Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
< >
page |< < of 290 > >|
9
Capitulū tertiū / in quo oſtenditur: et de­
mõſtratur
: proportionem irrationalem
eſſe
ponendam.
Suppono primo / proportio qua-
dratorum
ſuperficialium: eſt proportio coſtarum
dublicata
.
Hoc eſt ſi inter coſtas duorum quadra­
torum
ſuperficialium: ſit aliqua proportio maio-
ris
inequalitatis: inter quadrata erit proportio
dupla
: ad illã: que eſt inter coſtas ſignatorū qua-
dratorū
: vt ſi inter coſtas duorū quadratorū ine-
qualiū
ſuperficialiū: fuerit proportio dupla: inter
quadrata
erit proportio q̈drupla
Hec ſuppoſitio
clare
ꝓbatur: et demõſtratur: inferiꝰ. in tertia ꝑte
tractatu
ſecūdo: capitulo .2.
Uideas ibi.
Secunda ſuppoſitio. Quadratum
diametri
: ſe hꝫ ad q̈dratū coſte in ꝓportiõe dupla
Hoc eſt q̈dratū cuiꝰ q̈libet coſta. eſt eq̈lis diametro
alicuiꝰ
q̈drati ſe hꝫ in ꝓportiõe dupla: ad illud q̈-
dratū
.
Probat̄̄ hec ſuppoſitio: et ſit vnū q̈dratum
magnū
: cuiꝰ latꝰ ſit .d.c. et diameṫ ſit a.c. ſit aliḋ
paruū
iſto cõicans cuiꝰ coſta ſit .c.f. et diameter
ſit
.d.c et diuidat̄̄ q̈dratū maiꝰ: duos diametros
in
quatuor triãgulos equales: vt ptꝫ in hac figura /
3[Figure 3] quo poſito argr̄ ſic / ma-
gnū
q̈dratū ē duplū
ad
paruū q̈dratū et
ipſū
magnū q̈dratū
eſt
quadratū diame­
tri
ipſius parui qua­
drati
.
vt ptꝫ manife­
ſte
/ igit̄̄ quadratū di­
ametti
: ſe hꝫ ad q̈dra­
coſte: in ꝓportiõe
dupla
.
Cõſeq̄ntia ptꝫ
mīore.
et argr̄ maior. q2 q̈dratū magnū: cõtinet
q̈termedietatē
parui q̈drati.
adeq̈te igr̄ ipſū ma-
gnū
q̈dratū: cõtinet bis adeq̈te: paruū q̈dratū.
Cõ­
ſequentia
ptꝫ ex ſe: et ꝓbat̄̄ añs.
q2 q̈dratū magnū
q̈ter
ↄ̨tinet tm̄: ſicut ē triãgulꝰ .d.e.c. / vt ptꝫ.
et ille tri­
angulꝰ
eſt medietas parui quadrati: vt manifeſte
ptꝫ
in figura.
igit̄̄ magnū quadratū: quater conti-
net
adequate: mediante parui / qḋ fuit ꝓbandum.
Terita ſuppoſitio. diametri ad coſtã
eſt
ꝓportio: que eſt medietas duple.
Probatur / q2
quadrati
diametri ad quadratū coſte eſt ꝓportio
dupla
: vt ptꝫ ex ſcḋa ſuppoſitione.
ergo diametri
ad
coſtã: eſt ꝓportio ſubdupla ad duplã.
et conſe­
quēs
medietas duple.
Patet cõſequētia ex prima
ſuppoſitione
.
Qm̄ ſemꝑ ꝓportio quadratorū: eſt
dupla
ad ꝓportionē coſtaꝝ.
Et ſic ꝓportio coſtaꝝ
eſt
medietas ꝓportionis quadratoꝝ.
Cum igitur
proportio
quadratoruꝫ fuerit dupla: coſtaꝝ pro-
portio
erit medietas duple.
11Numeri
primi
.
Quarta ſuppoſitio cuinſlibet ꝓpor­
tionis
ſuprapartientis alter primorū numeroruꝫ
eſt
impar.
Sunt autē primi numeri alicuius ꝓpor­
tionis
: qui in ea ꝓportiõe ſunt numeri: vt tria et .2.
ſunt
primi numeri ꝓportionis ſexquialtere: quia
in
naturali ſerie numeroruꝫ: inter nullos minores
ꝓportio ſexquialtera inuenit̄̄:
Probatur ſuppoſi­
tio
.
q2 ſi non: detur oppoſitū. videlicet / vter ſit
numerus
par.
et arguitur ſic. vter iſtorꝝ eſt nume­
rus
par.
ergo ſequitur / vter illoꝝ eſt medietas /
vt
patet ex diffinitione numeri paris: et proportio
medietatū
: eſt eadē ꝓportione totoꝝ: vt conſtat
et
inferius ꝓbabis: igitur illi non erant primi nu-
meri
talis ꝓportiõis.
q2 erant minimi illiꝰ pro­
portionis
: ſue medietates ſint numeri minores
et
ↄ̨ñs: dediſti ṗmos nūeros: talis ꝓpoſitiõis
Quīta ſuppoſitio. Omne quadratū
numeri
īparis: eſt īpar.
Probatur: q2 quadra-
tum
numeri īparis: eſt ille numerꝰ: qui reſultat ex
ductu
numeri īparis: in ſeipſum ſemel.
vt patet ex
ſcḋo
arithmetice nichomachi.
ſed oīs numerꝰ: re-
ſultãs
ex ductu numeri īparis in ſeipſum: eſt īpar /
igitur
quadratū numeri īparis: eſt īpar.
Pro-
batur
minor: q2 ſi numerꝰ īpar: multiplicetur per
numeꝝ
parē immediate precedentē ipſum vt .5. per
4
. / tunc reſultaret numerꝰ par: ſed quãdo multipli­
catur
per ſeipſum: ſiue dicetur ī ſeipſum ſemel (qḋ­
ideꝫ
ē) adhuc illi nūero pari: qui reſultabat ex mul­
tiplicatione
numeri paris: immediate preceden-
tis
: additur numerꝰ īpar: vt patet intelligenti.
igr̄
totū
reſultans: erit nūerꝰ īpar.
Patet cõſequētia:
qm̄
ſi numerꝰ īpar: addatur numero pari: reſulta­
bit
numerꝰ īpar.
Exemplū / vt ſi ternariꝰ: multipli­
cetur
per numeꝝ parem: īmediate precedentē: puta
binariū
: reſultabit numerꝰ par: puta ſenariꝰ.
et ſi
vlteriꝰ
addatur numerꝰ teruariꝰ: ſupra ſenariū re­
ſultabit
nouenarius: qui eſt numerꝰ īpar reſultãs
ex
ductu ternarii in ſeipſum ſemel.
Sexta ſuppoſitio. nullus numerus
impar
: eſt duplas ad aliquē numerū.
Probatur:
q2
ſi eſſet duplus ad aliquē numerū: ille numerꝰ
eſſet
ſua medietas adequate: et ſic diuideret̄̄ in du-
as
medietates: et cõſequēs eſſet impar.
Hīs iactis ſuppoſitiõibus: ſit prima
cõcluſio
.
Nulla ꝓportio diametri ad coſtã: ē mĺti­
plex
, aut mĺtiplex ſuꝑparticularis: aut multiplex
ſuprapartiēs
.
Probat̄̄ hec cõcluſio: oīs ꝓportio
mĺtiplex
, aut mĺtiplex ſuꝑparticĺaris, aut mĺti-
plex
ſuprapartiēs eſt dupla aut maior dupla: ſed
nulla
ꝓportio diametri ad coſtã: ē dupla aut ma-
ior
dupla: igit̄̄ nulla ꝓportio diametri ad coſtam
eſt
mĺtiplex: aut mĺtiplex ſuꝑparticularꝪ, aut mĺ-
tiplex
ſuprapartiēs.
Ptꝫ ↄ̨ña in ſcḋo ſcḋe et maior
ſimiliter
: q2 oīs proportio multiplex: eſt dupla:
mior
: et oīs ꝓportio multiplex ſuperparticularis
aut
multiplex ſuprapartiens: eſt maior dupla: vt
patebit
ex cſḋa parte: igitur oīs proportio multi­
plex
: aut multiplex ſuꝑparticularis: aut mĺtiplex
ſuprapartiens
: eſt dupla: vel maior dupla.
ꝓ-
batur
minor.
q2 oīs proportio diametri ad coſtã:
eſt
medietas duple: ſiue ſubdupla ad duplã (quod
idē
eſt) adequate: ergo nulla proportio diametri
ad
coſtã: eſt ipſa tota dupla: vel maior dupla
Pa­
tet
antecedēs.
ex tertia ſuppoſitione: et probat̄̄ cõ­
ſequētia
.
q2 alias medietas eſſet equalis ſuo toti:
vel
maior.
quod eſt poſibile: deductis ſophiſta­
rum
quiſquiliis.
Secunda concluſio. nulla proportio
diametri
ad coſtã: eſt aliqua proportio ſuꝑparti-
cularis
.
Probatur: q2 oīs proportio ſuꝑparticu-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index