Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 17
[out of range]
>
<
1 - 17
[out of range]
>
page
|<
<
(59)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
59
"
file
="
0111
"
n
="
111
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
bero gravium deſcenſu, ac de projectis, quæ de centralibus in
<
lb
/>
circulo viribus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">oſcillationis centro Hugenius, quæ Newto-
<
lb
/>
nus generaliter de motibus in trajectoriis quibuſcunque, utique
<
lb
/>
ad Mechanicam pertinent, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Wolfiana, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Euleriana, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">a-
<
lb
/>
liorum Scriptorum Mechanica paſſim utique hujuſmodi vi-
<
lb
/>
res, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">motus inde ortos contemplatur, qui fiant impulſione
<
lb
/>
vel excluſa penitus, vel ſaltem mente ſecluſa. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ubicunque vi-
<
lb
/>
res agant , quæ motum materiæ gignant, vel immutent , & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
leges expendantur, ſecundum quas velocitas oriatur, mute-
<
lb
/>
tur motus, ac motus ipſe determinetur; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">id omne inprimis ad
<
lb
/>
Mechanicam pertinet in admodum propria ſignificatione acce-
<
lb
/>
ptam. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem ii maxime ea ipſa propria vocum ſignifi-
<
lb
/>
catione abutuntur, qui impulſionem unicam ad Mechaniſmum
<
lb
/>
pertinere arbitrantur, ad quem hæc virium genera pertinent
<
lb
/>
inulto magis, quæ idcirco appellari jure poſſunt vires Mecha-
<
lb
/>
nicæ, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quidquid per illas fit, jure affirmari poteſt fieri
<
lb
/>
per Mechaniſmum, nec vero incognitum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">occultum, ſed uti
<
lb
/>
ſupra demonſtravimus, admodum patentem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">manifeſtum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">130. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Eodem etiam pacto in omnino propria ſignificatione
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0111-01
"
xlink:href
="
note-0111-01a
"
xml:space
="
preserve
">Diſcrimen in-
<
lb
/>
ter contactum
<
lb
/>
mathematicum,
<
lb
/>
& phyſicum :
<
lb
/>
hunc dici pro
<
lb
/>
prie conta
<
gap
/>
tum.</
note
>
uſurpare licebit vocem contactus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">licet intervallum ſemper re-
<
lb
/>
maneat aliquod; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quanquam ego ad æquivocationes evitandas
<
lb
/>
ſoleo diſtinguere inter contactum Mathematicum, in quo di-
<
lb
/>
ſtantia ſit prorſus nulla, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">contactum phyſicum, in quo diſtan-
<
lb
/>
tia ſenſus effugit omnes, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vis repulſiva ſatis magna ulterio-
<
lb
/>
rem acceſſum per noſtras vires inducendum impedit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Voces ab
<
lb
/>
hominibus inſtitutæ ſunt ad ſignificandas res corporeas, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cor-
<
lb
/>
porum proprietates, prout noſtris ſenſibus ſubſunt , iis , quæ
<
lb
/>
continentur infra ipſos, nihil omnino curatis . </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic planum ,
<
lb
/>
ſic læve proprie dicitur id, in quo nihil , quod fenſu percipi
<
lb
/>
poſſit, ſinuetur, nihil promineat ; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quanquam in communi et-
<
lb
/>
iam ſententia nihil ſit in Natura mathematice planum , vel
<
lb
/>
læve. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Eodem pacto & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nomen contactus ab hominibus inſtitu-
<
lb
/>
tum eſt , ad exprimendum phyſicum illum contactum tantum-
<
lb
/>
modo, fine ulla cura contactus mathematici, de quo noſtri ſen-
<
lb
/>
ſus ſententiam ferre non poſſunt . </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Atque hoc quidem pacto
<
lb
/>
ſi adhibeantur voces in propria ſignificatione illa, quæ ipſa-
<
lb
/>
rum inſtitutioni reſpondeat ; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ne a vocibus quidem ipſis huic
<
lb
/>
Theoriæ virium invidiam creare poterunt ii, quibus ipſa non
<
lb
/>
placet.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">131. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Atque hæc de iis, quæ contra ipſam virium legem a
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0111-02
"
xlink:href
="
note-0111-02a
"
xml:space
="
preserve
">Tranſitus ab
<
lb
/>
ob
<
gap
/>
ectionibus
<
lb
/>
contra Theo-
<
lb
/>
riam virium
<
lb
/>
ad objectiones
<
lb
/>
contra puncta.</
note
>
me propoſitam vel objecta ſunt hactenus, vel objici poſſent,
<
lb
/>
ſint ſatis, ne res in infinitum excreſcat. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nunc ad illa tranſi-
<
lb
/>
bimus, quæ contra conſtitutionem elementorum materiæ inde
<
lb
/>
deductam ſe menti offerunt, in quibus itidem , quæ maxime
<
lb
/>
notatu digna ſunt, perſequar.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">132. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Inprimis quod pertinet ad hanc conſtitutionem ele-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0111-03
"
xlink:href
="
note-0111-03a
"
xml:space
="
preserve
">Objectio ab i
<
lb
/>
dea puncti in-
<
lb
/>
extenſi , qua
<
lb
/>
caremus : re.
<
lb
/>
ſponſio : unde</
note
>
mentorum materiæ, ſunt ſane multi, qui nullo pacto in ani-
<
lb
/>
mum ſibi poſſint inducere, ut admittant puncta prorſus </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>