Apian, Petrus, Cosmographia

Table of contents

< >
[51.] ¶ Quæ longitudine tantùm diſcrepant.
[52.] ¶ Gratia exempli.
[53.] TABVLA NVMERALIS, CONTI-nens gradus longitudinis extra æquinoctia-lem in miliaria conuerſos.
[54.] ¶ Aliter idem reperire via Geometrica, ne omnino Arithmetices Tyro abſterreatur.
[55.] ¶ Qualiter autem itineraria intercapedo duorum oppidorum longitudine & lati. differentium, enucleatius ac verius Arithmetica ſupputatione auſcultanda ſit, impræſentiarum docebimus.
[56.] ¶ Hæ res eget phyſica multiplicatione quæ ſequitur.
[57.] ¶ Nonabſurdum arbitramur hoc in loco practicæ formulam huius exempli ſubijcere.
[58.] ¶ TABVLA DE RATIONIB. SEV PROPOR Æquinoctialem, vel ad quemuis maximum circulum, quæ aliâs tabula
[59.] TIONIB. OMNIVM PARALLELORVM AD conuerſionũ grad. extra æquinoctialẽ in grad. æquinoctialis inſcribitur.
[60.] ¶ Idem aliter per tabulas Sinuum.
[61.] ¶ Huiuſcemodi formulæ hanc exemplarem ſume computationem.
[62.] ¶ Ocularis operatio huius exempli.
[63.] QVOMODO GLOBVS COSMOGRAPH. ad mundi cardines, & ad quancunq; Regionẽ, Prouinciã, aut oppidum, rectè ſit aptandus. CAP. XIIII.
[64.] ¶ Pro inuentione lineæ meridianæ ſequuntur tres modi.
[65.] ¶ Idem aliter per organum ſpeciale.
[66.] V S V S.
[67.] DE VENTIS. CAP. XV.
[68.] De neotericorũ Hy drographorum ventis, & de nauigandi artificio, de´que inuenienda longi tudinis differentia. Additio GEM. FRISII.
[69.] ¶ Quadratum nauticum Gemmæ Friſij.
[70.] De Periœcis, Antœcis, Antipodibus ſiue Antichthonibus, Periſcijs, & Amphiſcijs. Caput XVI.
[71.] ¶ De Periœcis.
[72.] ¶ De Antœcis.
[73.] ¶ De Periſcijs.
[74.] QVO DIFFERVNT, INSVLA, Peninſula, Iſthmus, & Continens. CAP. XVII.
[75.] Ecce ſummariam diuiſionem.
[76.] DE VSV TABVLARVM PTOL. ET qualiter vniuſcuiuſq; regionis, aut oppidi ſitus, in illis ſit inuenicndus. CAP. XVIII.
[77.] Ecce formulam, vſum, atquc ſtructuram Tabularum Ptolomæi, cum quibuſdam locis, in quibus ſtudioſus Geogra-phiæ ſe ſatis exercere poteſt.
[78.] De ſpeculo coſmographico Caput. XIX.
[79.] DE VSV SPECVLI COSMOGR APHICI.
[80.] PROPOSITIO I.
< >
page |< < (Fo.10.) of 140 > >|
25Fo.10.GRAPH. PETRI AP.
PROPOSITIO TERTIA.
ALtitudinem Poli supra horizonté omni die, & pro qua-
libet hora certa diei, dicto citius inuenire.
Si quovis die
altitudinem Poli scire desy deras, Accipe pro liora certa
solis altitudinem, ut ante praemissa docet:
Deinde per-
pendiculis recte pendentibus, volue ac revolue organum, donec
intersectio horae iam acceptae, &
lineae parallelae, ex gradu Solis, in
quo est Sol die oblato, ductae, sit directe sub perpendiculo trigoni.
Et index rotulae, qui ultra periphaeriam rotulae eminet, altitudinem
poli sine errore pro data habitatione manifestabit.
Quomodo
autem poli altitudo per stellas fixas noctu depraehendatur, alibi
docebimus.
PROPOSITIO QUINTA.
STella polari (circa quam punctus seu vertex mundi i@
mobilis consistit) incognita, in eius cognitionem dupli-
ci via utiliter pervenire.
Imaginare ergo unam lineam
rectam ab extremis duabus stellis maioris Ursae, seu ro-
tis pilastri, usque ad proximam stellam, quae huic lineae obuiaverit,
&
habebis stellam polo mundi proximam: quae a Naucleris stella
maris, ab Astrologis vero Alrukaba dicitur.
Eiusinodi igitur stel-
larum situm &
effigiem (quae Ursam seu plaustrum figurant) vides
hic Lector in figura sequenti.
Ibidem enim linea albis scissuris pro-
ducta, indicat stellam polarem.
Non quod polus sit, sed stella polo
mundi proxima.
IDEM ALITER.
POne organum viatorium, quod lingua vulgari Com-
passus dicitur (ut assolet.)
Si postea filum, seu nasum (ut
vocant) Compassi, visu produxeris ad firmamentum
usque, proculdubio inuenies ibi radiali linea polum Se-
ptentrionarium, qui Arcticus Borealis, &
Aquilonarius dicitur,
super quo mundus ipse versatur.
Est autem polus ille mun-
di, punctus imaginarius non sensibilis, iuxta quem dicta stella
movetur.
¶ Huius traditionis figuratum exem-
plar subsequitur.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index