133Fo.64.ASTRONOMICI.
dito pro loci commoditate quantum placet, recta tamen via ad rem
metiendam. Et rursus ut prius per annulum aspicito. Tum si alicu-
bi fuerint notatae partes umbrae versae, eas ad rectam reducito viam
quam diximus. Metire etiam distantiam inter duo loca stationum.
Subducantur ergo partes minores a maioribus, residuum pro diviso-
re servato. Demum multiplicato distantiam per. 12. productum per
divisorem servatum dividito: quod ex huiusmodi divisione prove-
niet, altitudinem rei metiendae proculdubio manifestabit ab oculo
sursum. Ut fingamus filum in prima constitutione notasse. 8. partes
umbrae rectae, in secunda. 9. partes umbrae versae, quae valent. 16. partes
umbrae rectae, sitque distantia inter duo loca stationum. 120. pedum,
Subduco. 8. ex. 16. restant. 8. deinde duco. 12 in. 120. fiunt. 1440. hunc
numerum partior per. 8. fiunt. 180. quae est altitudo rei metiendae.
metiendam. Et rursus ut prius per annulum aspicito. Tum si alicu-
bi fuerint notatae partes umbrae versae, eas ad rectam reducito viam
quam diximus. Metire etiam distantiam inter duo loca stationum.
Subducantur ergo partes minores a maioribus, residuum pro diviso-
re servato. Demum multiplicato distantiam per. 12. productum per
divisorem servatum dividito: quod ex huiusmodi divisione prove-
niet, altitudinem rei metiendae proculdubio manifestabit ab oculo
sursum. Ut fingamus filum in prima constitutione notasse. 8. partes
umbrae rectae, in secunda. 9. partes umbrae versae, quae valent. 16. partes
umbrae rectae, sitque distantia inter duo loca stationum. 120. pedum,
Subduco. 8. ex. 16. restant. 8. deinde duco. 12 in. 120. fiunt. 1440. hunc
numerum partior per. 8. fiunt. 180. quae est altitudo rei metiendae.
¶ Facilius idem. CAP. XVI.
SEd ne ignari etiam Arithmetices hoc usu omnino fru-
strentur, ii quaerant duas stationes accedendo aut rece-
dendo, ita ut una statione filum sit in. 12. altera in. 6. um-
brae rectae, tum enim si duplaveris distantia duarum sta-
tionum, emerget altitudo rei metiendae. Aut una in. 12.
alia in. 8. umbrae rectae, tum distantiam tripla. Aut una in 12. altera
in. 9. umbrae rectae, quadrupla interstitium. Item si una statione ha-
bueris. 12. altera. 8. umbrae versae, tum dupla interstitium. Siuna 12.
altera 6. umbrae versae, tum spatium inter duas stationes est aequale
rei metiendae. Idem accidit si in una statione filum. 6. umbrae rectae,
altera. 8. umbrae versae notaverit. Vel si una fuerit. 6. umbrae versae,
altera. 4. eiusdem. Vel. 4. & 3. eiusdem. In his enim interstitia sunt
aequalia rebus mensurandis.
strentur, ii quaerant duas stationes accedendo aut rece-
dendo, ita ut una statione filum sit in. 12. altera in. 6. um-
brae rectae, tum enim si duplaveris distantia duarum sta-
tionum, emerget altitudo rei metiendae. Aut una in. 12.
alia in. 8. umbrae rectae, tum distantiam tripla. Aut una in 12. altera
in. 9. umbrae rectae, quadrupla interstitium. Item si una statione ha-
bueris. 12. altera. 8. umbrae versae, tum dupla interstitium. Siuna 12.
altera 6. umbrae versae, tum spatium inter duas stationes est aequale
rei metiendae. Idem accidit si in una statione filum. 6. umbrae rectae,
altera. 8. umbrae versae notaverit. Vel si una fuerit. 6. umbrae versae,
altera. 4. eiusdem. Vel. 4. & 3. eiusdem. In his enim interstitia sunt
aequalia rebus mensurandis.
¶ De longitudine rerum in aedito sitarum.
Caput. XVII.
Caput. XVII.
SI quis rerum sursum elevatarum, ut fenestrarum, statua-
rum, turrium, aut aedificiorum in monte positorum, aut
turrium sacris aedibus ſuperpoſitarũ, longitudines per-
discere velit, Is poterit primo per viam praescriptam al-
titudinem cacuminis dimetiri, deinde altitudinem ba-
sis, sive infimae partis, subducta deinde altitudine minori ex altitu-
dine maiori, restabit longitudo ipsius rei mensuratae. Ut si altitudo
cacuminis fuerit. 300. pedum, imae vero partis. 200. pedum, relinqui-
tur longitudo. 100 pedum.
rum, turrium, aut aedificiorum in monte positorum, aut
turrium sacris aedibus ſuperpoſitarũ, longitudines per-
discere velit, Is poterit primo per viam praescriptam al-
titudinem cacuminis dimetiri, deinde altitudinem ba-
sis, sive infimae partis, subducta deinde altitudine minori ex altitu-
dine maiori, restabit longitudo ipsius rei mensuratae. Ut si altitudo
cacuminis fuerit. 300. pedum, imae vero partis. 200. pedum, relinqui-
tur longitudo. 100 pedum.
¶ Aliter idem & facillime. Cap. XVIII.
ALligato filo in duodecima parte scalae Geometricae, acce-
de aut retrocede donec ambae pinnulae fastigio accuratis-
sime respondeant, signato deinceps loco stationis
de aut retrocede donec ambae pinnulae fastigio accuratis-
sime respondeant, signato deinceps loco stationis
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib