Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[131.] SCHOLIVM.
[132.] PROBLEMA 12. PROPOSITIO 33.
[133.] SCHOLIVM.
[134.] PROBLEMA 13. PROPOSITIO 34.
[135.] SCHOLIVM.
[136.] PROBLEMA 14. PROPOSITIO 35.
[137.] SCHOLIVM.
[138.] PROBLEMA 15. PROPOSITIO 36.
[139.] SCHOLIVM.
[140.] FINIS PRIMI LIBRI.
[141.] GNOMONICES LIBER SECVNDVS.
[142.] AVCTORE CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBER GENSI SOCIETATIS IESV.
[143.] DE HOROLOGIIS HORIZONTALIBVS. PROBLEMA 1. PROPOSITIO 1.
[144.] SCHOLIVM.
[145.] PROBLEMA 2. PROPOSITIO 2.
[146.] SCHOLIVM.
[147.] PROBLEMA 3. PROPOSITIO 3.
[148.] SCHOLIVM.
[149.] PROBLEMA. 4. PROPOSITIO 4.
[150.] SCHOLIVM.
[151.] PROBLEMA 5. PROPOSITIO 5.
[152.] SCHOLIVM.
[153.] PROBLEMA 6. PROPOSITIO 6.
[154.] SCHOLIVM.
[155.] PROBLEMA 7. PROPOSITIO 7.
[156.] SCHOLIVM.
[157.] PROBLEMA 8. PROPOSITIO 8.
[158.] COROLLARIVM.
[159.] SCHOLIVM.
[160.] PROBLEMA. 9. PROPOSITIO 9.
< >
page |< < (84) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div288" type="section" level="1" n="115">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4602" xml:space="preserve">
              <pb o="84" file="0104" n="104" rhead="GNOMONICES"/>
            mus, vt etiam Ioannes Baptiſta Benedictus facit in libro de gnomonum, vmbrarum{q́ue} ſolarium vſu, hoc
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-01" xlink:href="note-0104-01a" xml:space="preserve">Linea meridia-
                <lb/>
              na qua atte per
                <lb/>
              Analemma in-
                <lb/>
              Menia@@r.</note>
            modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s4603" xml:space="preserve">Inuenta, vt prius, per vmbram recta A B, communi ſectione plani Horizonti æquidiſtantis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4604" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Verticalis circuli tempore obſeruationis per Solis centrum tranſeuntis; </s>
            <s xml:id="echoid-s4605" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s4606" xml:space="preserve">eodem tempore accepta alti-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0104-01" xlink:href="fig-0104-01a" number="68">
                <image file="0104-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0104-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-02" xlink:href="note-0104-02a" xml:space="preserve">10</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-03" xlink:href="note-0104-03a" xml:space="preserve">20</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-04" xlink:href="note-0104-04a" xml:space="preserve">30</note>
            tudine Solis, loco Astrolabij deſcribemus Analemma, in quo Meridianus ſit F G H I; </s>
            <s xml:id="echoid-s4607" xml:space="preserve">Horizontis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4608" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Meridiani communis ſectio G I; </s>
            <s xml:id="echoid-s4609" xml:space="preserve">Verticalis propriè dicti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4610" xml:space="preserve">eiuſdem Meridiani communis ſectio F H;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4611" xml:space="preserve">eiuſdem & </s>
            <s xml:id="echoid-s4612" xml:space="preserve">Aequatoris communis ſectio L M; </s>
            <s xml:id="echoid-s4613" xml:space="preserve">communis denique ſectio Meridiani, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4614" xml:space="preserve">paralleli Solis
              <lb/>
            illo die, quo fit obſeruatio, recta N O; </s>
            <s xml:id="echoid-s4615" xml:space="preserve">quæ quidem beneficio declinationis Solis ducetur, quemadmodum
              <lb/>
            propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4616" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s4617" xml:space="preserve">huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4618" xml:space="preserve">docuimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s4619" xml:space="preserve">Deinde ſupputata altitudine Solis inuenta ex I, vſque ad P, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4620" xml:space="preserve">ex G, vſ-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-05" xlink:href="note-0104-05a" xml:space="preserve">40</note>
            que ad Q, ducemus rectam P Q, quæ ex ſcholio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4621" xml:space="preserve">27. </s>
            <s xml:id="echoid-s4622" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4623" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s4624" xml:space="preserve">Euclidis parallela erit ipſi G I, atque
              <lb/>
            adeo communis ſectio Meridiani & </s>
            <s xml:id="echoid-s4625" xml:space="preserve">paralleli Horizontis per centrum Solis tranſeuntis, ſecabit{q́ue} Verti-
              <lb/>
            calem lineam F H, in R, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4626" xml:space="preserve">diametrum paralleli Solis N O, in S. </s>
            <s xml:id="echoid-s4627" xml:space="preserve">Deſcripto autem ex R, centro circa
              <lb/>
            P Q, ſemicirculo P T Q, ducemus ex S, ad P Q, perpendicularem S T, vſque ad circunferentiam ſe-
              <lb/>
            micirculi P T Q, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4628" xml:space="preserve">rectam adiungemus T R. </s>
            <s xml:id="echoid-s4629" xml:space="preserve">Si igitur punctum S, fuerit inter Q, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4630" xml:space="preserve">R, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4631" xml:space="preserve">obſerua-
              <lb/>
            tio fiat ante meridiem, conſtituemus in centro C, (ex quo vt cunque aſſumpto in linea vmbræ A B, circu-
              <lb/>
            lum cuiuſcunque magnitudinis deſcribimus,) angulum A C D, angulo acuto T R Q, æqualem, ab ortu
              <lb/>
            verſus auſtrum, id eſt, à puncto A, verſus punctum D, vt in figura A, cernitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4632" xml:space="preserve">Si vero obſeruatio fiat
              <lb/>
            poſt meridiem, eidem angulo faciemus æqualem A C D, ab occaſu verſus auſtrum, hoc est, à puncto A,
              <lb/>
            verſus punctum D, vt in figura B, apparet. </s>
            <s xml:id="echoid-s4633" xml:space="preserve">Quòd ſi punctum S, in punctum R, cadat, ſiue obſeruatio fiat
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-06" xlink:href="note-0104-06a" xml:space="preserve">50</note>
            ante meridiem, ſiue poſt, ducemus ad A B, per C, perpendicularem D E, vt perſpicuum eſt in figura C.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4634" xml:space="preserve">Si denique punctum S, extiterit inter R, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4635" xml:space="preserve">P, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4636" xml:space="preserve">obſeruatio fiat ante meridiem, efficiemus angulo acuto
              <lb/>
            T R P, ęqualem A C E, ab ortu verſus boream, id est, à puncto A, verſus punctum E, vt videre eſt
              <lb/>
            in figura D. </s>
            <s xml:id="echoid-s4637" xml:space="preserve">Si verò fiat obſeruatio pomeridiano tempore, eidem angulo ęqualem faciemus A C E, ab
              <lb/>
            occaſu verſus boream, hoc eſt, à puncto A, verſus E, vt exfigura E, manifeſtum est. </s>
            <s xml:id="echoid-s4638" xml:space="preserve">Semper enim recta
              <lb/>
            D E, erit linea meridiana. </s>
            <s xml:id="echoid-s4639" xml:space="preserve">Quod hunc in modum confirmabimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s4640" xml:space="preserve">Quoniã parallelus Horizontis P T Q,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s4641" xml:space="preserve">parallelus Solis recti ſunt ad Meridianum, erit quoque communis eorum ſectio ad eundem perpen-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-07" xlink:href="note-0104-07a" xml:space="preserve">19. vndec.</note>
            dicularis, at que adeo, per definitionem 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s4642" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4643" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s4644" xml:space="preserve">Euclidis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4645" xml:space="preserve">ad rectam P Q, in puncto S, vbi mutuo ſe
              <lb/>
            diuidunt diametri dictorum parallelorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s4646" xml:space="preserve">Igitur ST, perpendicularis exiſtens ad P Q, communis ſe-
              <lb/>
            ctio erit parallelorum dictorum, ac proinde tempore obſeruationis centrum Solis in puncto T, erit, ſi
              <lb/>
            parallelus Horizontis P T Q, vna cum Meridiano Analemmatis propriam poſitionem habeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s4647" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>