Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

11159PARS PRIMA. bero gravium deſcenſu, ac de projectis, quæ de centralibus in
circulo viribus, & oſcillationis centro Hugenius, quæ Newto-
nus generaliter de motibus in trajectoriis quibuſcunque, utique
ad Mechanicam pertinent, & Wolfiana, & Euleriana, & a-
liorum Scriptorum Mechanica paſſim utique hujuſmodi vi-
res, & motus inde ortos contemplatur, qui fiant impulſione
vel excluſa penitus, vel ſaltem mente ſecluſa. Ubicunque vi-
res agant , quæ motum materiæ gignant, vel immutent , &
leges expendantur, ſecundum quas velocitas oriatur, mute-
tur motus, ac motus ipſe determinetur; id omne inprimis ad
Mechanicam pertinet in admodum propria ſignificatione acce-
ptam. Quamobrem ii maxime ea ipſa propria vocum ſignifi-
catione abutuntur, qui impulſionem unicam ad Mechaniſmum
pertinere arbitrantur, ad quem hæc virium genera pertinent
inulto magis, quæ idcirco appellari jure poſſunt vires Mecha-
nicæ, & quidquid per illas fit, jure affirmari poteſt fieri
per Mechaniſmum, nec vero incognitum, & occultum, ſed uti
ſupra demonſtravimus, admodum patentem, & manifeſtum.

130. Eodem etiam pacto in omnino propria ſignificatione
11Diſcrimen in-
ter contactum
mathematicum,
& phyſicum :
hunc dici pro
prie contatum. uſurpare licebit vocem contactus; licet intervallum ſemper re-
maneat aliquod; quanquam ego ad æquivocationes evitandas
ſoleo diſtinguere inter contactum Mathematicum, in quo di-
ſtantia ſit prorſus nulla, & contactum phyſicum, in quo diſtan-
tia ſenſus effugit omnes, & vis repulſiva ſatis magna ulterio-
rem acceſſum per noſtras vires inducendum impedit. Voces ab
hominibus inſtitutæ ſunt ad ſignificandas res corporeas, & cor-
porum proprietates, prout noſtris ſenſibus ſubſunt , iis , quæ
continentur infra ipſos, nihil omnino curatis . Sic planum ,
ſic læve proprie dicitur id, in quo nihil , quod fenſu percipi
poſſit, ſinuetur, nihil promineat ; quanquam in communi et-
iam ſententia nihil ſit in Natura mathematice planum , vel
læve. Eodem pacto & nomen contactus ab hominibus inſtitu-
tum eſt , ad exprimendum phyſicum illum contactum tantum-
modo, fine ulla cura contactus mathematici, de quo noſtri ſen-
ſus ſententiam ferre non poſſunt . Atque hoc quidem pacto
ſi adhibeantur voces in propria ſignificatione illa, quæ ipſa-
rum inſtitutioni reſpondeat ; ne a vocibus quidem ipſis huic
Theoriæ virium invidiam creare poterunt ii, quibus ipſa non
placet.

131. Atque hæc de iis, quæ contra ipſam virium legem a
22Tranſitus ab
obectionibus
contra Theo-
riam virium
ad objectiones
contra puncta. me propoſitam vel objecta ſunt hactenus, vel objici poſſent,
ſint ſatis, ne res in infinitum excreſcat. Nunc ad illa tranſi-
bimus, quæ contra conſtitutionem elementorum materiæ inde
deductam ſe menti offerunt, in quibus itidem , quæ maxime
notatu digna ſunt, perſequar.

132. Inprimis quod pertinet ad hanc conſtitutionem ele-
33Objectio ab i
dea puncti in-
extenſi , qua
caremus : re.
ſponſio : unde mentorum materiæ, ſunt ſane multi, qui nullo pacto in ani-
mum ſibi poſſint inducere, ut admittant puncta prorſus

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68