Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 101]
[Figure 102]
[103] c d b a
[104] a c b d g l e l f
[105] a b c d e f k g h o
[106] d e a b c
[107] b a e d c
[108] Tetra cedron.
[109] Exace dron.
[110] Octo cedron
[111] Icoſa he dron.
[Figure 112]
[Figure 113]
[114] Gn@m@.
[115] a g h b e m n f c k l d 1
[116] g h b e m n f c k l d 2
[117] a k l m b e q r g f ſ t h c n o p d 3
[118] a g h b e m n f c k l d 4
[119] a k b e m g f n h c l d 5
[120] a b c d 1
[121] a b c e d 2
[122] a b c e d 3
[123] b d a e c
[124] a b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48
[125] h c d a b g f e
[Figure 126]
[127] G E C D F B A
[128] G E D C B F A H
[129] A B E F C D G H
[130] a b c d
< >
page |< < (xlv) of 997 > >|
101xlvſachen/ Das erſt bůch. ſpricht auch der Poet/
Das waſſerlauffet ſtille zwar/
Wir ſehend auch daß die bechlin ſchneller vnnd mitt gröſſerem getöß do
har
lauffend dann die brunnen/ die brunnen aber ſchneller dann die flüß.
die kleinẽ als Abdua vnd Ticinus ſchneller dañ die groſſer/ als die Tůnaw
vnnd
der Padus.
Es iſt auch bedencken/ ob des runß natur etwas vollbringe/ nam-
lich
das pflaſter/ das getäffel/ das ſand/ kaat/ ſtein/ vnnd kleine ſteinlin/
demnach
ob das waſſer nidereſt/ in der mitte/ vnnd obereſt geleicher
geſtalt
bewegt werde.
Diß iſt alles wirdig vnnd notwendig wüſſen/ die
kunſt
vollenden.
Deßhalben iſt kein zweyffel das waſſer/ ſo durch die rören vnnd teüchel
lauffet
/ fare ſchnell vnd dapffer dohar.
wölches aber durch die känel/ bäch/
vnnd
weitte pletz lauffet/ iſt allein ſchnell von wegen des tribs.
darumb iſt
das
waſſer allwegen ſchneller durch die rören oder teüchel/ dann durch die
bäch
/ wann alle ding geleich ſeind/ auch geleiche hilff vnnd hindernuß.
Laß
ſein
der teüchel ſeye A B.
vnnd das waſſer falle herab durch das B C. des
5[Figure 5]a b d c halben wirt es lauſſen bey dem eck C B D/ vnd můß ein linien
verſtanden
werden B D/ ſo außhin gerad gezogen iſt.
deßhal-
ben
wirt das waſſer eben ſo ſchnel lauffen/ damitt es nitt im teü
chel
von ein anderen abgeſünderet werde.
darumb lauffet es vylſchneller
dann
durch die halden A B.
vnnd auch mehr dann durch die bech. doch wöl
lend
wir von dem baß harnoch reden.
Auff dißmal ſoll gnůgſamm bekant ſein/ daß das frey vnuerhindert waſ
ſer
allein durch den trib lauffet.
Der trib aber iſt zweyerley. Der erſt trib/
der
mitt gewalt ghet/ vnnd deßhalben bald auff höret/ vnd der natürlich/
welcher
auß dem eck der haldung dohar faret.
6[Figure 6]a d @ f g b h c
Alſo falle das waſſer von dem A/ vnd kommen in das
C
.
ſo wirt es mitt einem weidlichen trib in geleichem
lauff
durch A E G C do har farend.
dann wann es in
in
das B fallet/ wirt es darnach in der wag ſthen/ vnd
nitt
auß dem B H C lauffen/ es überkomme dann ei-
nen
trib/ vnnd doch bald auffhören/ dann er iſt von natur har/ vnnd hö-
ret
deſſen vrſach auff.
Aber durch D E F G H iſt es näher bey der bewegung
durch
A B C dann durch A E G C.
deßhalben iſt die bewegung durch D E
F
G H langſammer dann durch A E G C.
Alſo iſt es durch A E G C am al-
ler
ſchnelleſten/ dann die linien A C iſt die aller kürtzeſt vnder denen/ ſo
von
dem A in das C ghond/ dieweil ſie ſchlecht iſt.
es iſt aber ein höhe. dann
es
iſt offenbar daß die ſchnelleſte bewegung iſt/ ſo da beſchicht in geleicher
weitte
von einem höcheren orth/ oder in geleicher höhe vnnd gröſſe/ aber
nitt
ſo weytt.
Deßhalbẽlauffet das waſſer ſo vyl ſchneller/ ſo vyl mehr es an einem glat
ten
orth lauffet/ ob es wol ein minder getöß machet.
wölches auch ſchneller
lauffet
/ das kommet mehr in das feld/ wäſſeret bas.
Es lauffet auch dz
waſſer
nitt über das port/ ſo es in geleicher höhe iſt/ es falle dañ mitt ſtarckẽ

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index