſtrabimus, ſi pro
Meridiano
circulus A B C D, intelligatur quicunque alius circulus maximus per polos mundi
ductus
, qualis eſt Colurus ſolſtitiorum, vt ſupra in definitione Analemmatis diximus.
Analemma
ergo
ad quamcunque poli altitudinem deſcripſimus.
Quod erat faciendum.
QVAM proportionem habent ſinus toti, hoc eſt, ſemidiametri

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index