Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

List of thumbnails

< >
101
101 (75)
102
102 (76)
103
103 (77)
104
104 (78)
105
105 (79)
106
106 (78)
107
107 (79)
108
108 (80)
109
109 (85)
110
110 (86)
< >
page |< < (77) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div158" type="section" level="1" n="98">
          <pb o="77" file="0099" n="103" rhead="Liber Nonus."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div160" type="section" level="1" n="99">
          <head xml:id="echoid-head109" style="it" xml:space="preserve">De Lunæ Temporibus. Cap. X.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7796" xml:space="preserve">INter cæteros planetas, duo luminaria præcipua, hac dignitate fulgent, vt eorum motus, quoniam certis
              <lb/>
            periodis diſtinguuntur, aſſu mantur in tempora conſtatque ex ſacris litteris, ideo creata eſſe, vt mortalibus
              <lb/>
            eſſent in tempora. </s>
            <s xml:id="echoid-s7797" xml:space="preserve">Eſt igitur annus Lunaris duplex, Aſtronomicus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7798" xml:space="preserve">Ciuilis. </s>
            <s xml:id="echoid-s7799" xml:space="preserve">rurſus Aſtrom. </s>
            <s xml:id="echoid-s7800" xml:space="preserve">eſt duplex,
              <lb/>
            communis qui conſtat ex 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7801" xml:space="preserve">Lunationibus, quarum ſingulæ, vti ſupra dictum eſt, continent dies 29. </s>
            <s xml:id="echoid-s7802" xml:space="preserve">horas
              <lb/>
            12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7803" xml:space="preserve">44′. </s>
            <s xml:id="echoid-s7804" xml:space="preserve">quare ipſe conſtat ex diebus 354. </s>
            <s xml:id="echoid-s7805" xml:space="preserve">horis 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s7806" xml:space="preserve">48′. </s>
            <s xml:id="echoid-s7807" xml:space="preserve">alter dicitur Emboliſmicus, ideſt, inſititius, quod ei vna
              <lb/>
            Lunatio extraordinaria inſeratur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7808" xml:space="preserve">Et ideo conſtat ex 13. </s>
            <s xml:id="echoid-s7809" xml:space="preserve">Lunationibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s7810" xml:space="preserve">ac proinde diebus 383. </s>
            <s xml:id="echoid-s7811" xml:space="preserve">horis 21. </s>
            <s xml:id="echoid-s7812" xml:space="preserve">32′.</s>
            <s xml:id="echoid-s7813" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7814" xml:space="preserve">Lunationes autem dicuntur etiam menſes. </s>
            <s xml:id="echoid-s7815" xml:space="preserve">Vnde factum eſt vt a Luna menſes ortum ducant. </s>
            <s xml:id="echoid-s7816" xml:space="preserve">Annuſque
              <lb/>
            ideo in 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7817" xml:space="preserve">menſes diuidatur, quod in eo Lunationes 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7818" xml:space="preserve">vt plurimum contineantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7819" xml:space="preserve">hinc græcè Luna, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7820" xml:space="preserve">
              <lb/>
            menſis, eodem quaſi vocabulo vocitantur.</s>
            <s xml:id="echoid-s7821" xml:space="preserve">
              <unsure/>
            Menſis enim
              <emph style="super">M</emph>
            {ιω}, Luna verò
              <emph style="super">M</emph>
            {ιω}ψ, dicitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7822" xml:space="preserve">Sol igitur vt poſtea
              <lb/>
            dicetur annum effecit; </s>
            <s xml:id="echoid-s7823" xml:space="preserve">Luna vero eum in menſes 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7824" xml:space="preserve">partita eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7825" xml:space="preserve">Annus ciuilis, vt vulgari vſui idoneus ſit, non
              <lb/>
            conſiderat horas, nec minuta, quæ ſunt in aſtronomico; </s>
            <s xml:id="echoid-s7826" xml:space="preserve">ſic etiam ciuiles Lunationes, omiſſis dierum frag-
              <lb/>
            mentis, conſtant ex diebus integris. </s>
            <s xml:id="echoid-s7827" xml:space="preserve">ita vt ex 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7828" xml:space="preserve">vel 13. </s>
            <s xml:id="echoid-s7829" xml:space="preserve">anni Lunationibus prima ponatur dierum 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s7830" xml:space="preserve">ſecun-
              <lb/>
            dicetur annum effecit; </s>
            <s xml:id="echoid-s7831" xml:space="preserve">Luna vero eum in menſes 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7832" xml:space="preserve">partita eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7833" xml:space="preserve">Annus ciuilis, vt vulgari vſui idoneus ſit, non
              <lb/>
            conſiderat horas, nec minuta, quæ ſunt in aſtronomico; </s>
            <s xml:id="echoid-s7834" xml:space="preserve">ſic etiam ciuiles Lunationes, omiſſis dierum frag-
              <lb/>
            mentis, conſtant ex diebus integris. </s>
            <s xml:id="echoid-s7835" xml:space="preserve">ita vt ex 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7836" xml:space="preserve">vel 13. </s>
            <s xml:id="echoid-s7837" xml:space="preserve">anni Lunationibus prima ponatur dierum 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s7838" xml:space="preserve">ſecun-
              <lb/>
            da dierum 29. </s>
            <s xml:id="echoid-s7839" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7840" xml:space="preserve">ſic alternatim vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7841" xml:space="preserve">ad finem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7842" xml:space="preserve">ſic vides in Calendario, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7843" xml:space="preserve">Martyrologio hac alteratione Lu-
              <lb/>
            nas eſſe diſpoſitas, vt Luna Ianuarij ſit dierum 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s7844" xml:space="preserve">Luna Februarij dierum 29. </s>
            <s xml:id="echoid-s7845" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7846" xml:space="preserve">ſic viciſſim deinceps vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7847" xml:space="preserve">ad
              <lb/>
            finem anni. </s>
            <s xml:id="echoid-s7848" xml:space="preserve">Porrò ſolent Computiſtæ ex labentibus in cælo Lunationibus, eam cuique menſi attribuere, quę
              <lb/>
            in ipſo deſinit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7849" xml:space="preserve">Vnde eorum verſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7850" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div161" type="section" level="1" n="100">
          <head xml:id="echoid-head110" style="it" xml:space="preserve">In quo finitur Menſi Lunatio detur.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7851" xml:space="preserve">Qua ratione aliquando contingit eundem menſem binas obtinere Lunationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s7852" xml:space="preserve">Annus igitur ciuilis, aut
              <lb/>
            eſt communis, conſtatque integris dieb. </s>
            <s xml:id="echoid-s7853" xml:space="preserve">354. </s>
            <s xml:id="echoid-s7854" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7855" xml:space="preserve">aliquando diebus 353. </s>
            <s xml:id="echoid-s7856" xml:space="preserve">aut Emboliſmicus, continetque dies
              <lb/>
            @otos 384. </s>
            <s xml:id="echoid-s7857" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7858" xml:space="preserve">aliquando 383. </s>
            <s xml:id="echoid-s7859" xml:space="preserve">annis hiſce Lunarib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7860" xml:space="preserve">vtebantur olim Hebræi, Græci; </s>
            <s xml:id="echoid-s7861" xml:space="preserve">nunc et
              <unsure/>
            iam Hebræi, Ara-
              <lb/>
            bes, Turcæ, Perſæ, ac Sinæ vtuntur, eoſque ita inſtitunt, vt cum ſolaribus annis congruere poſſint, ſolent
              <lb/>
            autem hi populi primam anni Lunam ſtatuere, quam nos Chriſtiani Lunam Paſchalem, ſeu Martij vocamus:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7862" xml:space="preserve">c
              <unsure/>
            a autem eſt cuius plenilunium propius eſt æquinoctio verno quod circa 21. </s>
            <s xml:id="echoid-s7863" xml:space="preserve">Martij contingit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7864" xml:space="preserve">Vetuſtiſſimi
              <lb/>
            autem Aſtronomorum inquirentes anni lunaris cum ſolari congruentiam, primo annotarunt annum Lunæ
              <lb/>
            communem, cuius Lunæ alternatim conſtant diebus 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s7865" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7866" xml:space="preserve">29. </s>
            <s xml:id="echoid-s7867" xml:space="preserve">continere dies 354. </s>
            <s xml:id="echoid-s7868" xml:space="preserve">ac propterea minorem
              <lb/>
            eſſe anno communi ſolari diebus 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s7869" xml:space="preserve">is enim conſtat ex diebus præciſe 365. </s>
            <s xml:id="echoid-s7870" xml:space="preserve">vnde ſequi videbant vt nouilunia
              <lb/>
            ſequentis anni 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s7871" xml:space="preserve">diebus prius contingerent, quàm in anno præcedenti; </s>
            <s xml:id="echoid-s7872" xml:space="preserve">hocque modo per annos 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7873" xml:space="preserve">noui-
              <lb/>
            lunia anticipare, donec iterum annis 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7874" xml:space="preserve">completis, eodem die, quo ante anno 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7875" xml:space="preserve">contingat nouiluminium. </s>
            <s xml:id="echoid-s7876" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ratio huius eſt, quia omnes Lunæ, quæ in annis 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7877" xml:space="preserve">compręhenduntur tot dies continent quot anni ſolares
              <lb/>
            19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7878" xml:space="preserve">anni vero 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7879" xml:space="preserve">ſolares continent dies 6939. </s>
            <s xml:id="echoid-s7880" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7881" xml:space="preserve">horas 18. </s>
            <s xml:id="echoid-s7882" xml:space="preserve">in ijſdem fiunt lunationes 235. </s>
            <s xml:id="echoid-s7883" xml:space="preserve">quæ dies exigunt
              <lb/>
            6,939. </s>
            <s xml:id="echoid-s7884" xml:space="preserve">horas 16 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7885" xml:space="preserve">vnde ſolaris periodus decemnouennalis ſuperat lunarem hora 1 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7886" xml:space="preserve">Hanc porrò lumi-
              <lb/>
            narium communem; </s>
            <s xml:id="echoid-s7887" xml:space="preserve">ac congruentem periodum, primus omnium Meton Athenienſis, ante Chriſti natiui-
              <lb/>
            t
              <unsure/>
            atem, annis circiter 431. </s>
            <s xml:id="echoid-s7888" xml:space="preserve">adinuenit: </s>
            <s xml:id="echoid-s7889" xml:space="preserve">ideoque annus magnus Metonicus appellatus eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7890" xml:space="preserve">Et quomodo in hac
              <lb/>
            decemnouenali periodo lunationes 235. </s>
            <s xml:id="echoid-s7891" xml:space="preserve">æquantur annis ſolaribus 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7892" xml:space="preserve">ideo neceſſe eſt, vt in omnibus huiuſ-
              <lb/>
            modi periodis, nouilunia recurrant ijſdem diebus, quibus in prima contigerunt, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s7893" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s7894" xml:space="preserve">ſi in primo anno perio-
              <lb/>
            di primæ nouilunia facta ſunt die ſecunda Ianuarij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7895" xml:space="preserve">prima Februarij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7896" xml:space="preserve">ſecunda Martij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7897" xml:space="preserve">prima Aprilis,
              <lb/>
            &</s>
            <s xml:id="echoid-s7898" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s7899" xml:space="preserve">Etiam in primo anno ſecundæ periodi ſient ijſdem diebus, ſecunda Ianuarij, prima Februarij, ſecunda
              <lb/>
            Martij, prima Aprilis, &</s>
            <s xml:id="echoid-s7900" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s7901" xml:space="preserve">ſic etiam anni ſecundi cuiuſuis periodi Metonicæ habebunt nouilunia ijſdẽ die-
              <lb/>
            bus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7902" xml:space="preserve">fic quoque tertij anni, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7903" xml:space="preserve">reliquorum vſque ad finem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7904" xml:space="preserve">præterea quoniam Meton animaduert@t nouilu-
              <lb/>
            nia anticipare ſingulis annis, diebus 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s7905" xml:space="preserve">ideo ſolerter excogitauit ex hac ſua decemnouenali periodo, nume-
              <lb/>
            rum hunc 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7906" xml:space="preserve">poſſe ſic in Calendario deſcribi, vt nouilunia indicet: </s>
            <s xml:id="echoid-s7907" xml:space="preserve">hac ratione, in primo anno ſcripſit 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7908" xml:space="preserve">in
              <lb/>
            ſingulis menſibus ad diem nouilunij. </s>
            <s xml:id="echoid-s7909" xml:space="preserve">in ſecundo anno poſuit 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s7910" xml:space="preserve">diebus 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s7911" xml:space="preserve">ante numerum 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7912" xml:space="preserve">præcedentis an-
              <lb/>
            ni, in ſingulis menſibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s7913" xml:space="preserve">in 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s7914" xml:space="preserve">anno poſuit 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s7915" xml:space="preserve">eadem ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s7916" xml:space="preserve">idem fecit in 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s7917" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7918" xml:space="preserve">reliquis vſque ad 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7919" xml:space="preserve">vltimum. </s>
            <s xml:id="echoid-s7920" xml:space="preserve">
              <lb/>
            deſcriptis fic numeris in Calendario, facilè erat cuique nouilunia præſcire, dummodo noſſet quiſnam laben-
              <lb/>
            tis anni numerus nouilunia indicaret. </s>
            <s xml:id="echoid-s7921" xml:space="preserve">Hic igitur numerus, quod aptiſſimus eſſet ad Lunarem cum Sole con-
              <lb/>
            gruentiam conſeruãdam, necnon ad nouilunia pręgnoſcenda, vtiliſſimas, ideo aureus numerus dictus eſt, au-
              <lb/>
            reiſque notis ſcribebatur, atque in foro præfigebatur, vt per eum populus non ſolum nouilunia, ſed etiam
              <lb/>
            ætatem ***, in promptu haberet. </s>
            <s xml:id="echoid-s7922" xml:space="preserve">currente aureo numero, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s7923" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s7924" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s7925" xml:space="preserve">num. </s>
            <s xml:id="echoid-s7926" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s7927" xml:space="preserve">ſcribebatur aureo colore in publico
              <lb/>
            Calendario.</s>
            <s xml:id="echoid-s7928" xml:space="preserve">
              <unsure/>
            quare vbicumque erat aureus 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s7929" xml:space="preserve">in Calendario ibi eo anno erant interlunia. </s>
            <s xml:id="echoid-s7930" xml:space="preserve">Vnde, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7931" xml:space="preserve">plenilu-
              <lb/>
            nia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7932" xml:space="preserve">dies menſis lunaris, ſiue ætatẽ ***, facillimè cognoſcebant. </s>
            <s xml:id="echoid-s7933" xml:space="preserve">ſequenti anno currebat 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s7934" xml:space="preserve">aureus; </s>
            <s xml:id="echoid-s7935" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s7936" xml:space="preserve">ſic vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7937" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ad 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7938" xml:space="preserve">quo finito ad 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s7939" xml:space="preserve">reuertebatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s7940" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7941" xml:space="preserve">Quoniam vero Luna in annis 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s7942" xml:space="preserve">ſedes ſibi in Calendario conſtituta hora 1 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7943" xml:space="preserve">anteuertit, fit vt in 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s7944" xml:space="preserve">annis
              <lb/>
            Metonicis decemnouenalibus, hoc eſt in annis 76. </s>
            <s xml:id="echoid-s7945" xml:space="preserve">Luna anticipet per horas 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s7946" xml:space="preserve">quam annorum 76. </s>
            <s xml:id="echoid-s7947" xml:space="preserve">periodum
              <lb/>
            ab eius repertore Calippo, Calippicam dixere. </s>
            <s xml:id="echoid-s7948" xml:space="preserve">tandem compertum eſt Lunam in annis 312 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7949" xml:space="preserve">diem vnum
              <lb/>
            anticipare; </s>
            <s xml:id="echoid-s7950" xml:space="preserve">quamuis in annis tantum 304. </s>
            <s xml:id="echoid-s7951" xml:space="preserve">quæ ſunt quatuor periodi Calippicæ, id effici oporteret. </s>
            <s xml:id="echoid-s7952" xml:space="preserve">Hacte-
              <lb/>
            @us de periodis, ſeu Lunæ temporibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7953" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>