10181DE ARCHITEC. LIB. III.
adferunt, alieno &
non decenti, mirum quã offendunt.
Adeò oportet omnia reſpon-
dere, ſumma imis, dextra ſinistris, ne quid ſit informe. Ardua profecto res, tam va-
ri{as}, tam diſpares partes ita collocare tamen, vt in organo non ſit gratior concent{us}
diſcordia illa fidium concordi, quàm oblectat in ſtructura grata partium & vni-
uerſæ molis commodulatio.
dere, ſumma imis, dextra ſinistris, ne quid ſit informe. Ardua profecto res, tam va-
ri{as}, tam diſpares partes ita collocare tamen, vt in organo non ſit gratior concent{us}
diſcordia illa fidium concordi, quàm oblectat in ſtructura grata partium & vni-
uerſæ molis commodulatio.
Ea autem petitur à proportione.
] Alij legunt, paritur, ſed qui ita
legendum putant, nimis anxie, ne dicam ſuperſtitioſe, rem ſatis apertam in diſquiſi-
tionem vocant.
legendum putant, nimis anxie, ne dicam ſuperſtitioſe, rem ſatis apertam in diſquiſi-
tionem vocant.
Vti os capitis à mento ad frontem ſummam, &
radices imas
capillorum eſſet decimæ partis. ] Pomponi{us} Gauric{us} lib. de Sculptura,
hominis iustam ait altitudinem nouem eſſe capitum, id eſt nouies quantum ſit à
mento imo ad imum capillum: id\’ in adultis duntaxat: putorum enim infantium
longitudinem non niſi quatuor facieb{us} conſtare. Non defuerunt qui in nouem par-
tes & vni{us} tertiam hominis corp{us} partientes (cui{us} rei laudant autorem Varro-
nem) conſtituant partem vnam à mento ad radices im{as} capillorum, du{as} à ſummo
pectore ad vmbilicum, ab hoc ad genitalia vnam, ab iſtis per femora ad genu du{as},
infra genu per tibi{as} ad malleolos du{as}. Rurſ{us} vni{us} tertiam à radicib{us} capillo-
rum ad verticem ſtatuunt, tantundem à mento ad ſummum pect{us}, epigonatidi
ſiue mylæ, quæ iuncturam femoris & tibiæ operit, tantundem tribuunt, à malleolis
ad plantam pedis tantundem, vt ſit à mento ad verticem ſeptima toti{us} corporis, à
ſummo pectore ad im{as} radices capillorum tantundem, ad ſummum verticem pau-
lum ſupra ſextam. Quod ad Vitruuium attinet, adeò loc{us} hic in labem contract{us},
conuulſ{us}\’ eſt, vt pugnantia contineat. Neque tamen tam facile eſt veram lectio-
nem inuenire, quàm hanc falſam conuincere. Nam vt hinc exordiamur, apud eum
ſcriptum legim{us} quartæ eſſe partis à ſummo pectore ad verticem. Id quod ſi agno-
ſcim{us} (quod fecerunt Luc{as} à Burgo ſacerdos lib. de diuina proportione, & Ma-
ri{us} Equicol{us} de amoris natura lib. II.) immemor Vitruui{us} tantum ſtatuet ad
verticem à radicib{us}, quantum à mento ad h{as} ipſ{as}. Cum tamen ostenderit eſſe
ei{us} interualli quartam partem, quando dixit à mento ad ſummum verticem eſſe
octauæ partis. Eſt itaque hæc non quarta, ſed puſillum infra quintam, ſicut nec illa
octaua, ſed paulum infra ſeptimam. Quando verò ait à ſummo pectore ad radices
eſſe ſextæ partis, efficit, vt tantum ſit à ſummo pectore ad mentum, quantum à
mento ad ſummam frontem. Ego crediderim ſeriptum fuiſſe ſeptimæ partis. Sed &
cubitum cum dicit eſſe quartæ partis, accipit non vt cæteri ferè autores à iunctura
brachij ad carpum ſiue brachiale, ſed ad ſummum longißimum digitum. Pect{us}
autem quomodo quartæ eſſe poßit, non video. Nam ſi ad ilia vſque metimur, breui{us}
erit quarta, ſi ad pudenda, longi{us} erit quàm ſuperior pars, quam dixim{us} eſſe pau-
lum infra quintam. Quod verò ad latitudinem corporis attinet, ita ferè ſtatui vi-
deo, vt ſit pect{us} ſextæ, brachiorum unumquodque tantundem, cubiti duo duarum
ſeptimarum & eo ampli{us} puſillum, ambæ man{us} duarum decimarum, ſi quidem
corporis ſit decima pars à mento ad ſummam frontem. Animaduerſum enim in no-
bilißimis ſtatuis Laocoontis, Apollinis, Veneris, & Cleopatræ, quæ in Vaticano Ponti-
ficum Maximorum horto adſeruantur, atque adeò in omnib{us} qu{as} pulcherrim{as}
in vrbe vidim{us}, longiores fuiſſe man{us} à metacarpio ad extremum
capillorum eſſet decimæ partis. ] Pomponi{us} Gauric{us} lib. de Sculptura,
hominis iustam ait altitudinem nouem eſſe capitum, id eſt nouies quantum ſit à
mento imo ad imum capillum: id\’ in adultis duntaxat: putorum enim infantium
longitudinem non niſi quatuor facieb{us} conſtare. Non defuerunt qui in nouem par-
tes & vni{us} tertiam hominis corp{us} partientes (cui{us} rei laudant autorem Varro-
nem) conſtituant partem vnam à mento ad radices im{as} capillorum, du{as} à ſummo
pectore ad vmbilicum, ab hoc ad genitalia vnam, ab iſtis per femora ad genu du{as},
infra genu per tibi{as} ad malleolos du{as}. Rurſ{us} vni{us} tertiam à radicib{us} capillo-
rum ad verticem ſtatuunt, tantundem à mento ad ſummum pect{us}, epigonatidi
ſiue mylæ, quæ iuncturam femoris & tibiæ operit, tantundem tribuunt, à malleolis
ad plantam pedis tantundem, vt ſit à mento ad verticem ſeptima toti{us} corporis, à
ſummo pectore ad im{as} radices capillorum tantundem, ad ſummum verticem pau-
lum ſupra ſextam. Quod ad Vitruuium attinet, adeò loc{us} hic in labem contract{us},
conuulſ{us}\’ eſt, vt pugnantia contineat. Neque tamen tam facile eſt veram lectio-
nem inuenire, quàm hanc falſam conuincere. Nam vt hinc exordiamur, apud eum
ſcriptum legim{us} quartæ eſſe partis à ſummo pectore ad verticem. Id quod ſi agno-
ſcim{us} (quod fecerunt Luc{as} à Burgo ſacerdos lib. de diuina proportione, & Ma-
ri{us} Equicol{us} de amoris natura lib. II.) immemor Vitruui{us} tantum ſtatuet ad
verticem à radicib{us}, quantum à mento ad h{as} ipſ{as}. Cum tamen ostenderit eſſe
ei{us} interualli quartam partem, quando dixit à mento ad ſummum verticem eſſe
octauæ partis. Eſt itaque hæc non quarta, ſed puſillum infra quintam, ſicut nec illa
octaua, ſed paulum infra ſeptimam. Quando verò ait à ſummo pectore ad radices
eſſe ſextæ partis, efficit, vt tantum ſit à ſummo pectore ad mentum, quantum à
mento ad ſummam frontem. Ego crediderim ſeriptum fuiſſe ſeptimæ partis. Sed &
cubitum cum dicit eſſe quartæ partis, accipit non vt cæteri ferè autores à iunctura
brachij ad carpum ſiue brachiale, ſed ad ſummum longißimum digitum. Pect{us}
autem quomodo quartæ eſſe poßit, non video. Nam ſi ad ilia vſque metimur, breui{us}
erit quarta, ſi ad pudenda, longi{us} erit quàm ſuperior pars, quam dixim{us} eſſe pau-
lum infra quintam. Quod verò ad latitudinem corporis attinet, ita ferè ſtatui vi-
deo, vt ſit pect{us} ſextæ, brachiorum unumquodque tantundem, cubiti duo duarum
ſeptimarum & eo ampli{us} puſillum, ambæ man{us} duarum decimarum, ſi quidem
corporis ſit decima pars à mento ad ſummam frontem. Animaduerſum enim in no-
bilißimis ſtatuis Laocoontis, Apollinis, Veneris, & Cleopatræ, quæ in Vaticano Ponti-
ficum Maximorum horto adſeruantur, atque adeò in omnib{us} qu{as} pulcherrim{as}
in vrbe vidim{us}, longiores fuiſſe man{us} à metacarpio ad extremum
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib