Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
< >
page |< < of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb file="0009" n="9"/>
          <figure number="2">
            <image file="0009-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/U5G05CW5/figures/0009-01"/>
          </figure>
        </div>
        <div type="section" level="0" n="0">
          <head style="it" xml:space="preserve">EX PHILOSOPHIA.</head>
          <head xml:space="preserve">I</head>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">Logicæ nomine ea diſciplina venit, quæ mentem in ſuis-cogitationibus di-
              <lb/>
            rigit, quaque cæteræ ſcicntiæ velut inſtrumento in vero recte cogno-
              <lb/>
            ſcendo or dinateque explicando utuntur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">II. </s>
            <s xml:space="preserve">Exſtat apud bomines ſcientia, eaque multiplex.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">III. </s>
            <s xml:space="preserve">Veri a falſo diſcernendi criterium eſt evidentia.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">IV. </s>
            <s xml:space="preserve">Metapbyſica comtemplatur res a materia ſeu natura ſua, ſeu cogi-
              <lb/>
            tatione noſtra abſtractas. </s>
            <s xml:space="preserve">Mundus conformis eſt fini, quem in eo condendo
              <lb/>
            Deus intendit, adeoque in genere ſuo perfectus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">V. </s>
            <s xml:space="preserve">Leges naturæ, quæ in boc univerſo obtinent, libere a Deo latæ ſunt;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ſubjacent illius dominio; </s>
            <s xml:space="preserve">dari proinde poſſunt vero ſenſu miracula.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">VI. </s>
            <s xml:space="preserve">Mens bumana eſt ſubſtantia ſpiritualis, natura ſua immortalis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">VII. </s>
            <s xml:space="preserve">Ineſt in anima bominis libertas, quam Leibnitziani tam anguſtis
              <lb/>
            paſſim finibus coarctant, ut verbo relinquere, re quidem certe tollere videan-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:space="preserve">Contra bos aſſerimus objecta duorum bonorum æqualium ſpecie fieri poſſe,
              <lb/>
            ut voluntas alterutrum præferat, tametſi externa incitamenta pari utrinque
              <lb/>
            contentione animum adliciant.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">VIII. </s>
            <s xml:space="preserve">Commercium animæ cum corpore neque per ſyſtema cauſſarum occa-
              <lb/>
            ſionalium Malebrancbii, neque per barmoniam præſtabilitam Leibnizii ex-
              <lb/>
            poni poteſt: </s>
            <s xml:space="preserve">reponendam videtur in eo, quod duæ bæ ſubſtantiæ in actioni-
              <lb/>
            bus ſuis mutuo abs ſeſe dependeant.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">IX. </s>
            <s xml:space="preserve">Brutis tribuendi ſunt motus ſpontanei, itemque vis cognoſcendi;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">nulla vero nec quidem imperfecta ratiocinia, aut quidpiam rationis vicarium.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">X. </s>
            <s xml:space="preserve">Exiſtere Deum adeo eſt evidens, ut incredibile videatur fuiſſe un-
              <lb/>
            quam Atbeos Tbeoreticos. </s>
            <s xml:space="preserve">Spectabilis bæc univerſitas rerum, imprimis au-
              <lb/>
            tem vita ac fata mortalium aſſidua Dei providentia adminiſtrantur: </s>
            <s xml:space="preserve">nullo
              <lb/>
            igitur modo audiendi ſunt Pbiloſopbi illi, qui contendunt res bumanas Deo
              <lb/>
            curæ non eſſe.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XI. </s>
            <s xml:space="preserve">Principia corporum ſunt molæculæ quædam minimæ, variis viribus in
              <lb/>
            diverſis inter ſe diſtantiis præditæ, quibus aut mutuo attrabuntur, aut repelluntur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:space="preserve">XII. </s>
            <s xml:space="preserve">Vires iſtæ in natura exiſtentes, ad certam aliquam, eamque uni-
              <lb/>
            cam naturæ legem revocari poſſunt.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>