Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
91 39
92 40
93 41
94 42
95 43
96 44
97 45
98 46
99 47
100 48
101 49
102 50
103 51
104 52
105 53
106 54
107 55
108 56
109 57
110 58
111 59
112 60
113 61
114 62
115 63
116 64
117 65
118 66
119 67
120 68
< >
page |< < (48) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="48" file="0100" n="100" rhead="THEORIÆ"/>
            ro uſque ad eam determinatam vim, & </s>
            <s xml:space="preserve">omnino nullus erit ex
              <lb/>
            hiſce omnibus intermediis ſtatibus, quem aliquando non ſint
              <lb/>
            habitura puncta, quæ a repulſione abeunt ad attractionem. </s>
            <s xml:space="preserve">Id
              <lb/>
            ipſum ſacile erit contemplari in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">1, in qua a vi repulſiva
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0100-01" xlink:href="note-0100-01a" xml:space="preserve">Fig. 1.</note>
            b r ad attractionem d b itur utique continuo motu puncti b ad d
              <lb/>
            tranſeundo per omnes intermedias, & </s>
            <s xml:space="preserve">per ipſum zero in E,
              <lb/>
            ſine ullo ſaltu; </s>
            <s xml:space="preserve">cum ordinata in eo motu habitura ſit omnes
              <lb/>
            magnitudines minores priore b r uſque ad zero in E; </s>
            <s xml:space="preserve">tum o-
              <lb/>
            mnes oppoſitas majores uſque ad poſteriorem d b. </s>
            <s xml:space="preserve">Qui in ea
              <lb/>
            veluti imagine mentis oculos deſigat, is omnem apparentem
              <lb/>
            difficultatem videbit plane ſibi penitus evaneſcere.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">105. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod autem additur de poſtremo repulſionis gradu, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0100-02" xlink:href="note-0100-02a" xml:space="preserve">Nullum eſſe
                <lb/>
              poſtremum at-
                <lb/>
              tractionis, &
                <lb/>
              primum repul-
                <lb/>
              ſionis gradum,
                <lb/>
              qui ſi eſſent, ad-
                <lb/>
              huc tranſiri per
                <lb/>
              omnes interme.
                <lb/>
              dios.</note>
            primo attractionis, nihil ſane probaret, quando etiam eſſent
              <lb/>
            aliqui ii gradus poſtremi, & </s>
            <s xml:space="preserve">primi; </s>
            <s xml:space="preserve">nam ab altero eorum
              <lb/>
            tranſiretur ad alterum per intermedium illud zero, & </s>
            <s xml:space="preserve">ex eo
              <lb/>
            ipſo, quod illi eſſent poſtremus, ac primus, nihil omitteretur
              <lb/>
            intermedium, quæ tamen ſola intermedii omiſſio continuita-
              <lb/>
            tis legem evertit, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſaltum inducit. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed nec habetur ul-
              <lb/>
            lus gradus poſtremus, aut primus, ſicut nulla ibi eſt ordi-
              <lb/>
            nata poſtrema, aut prima, nulla lineola omnium minima. </s>
            <s xml:space="preserve">Da-
              <lb/>
            ta quacunque lineola utcunque exigua, aliæ illa breviores haben-
              <lb/>
            tur minores, ac minores in infinitum ſine ulla ultima, in quo
              <lb/>
            ipſo ſtat, uti ſupra etiam monuimus, continuitatis natura.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem qui primum, aut ultimum ſibi conſingit in lineo-
              <lb/>
            la, in vi, in celeritatis gradu, in tempuſculo, is naturam con-
              <lb/>
            tinuitatis ignorat, quam ſupra hic innui, & </s>
            <s xml:space="preserve">quam ego idcirco
              <lb/>
            initio meæ diſſertationis De Lege continuitatis abunde expoſui.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">106. </s>
            <s xml:space="preserve">Videri poteſt cuipiam ſaltem illud, ejuſmodi legem vi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0100-03" xlink:href="note-0100-03a" xml:space="preserve">Objectio ab
                <lb/>
              apparenti com-
                <lb/>
              poſitione cur-
                <lb/>
              væ, & duobus
                <lb/>
              virium generi-
                <lb/>
              bus.</note>
            rium, & </s>
            <s xml:space="preserve">curvam, quam in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">1 protuli, eſſe nimium com-
              <lb/>
            plicatam, compoſitam, & </s>
            <s xml:space="preserve">irregularem, quæ nimirum coaleſcat
              <lb/>
            ex ingenti numero arcuum jam attractivorum, jam repulſivo-
              <lb/>
            rum, qui inter ſe nullo pacto cohæreant; </s>
            <s xml:space="preserve">rem eo redire, ubi
              <lb/>
            erat olim, cum apud Peripateticos pro ſingulis proprietatibus
              <lb/>
            corporum ſingulæ qualitates diſtinctæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">pro diverſis ſpeciebus
              <lb/>
            diverſæ formæ ſubſtantiales confingebantur ad arbitrium. </s>
            <s xml:space="preserve">Sunt
              <lb/>
            autem, qui & </s>
            <s xml:space="preserve">illud addant, repulſionem, & </s>
            <s xml:space="preserve">attractionem eſſe
              <lb/>
            virium genera inter ſe diverſa; </s>
            <s xml:space="preserve">ſatius eſſe, alteram tantummo-
              <lb/>
            do adhibere, & </s>
            <s xml:space="preserve">repulſionem explicare tantummodo per attra-
              <lb/>
            ctionem minorem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">107. </s>
            <s xml:space="preserve">Inprimis quod ad hoc poſtremum pertinet, ſatis patet,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0100-04" xlink:href="note-0100-04a" xml:space="preserve">Reſponſio: vim
                <lb/>
              r pulſivam poſi-
                <lb/>
              tive demonſtra-
                <lb/>
              ri præter attra-
                <lb/>
              ctionem.</note>
            per poſitivam meæ Theoriæ probationem immediate evinci re-
              <lb/>
            pulſionem ita, ut a minore attractione repeti omnino non poſ-
              <lb/>
            ſit; </s>
            <s xml:space="preserve">nam duæ materiæ particulæ ſi etiam ſolæ in Mundo eſ-
              <lb/>
            ſent; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ad ſe invicem cum aliqua velocitatum inæqualitate
              <lb/>
            accederent, deberent utique ante contactum ad æqualitatem de-
              <lb/>
            venire vi, quæ a nulla attractione pendere poſſet.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">108. </s>
            <s xml:space="preserve">Deinde vero quod pertinet ad duas diverſas ſpecies at-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0100-05" xlink:href="note-0100-05a" xml:space="preserve">Hinc nihil ob-
                <lb/>
              ſtare, ſi di-</note>
            tractionis, & </s>
            <s xml:space="preserve">repulſionis; </s>
            <s xml:space="preserve">id quidem licet ita ſe haberet, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>