Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
61 41
62 42
63 43
64 44
65 45
66 46
67 47
68 48
69 49
70 50
71 51
72 52
73 53
74 54
75 55
76 56
77 57
78 58
79 59
80 60
81 61
82 62
83 63
84 64
85 65
86 66
87 67
88 68
89 69
90 70
< >
page |< < (90) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div308" type="section" level="1" n="116">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4986" xml:space="preserve">
              <pb o="90" file="0110" n="110" rhead="GNOMONICES"/>
            M L, ita rectangulum ſub C E, E A, ad rectangulum ſub C M, M A. </s>
            <s xml:id="echoid-s4987" xml:space="preserve">Sed ex eadem propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4988" xml:space="preserve">21.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4989" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4990" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s4991" xml:space="preserve">Apollonij, ſi circa diametrum maiorem AC, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4992" xml:space="preserve">minorem H I, (Eſt enim A C, maior quàm
              <lb/>
            H I, cum A C, diameter circuli A F C G, ęqualis ſit diametro F G, eiuſdem circuli) ellipſis deſcri-
              <lb/>
            batur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4993" xml:space="preserve">ex quouis puncto ipſi H E, parallela du-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0110-01" xlink:href="fig-0110-01a" number="72">
                <image file="0110-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0110-01"/>
              </figure>
            catur, hoc eſt, ordinatim applicata ad diametrũ
              <lb/>
            A C, quadratum ex H E, ad quadratum illius pa-
              <lb/>
            rallelæ eſt, vt rectangulum ſub C E, E A, ad re-
              <lb/>
            ctangulum ſub partibus diametri A C, quas pa-
              <lb/>
            rallela illa facit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4994" xml:space="preserve">Igitur punctum L, in illam El-
              <lb/>
            lipſim cadet, cuius maior diameter A C, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4995" xml:space="preserve">mi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0110-01" xlink:href="note-0110-01a" xml:space="preserve">10</note>
            nor HI; </s>
            <s xml:id="echoid-s4996" xml:space="preserve">quandoquidem eſt, vt quadratum ex
              <lb/>
            H E, ad quadratum ex L M, ita rectangulum ſub
              <lb/>
            C E, E A, ad rectangulum ſub C M, M A; </s>
            <s xml:id="echoid-s4997" xml:space="preserve">alias
              <lb/>
            pars foret ęqualis toti. </s>
            <s xml:id="echoid-s4998" xml:space="preserve">Si enim illa Ellipſis non
              <lb/>
            tranſit per punctum L, tranſeat ſi fieri poteſt, per
              <lb/>
            N. </s>
            <s xml:id="echoid-s4999" xml:space="preserve">Erit igitur per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5000" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s5001" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5002" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s5003" xml:space="preserve">Apollonij,
              <lb/>
            vt rectangulum CE, E A, ad rectangulum ſub C M, M A, hoc eſt, vt quadratum ex H E, ad qua-
              <lb/>
            dratum ex L M, ita quadaatum ex H E, ad quadratum ex N M. </s>
            <s xml:id="echoid-s5004" xml:space="preserve">Aequalia ſunt igitur quadrata ex
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0110-02" xlink:href="note-0110-02a" xml:space="preserve">9. quinti.</note>
            L M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5005" xml:space="preserve">N M, atque adeò & </s>
            <s xml:id="echoid-s5006" xml:space="preserve">rectę L M, N M, ęquales, totum & </s>
            <s xml:id="echoid-s5007" xml:space="preserve">pars. </s>
            <s xml:id="echoid-s5008" xml:space="preserve">Quod eſt abſurdum.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5009" xml:space="preserve">Tranſit ergo Ellipſis illa per punctum L, ac proinde punctum L, in Ellipſim cadit, cuius maior
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0110-03" xlink:href="note-0110-03a" xml:space="preserve">20</note>
            diameter A C, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5010" xml:space="preserve">minor HI. </s>
            <s xml:id="echoid-s5011" xml:space="preserve">Eodem modo oſtendemus & </s>
            <s xml:id="echoid-s5012" xml:space="preserve">alia puncta, in quæ à circunferentia
              <lb/>
            circuli. </s>
            <s xml:id="echoid-s5013" xml:space="preserve">A B C D, perpendiculares cadunt, in eadem Ellipſi eſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s5014" xml:space="preserve">Quocirca ſi à circunferentia cir-
              <lb/>
            culi maximi in ſphæra, &</s>
            <s xml:id="echoid-s5015" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s5016" xml:space="preserve">Quod erat demon ſtrandum.</s>
            <s xml:id="echoid-s5017" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div311" type="section" level="1" n="117">
          <head xml:id="echoid-head120" style="it" xml:space="preserve">SCHOLIVM.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5018" xml:space="preserve">HOC theorema proponitur à Federico Commandino vniuer ſalius in libello de horologiorum deſcri-
              <lb/>
            ptione; </s>
            <s xml:id="echoid-s5019" xml:space="preserve">adeo vt etiamſi planum, in quo circulus A F C G, non ſecet circulum inclinatum A B C D, per
              <lb/>
            centrum, vel nullo modo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5020" xml:space="preserve">ſiue A B C D, ſit maximus circulus in ſphæra, ſiue quicunque, tamen per-
              <lb/>
            pendiculares ductæ à circunferentia circuli A B C D, ad planum A F C G, cadant in Ellipſim. </s>
            <s xml:id="echoid-s5021" xml:space="preserve">Nam ſi
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0110-04" xlink:href="note-0110-04a" xml:space="preserve">30</note>
            planum, in quo circulus A F C G, non ſecet circulum A B C D, per centrum, vel nullo modo, ita propo-
              <lb/>
            ſitum colligit. </s>
            <s xml:id="echoid-s5022" xml:space="preserve">Ducto alio plano ipſi A F C G, æquidiſtante, quod circulum A B C D, ſecet in centro E, ſi-
              <lb/>
            militer demonſtrabitur, vt prius, perpendiculares à circuli A B C D, circunferentia ad planum illud de-
              <lb/>
            miſſas in Ellipſim cadere: </s>
            <s xml:id="echoid-s5023" xml:space="preserve">quæ quidem lineæ, cum vlterius productæ ad planum A F C G, quod illi æqui-
              <lb/>
            diſtat, eandem poſitionem habeant, cadent & </s>
            <s xml:id="echoid-s5024" xml:space="preserve">eoloco in Ellipſim, cuius maior diameter æqualis erit dia-
              <lb/>
            metro A C, circuli A B C D, minor vero æqualis interuallo H I, perpendicularium B H, D I, quæ ab ex-
              <lb/>
            tremitatibus alteri{us} diametri B D, ducuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5025" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5026" xml:space="preserve">NOS autem propoſuimus theorema de circulis maximis in ſphæra duntaxat, quia in his ſolis appare
              <lb/>
            bit eius vſus in noſtra hac Gnomonica.</s>
            <s xml:id="echoid-s5027" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div313" type="section" level="1" n="118">
          <head xml:id="echoid-head121" xml:space="preserve">PROBLEMA 4. PROPOSITIO 25.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5028" xml:space="preserve">IN circunferentia circuli maximi in ſphęra ad alium circulum ma-
              <lb/>
            ximum inclinati ſumptis duobus punctis extremis diametri commu-
              <lb/>
            nem eorum ſectionem ad rectos angulos ſecantis, quo loco perpendi-
              <lb/>
            culares ab his ductæ ad alium circulum cadant, ſi nota fuerit inclina-
              <lb/>
            tio, inueſtigare.</s>
            <s xml:id="echoid-s5029" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5030" xml:space="preserve">SIT in ſphęra circulus maximus A B C D, ad circulum maximum A F C E, inclinatus, ſitq́;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5031" xml:space="preserve">eorum ſectio communis diameter A C, ad quam in plano circuli A B C D, per centrum G, alia
              <lb/>
            diameter ducatur perpendicularis B D. </s>
            <s xml:id="echoid-s5032" xml:space="preserve">Oportet igitur inueſtigare, quo loco perpendiculares à
              <lb/>
            punctis D, B, in planum circuli A F C E, demiſſę cadant. </s>
            <s xml:id="echoid-s5033" xml:space="preserve">In plano circuli A F C E, ducatur alia
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0110-07" xlink:href="note-0110-07a" xml:space="preserve">Inuentio pun-
                <lb/>
              ctorum, in quæ
                <lb/>
              cadunt perpen-
                <lb/>
              diculares ab ex-
                <lb/>
              tremitatibus,
                <lb/>
              diametri circu-
                <lb/>
              li ad alium cir-
                <lb/>
              culum inclina-
                <lb/>
              ti
                <unsure/>
              .</note>
            diameter E F, ad A C, perpendicularis, ſitq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5034" xml:space="preserve">angulus inclinationis, quę nota ponitur E G H, ita vt
              <lb/>
            arcus E H, æqualis ſitarcui inclinationis circuli A B C D, ad circulum A F C E; </s>
            <s xml:id="echoid-s5035" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5036" xml:space="preserve">ab H, ducatur
              <lb/>
            HI, ad EF, perpendicularis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5037" xml:space="preserve">Dico perpendicularem à D, ad planum circuli A F C E, demiſſam
              <lb/>
            cadere in punctum I. </s>
            <s xml:id="echoid-s5038" xml:space="preserve">Ducto enim per E G, D G, plano faciente in ſphæra ſemicirculum E D F, ex
              <lb/>
            propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5039" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s5040" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5041" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s5042" xml:space="preserve">Theodoſii, erit hicad circulos A F C E, A B C D, rectus. </s>
            <s xml:id="echoid-s5043" xml:space="preserve">(Nam cum C G, per-
              <lb/>
            pendicularis ſit ad E G, D G, erit eadem quoque ad planum per E G, D G, ductum, id eſt, ad ſe-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0110-08" xlink:href="note-0110-08a" xml:space="preserve">4. vndec.</note>
            micirculum E D F, recta, atque adeo & </s>
            <s xml:id="echoid-s5044" xml:space="preserve">plana circulorum A F C E, A B C D, per C G, ducta </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>