Apian, Petrus, Cosmographia

Table of contents

< >
[121.] Locorum deſcriptionis Finis.
[122.] VSVS ANNVLI Aſtronomici. GEMMA FRISIO MA-THE MATICO AVTORE.
[123.] MODIS OMNIBVS ORNATISS. ac verè Nobili D. Ioanni Khreutter, Sereniſſ. Reginæ Hun-gariæ Secretario, Gemma Friſius S. D.
[124.] VSVS ANNVLI Aſtronomici per Gem. Friſium. DECLARATIO PARTIVM. CAP. 1.
[125.] ¶ De vſu annuli, primum´que loci Solis inuentione. CAP. II.
[126.] ¶ Eleuationem poli quomodo inuenias. Cap. III.
[127.] ¶ Horæ inuentio inter diu. CAP. IIII.
[128.] ¶ An ſit ante meridiem, an poſt. CAP. V.
[129.] ¶ Horæ Nocturnæ inueſtigatio. CAP. VI.
[130.] ¶ Qua ratione horæ nocturnæ facilius inue-niantur. CAP. VII.
[131.] ¶ De ortu Solis & quantitate diei. CAP. VIII.
[132.] ¶ De horis inæqualib. ſiue Planetarum. CAP. IX.
[133.] ¶ Quota ſit hora ab ortu vel occaſu Solis, qui mos Italiæ ferè eſt. CAP. X.
[134.] ¶ Plagas mundi quomodo inuenias. Cap. XI.
[135.] ¶ De altitudine Solis & Stellarum. Cap. XII.
[136.] ¶ A ltitudinum dimenſio per vmbras. Cap. XIII.
[137.] ¶ De altitudine per ſolum viſum. CAP. XIIII.
[138.] ¶ De altitudinibus rerum inacceſsibilium. Cap. XV.
[139.] ¶ Facilius idem. CAP. XVI.
[140.] ¶ De longitudine rerum in ædito ſitarum. Caput. XVII.
[141.] ¶ Aliter idem & facillimè. Cap. XVIII.
[142.] ¶ Diſtantiæ dimenſio. CAP. XIX.
[143.] ¶ De profunditatis menſuratione. CAP. XX.
[144.] Oppidorum aliquot inſigniorum.
[145.] FINIS.
[146.] Index Coſmographiæ Petri Apiani, & Libellorum Gemmæ Friſii.
[147.] DID ACI PYRRHI LVSI-TANI CARMEN. Loquitur Liber.
[148.] FINIS.
< >
page |< < (Fo.59.) of 140 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div132" type="section" level="1" n="123">
          <pb o="Fo.59." file="123" n="123"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div133" type="section" level="1" n="124">
          <head xml:id="echoid-head137" xml:space="preserve">VSVS ANNVLI
            <lb/>
          Aſtronomici per Gem. Friſium.</head>
          <head xml:id="echoid-head138" style="it" xml:space="preserve">DECLARATIO PARTIVM.
            <lb/>
          CAP. 1.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2829" xml:space="preserve">ORbes quatuor omnẽ hunc noſtrũ vſum præſtant.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2830" xml:space="preserve">Quorum extimus, qui ſcilicet alios intra hunc ver
              <lb/>
            tentes amplectitur, Meridiani vices præbet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2831" xml:space="preserve">Voca
              <lb/>
            mus autem meridianum circulũ, qui tranſiens per
              <lb/>
            mundi verticem vtrumq;</s>
            <s xml:id="echoid-s2832" xml:space="preserve">, noſtrisimminet capiti-
              <lb/>
            bus, eò quòd quum ad illum ex ortu aſcendẽs Sol
              <lb/>
            peruenerit, mediæ diei indiciũ eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2833" xml:space="preserve">In hoc affixi ſunt duo interiores
              <lb/>
            orbiculi ſimul, in modũ vnius annuli coniuncti, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2834" xml:space="preserve">puncta ea duo
              <lb/>
            ſuper quibus hi mouẽtur, poli ſiue vertices à Mathematicis vocan-
              <lb/>
            tur, alterũ quidem ſcilicet quod circa fili alligationẽ eſt Arcticus,
              <lb/>
            alterum Antarcticus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2835" xml:space="preserve">Idẽ hic orbis extimus diuiſus eſt in. </s>
            <s xml:id="echoid-s2836" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s2837" xml:space="preserve">partes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2838" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Vna harum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2839" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s2840" xml:space="preserve">partiũ deinceps in. </s>
            <s xml:id="echoid-s2841" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s2842" xml:space="preserve">partes, Niſi fortaſſis vbi angu
              <lb/>
            ſtia nos impediuerit, ibi enim. </s>
            <s xml:id="echoid-s2843" xml:space="preserve">45. </s>
            <s xml:id="echoid-s2844" xml:space="preserve">tantùm adſignauimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2845" xml:space="preserve">Sunt au-
              <lb/>
            tem hì gradus latitudinum ſiue eleuationum poli regionum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2846" xml:space="preserve">Secun
              <lb/>
            dus orbiculus, qui cum primo vnum conſtituit complicato annu-
              <lb/>
            lo æquatorem refert circulum, qui eſt circulus medij orbis æ quali-
              <lb/>
            ter diſtans ab vtroq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2847" xml:space="preserve">polorum mundi. </s>
            <s xml:id="echoid-s2848" xml:space="preserve">Hic diuiſus eſt in. </s>
            <s xml:id="echoid-s2849" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s2850" xml:space="preserve">horas æ-
              <lb/>
            quales incipiẽtes à meridie & </s>
            <s xml:id="echoid-s2851" xml:space="preserve">media nocte. </s>
            <s xml:id="echoid-s2852" xml:space="preserve">Quæ verò interiori eius
              <lb/>
            lateri inſcribuntur, menſes ſunt anni in hebdomadas diuiſi. </s>
            <s xml:id="echoid-s2853" xml:space="preserve">Tertius
              <lb/>
            orbis cum quarto ita coniunctus eſt, vt ſimul vnum orbem efficiat,
              <lb/>
            hic etiam in nonnullis ſimplex eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2854" xml:space="preserve">In interiori ergo eius ſuperficie
              <lb/>
            primùm inſcripti ſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2855" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s2856" xml:space="preserve">anni menſes, per quos defertur pinnula,
              <lb/>
            cùm exteriorem horum duorum ſtilo protudimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2857" xml:space="preserve">E regione men-
              <lb/>
            ſium. </s>
            <s xml:id="echoid-s2858" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s2859" xml:space="preserve">inſcribuntur ſigna Zodiaci, per quæ defertur foramẽ ſimul
              <lb/>
            cum pinnula per menſes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2860" xml:space="preserve">Eſt item vna quarta huius pars diſſecta in
              <lb/>
            90. </s>
            <s xml:id="echoid-s2861" xml:space="preserve">gradus, aſſcriptis numeris denis tantùm gradibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2862" xml:space="preserve">Ex aduerſo
              <lb/>
            ſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2863" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s2864" xml:space="preserve">partes inæquales, dimenſionibus altitudinum & </s>
            <s xml:id="echoid-s2865" xml:space="preserve">diſtantia-
              <lb/>
            rum accommodandæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2866" xml:space="preserve">Demum in latere duæ affixæ ſunt pinnulæ,
              <lb/>
            ex diametro oppoſitæ, nocturnis horis & </s>
            <s xml:id="echoid-s2867" xml:space="preserve">dimenſionibus aptæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2868" xml:space="preserve">Ali
              <lb/>
            qui verò pinnulas habent mobiles.</s>
            <s xml:id="echoid-s2869" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div134" type="section" level="1" n="125">
          <head xml:id="echoid-head139" style="it" xml:space="preserve">¶ De vſu annuli, primum´que loci Solis inuentione.
            <lb/>
          CAP. II.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2870" xml:space="preserve">QVum ergo anni horarũ´q; </s>
            <s xml:id="echoid-s2871" xml:space="preserve">dimẽſio omnis à Sole pendeat,
              <lb/>
            tum enim annꝰ eſt, cũ ſuo curſu Sol orbẽ ſignorũ percur
              <lb/>
            rerit: </s>
            <s xml:id="echoid-s2872" xml:space="preserve">dies verò, cũ ab ortu in eundẽ ortũ remeauerit, ne-
              <lb/>
            ceſſaria omnino cognitio motus Solis cẽſetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2873" xml:space="preserve">Si igitur
              <lb/>
            quouis die anni locũ Solis in Zodiaco deprehẽdere libe
              <lb/>
            at, protũde ſtilo quouis annulũ tertium, qui intra margines </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>