11151QVINTVS.
extremi duo ſpectabũt itĩera verſurarũ.
Gradus ſpectaculo℞, ubi ſubſellia
cõponant̃, ne minus alti ſint palmopede, ne plus pede & digitis ſex, Latitu
dines eorum ne plus pedes duoſemis, ne minus pedes duo cõſtituantur.
cõponant̃, ne minus alti ſint palmopede, ne plus pede & digitis ſex, Latitu
dines eorum ne plus pedes duoſemis, ne minus pedes duo cõſtituantur.
De tecto porticus theatri. # Caput. # VII.
Tectum porticus, qđ futu℞ eſt in ſũma gradatione, cũ ſcenæ altitudine libra
tum perfiiciat̃, Ideo ꝙ vox creſcens æqualiter ad ſũmas gradationes, & te-
ctum perueniet, Nam ſi nõ erit æquale, quo minus fuerit altum, vox p̃ri-
piet̃ ad eam altitudinẽ, ad quam perueniet primo, Orcheſtra inter gradus
imos, quã diametron habuerit, eius ſexta pars ſumat̃, & in cornib{us} circũ
adit{us}, ad eius mẽſuræ perpendiculũ inferiores ſedes p̃cidant̃, & quæ p̃ciſio
fuerit, ibi cõſtituant̃ itinerum ſuꝑcilia, ita enĩ ſatis altitudinẽ habebũt, eo℞
conformationes, Scenæ lõgitudo ad orcheſtræ diametron duplex fieri de-
bet, Podii altitudo ab libramento pulpiti cũ corona & lyſi, duodecima or-
cheſtræ diametri, Supra podium columnæ cũ capitulis & ſpiris altæ quarta
parte eiuſdẽ diametri, Epiſtylia & ornamenta ea℞ colũnarũ altitudinis quĩ
ta parte, Pluteũ inſuꝑ cum vnda & corona inferioris plutei dimidia parte,
ſupra id pluteũ columnæ quarta parte minore altitudine ſint, ꝗ̃ inferiores,
Epiſtylia & ornamẽta ea℞ colũna℞ quinta parte, Item ſi tertia epiſcenos fu
tura erit, mediani plutei, ſũmũ ſit dimidia parte, Colũnæ ſũmæ medianarũ
min{us} altæ ſint, quarta parte, Epiſtylia cum coronis earum colũnarum, item
habeãt altitudinis quintã partẽ, Nec tñ in oĩbus theatris ſymmetriæ ad oẽs
rõnes & effectus poſſunt rñdere, ſed oportet architectũ aĩaduertere ꝗbus ꝓ
portiõibus neceſſe ſit ſequi ſymmetriã, & ꝗbus rõnibus ad loci natutã, aut
magnitudine opus debeat tẽperari, Sũt enĩ res quas & in puſillo & ĩ magno
theatro neceſſe ẽ eadẽ magnitudine fieri ꝓpter vſũ, vti gradus, diazomata,
pluteos, itinera, aſcenſus, pulpita, tribunalia, & ſiqua alia ĩtercurrunt, ex ꝗ-
bus neceſſitas cogit diſcedere ab ſymmetria, ne impediat̃ vſus. Non minus
ſiqua exiguitas copia℞. i. marmoris, materiæ, reliquarũ re℞, quæ paran
tur in opere defuerint, paululũ demere aut adiicere, dum id ne nimiũ ĩpro-
be fiat, Sed cũ ſenſu nõ erit alienũ, Hoc autẽ erit ſi architectus erit vſuperit{us},
Prætetea ingenio mobili ſolertia nõ fuerit viduat{us}, Ipſæ aũt ſcenæ ſuas ha
beãt rõnes explicatas, ita vti mediæ valuæ ornat{us} habeãt aulæ regiæ, dex-
tra ac ſiniſtra hoſpitalia, Secũdũ aũt ea ſpatia ad ornatus cõparata (quæ lo-
ca græci ϖεριάχρυζ dicũt ab eo, ꝙ machĩæ ſũt ĩ iis locis uerſatiles trigonos
habẽtes) in ſingula tres ſint ſpecies ornatiõis, q̃ cũ aut fabula℞ mutationes
ſunt futuræ, ſeu deo℞ aduẽtus cũ tonitribus repẽtinis, uerſent̃, mutẽt ſpe
ciem ornationis in frontes, Secundũ ea loca verſuræ ſunt ꝓcuriẽtes, quæ effi
ciunt vna a foro altera a peregre aditus in ſcenam.
tum perfiiciat̃, Ideo ꝙ vox creſcens æqualiter ad ſũmas gradationes, & te-
ctum perueniet, Nam ſi nõ erit æquale, quo minus fuerit altum, vox p̃ri-
piet̃ ad eam altitudinẽ, ad quam perueniet primo, Orcheſtra inter gradus
imos, quã diametron habuerit, eius ſexta pars ſumat̃, & in cornib{us} circũ
adit{us}, ad eius mẽſuræ perpendiculũ inferiores ſedes p̃cidant̃, & quæ p̃ciſio
fuerit, ibi cõſtituant̃ itinerum ſuꝑcilia, ita enĩ ſatis altitudinẽ habebũt, eo℞
conformationes, Scenæ lõgitudo ad orcheſtræ diametron duplex fieri de-
bet, Podii altitudo ab libramento pulpiti cũ corona & lyſi, duodecima or-
cheſtræ diametri, Supra podium columnæ cũ capitulis & ſpiris altæ quarta
parte eiuſdẽ diametri, Epiſtylia & ornamenta ea℞ colũnarũ altitudinis quĩ
ta parte, Pluteũ inſuꝑ cum vnda & corona inferioris plutei dimidia parte,
ſupra id pluteũ columnæ quarta parte minore altitudine ſint, ꝗ̃ inferiores,
Epiſtylia & ornamẽta ea℞ colũna℞ quinta parte, Item ſi tertia epiſcenos fu
tura erit, mediani plutei, ſũmũ ſit dimidia parte, Colũnæ ſũmæ medianarũ
min{us} altæ ſint, quarta parte, Epiſtylia cum coronis earum colũnarum, item
habeãt altitudinis quintã partẽ, Nec tñ in oĩbus theatris ſymmetriæ ad oẽs
rõnes & effectus poſſunt rñdere, ſed oportet architectũ aĩaduertere ꝗbus ꝓ
portiõibus neceſſe ſit ſequi ſymmetriã, & ꝗbus rõnibus ad loci natutã, aut
magnitudine opus debeat tẽperari, Sũt enĩ res quas & in puſillo & ĩ magno
theatro neceſſe ẽ eadẽ magnitudine fieri ꝓpter vſũ, vti gradus, diazomata,
pluteos, itinera, aſcenſus, pulpita, tribunalia, & ſiqua alia ĩtercurrunt, ex ꝗ-
bus neceſſitas cogit diſcedere ab ſymmetria, ne impediat̃ vſus. Non minus
ſiqua exiguitas copia℞. i. marmoris, materiæ, reliquarũ re℞, quæ paran
tur in opere defuerint, paululũ demere aut adiicere, dum id ne nimiũ ĩpro-
be fiat, Sed cũ ſenſu nõ erit alienũ, Hoc autẽ erit ſi architectus erit vſuperit{us},
Prætetea ingenio mobili ſolertia nõ fuerit viduat{us}, Ipſæ aũt ſcenæ ſuas ha
beãt rõnes explicatas, ita vti mediæ valuæ ornat{us} habeãt aulæ regiæ, dex-
tra ac ſiniſtra hoſpitalia, Secũdũ aũt ea ſpatia ad ornatus cõparata (quæ lo-
ca græci ϖεριάχρυζ dicũt ab eo, ꝙ machĩæ ſũt ĩ iis locis uerſatiles trigonos
habẽtes) in ſingula tres ſint ſpecies ornatiõis, q̃ cũ aut fabula℞ mutationes
ſunt futuræ, ſeu deo℞ aduẽtus cũ tonitribus repẽtinis, uerſent̃, mutẽt ſpe
ciem ornationis in frontes, Secundũ ea loca verſuræ ſunt ꝓcuriẽtes, quæ effi
ciunt vna a foro altera a peregre aditus in ſcenam.
De tribus ſcenarum generibus. # Caput. # VIII.
Genera aũt ſunt ſcena℞ tria vnũ qđ dicit̃ tragicũ, alte℞, comicũ, tertiũ, ſatyri
cum, Ho℞ aũt ornatus ſũt ĩter ſe diſſimiles diſpari rõne, ꝙ tragicæ
cum, Ho℞ aũt ornatus ſũt ĩter ſe diſſimiles diſpari rõne, ꝙ tragicæ