Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
111
111 (59)
112
112 (60)
113
113 (61)
114
114 (62)
115
115 (63)
116
116 (64)
117
117 (65)
118
118 (66)
119
119 (67)
120
120 (68)
< >
page |< < (62) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="62" file="0114" n="114" rhead="THEORIÆ"/>
            invicem contiguæ eſſe non poſſint : </s>
            <s xml:space="preserve">nam illico vi illa re-
              <lb/>
            pulſiva reſilient a ſe invicem, ac particula iis conſtans ſta-
              <lb/>
            tim diſrumpetur, adeoque prima materiæ elementa non con-
              <lb/>
            ſtant contiguis partibus, fed indiviſibilia ſunt prorſus, atque
              <lb/>
            ſimplicia, & </s>
            <s xml:space="preserve">vero etiam ob inductionem ſeparabilitatis, ac di-
              <lb/>
            ſtinctionis eorum, quæ occupant ſpatii diviſibilis partes diver-
              <lb/>
            ſas, etiam penitus inextenſa. </s>
            <s xml:space="preserve">Illa idea acquiſita per reflexio-
              <lb/>
            nem illud præſtat tantummodo, ut diſtincte concipiamus id,
              <lb/>
            quod ejuſmodi rationes oſtendunt exiſtere in Natura, & </s>
            <s xml:space="preserve">quod
              <lb/>
            ſine reflexione, & </s>
            <s xml:space="preserve">ope illius ſupellectilis tantummodo, quam
              <lb/>
            per ſenſus nobis comparavimus ab ipſa inſantia, concipere o-
              <lb/>
            mnino non liceret.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">138. </s>
            <s xml:space="preserve">Ceterum ſimplicium, & </s>
            <s xml:space="preserve">inextenſorum notionem non
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-01" xlink:href="note-0114-01a" xml:space="preserve">Puncta ſimpli-
                <lb/>
              cia, & inexten-
                <lb/>
              ſa ab aliis quo.
                <lb/>
              que admiſſa :
                <lb/>
              ſed iis præſtare
                <lb/>
              hanc eo rum
                <lb/>
              theoriam.</note>
            ego primus in Phyſicam induco. </s>
            <s xml:space="preserve">Eorum ideam habuerunt
              <lb/>
            veteres poſt Zenonem, & </s>
            <s xml:space="preserve">Leibnitiani monades ſuas & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimpli-
              <lb/>
            ces utique volunt, & </s>
            <s xml:space="preserve">inextenſas : </s>
            <s xml:space="preserve">ego cum ipſorum puncto-
              <lb/>
            rum contiguitatem auferam , & </s>
            <s xml:space="preserve">diſtantias velim inter duo
              <lb/>
            quælibet materiæ puncta, maximum evito ſcopulum, in quem
              <lb/>
            utrique incurrunt, dum ex ejuſmodi indiviſibilibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">inex-
              <lb/>
            tenſis continuum extenſum componunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Atque ibi quidem in
              <lb/>
            eo videntur mihi peccare utrique, quod cum ſimplicitate, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            inextenſione, quam iis elementis tribuunt, commiſcent ideam
              <lb/>
            illam imperſectam, quam ſibi compararunt per ſenſus, glo-
              <lb/>
            buli cujuſdam rotundi, qui binas habeat ſuperſicies a ſe di-
              <lb/>
            ſtinctas, utcumque interrogati, an id ipſum faciant, omnino
              <lb/>
            ſint negaturi. </s>
            <s xml:space="preserve">Neque enim aliter poſſent ejuſmodi ſimplicibus
              <lb/>
            inextenſis implere ſpatium, niſi concipiendo unum elemen-
              <lb/>
            tum in medio duorum ab altero contactum ad dexteram, ab
              <lb/>
            altero ad lævam, quin ea extrema ſe contingant; </s>
            <s xml:space="preserve">in quo, præ-
              <lb/>
            ter contiguitatem indiviſibilium, & </s>
            <s xml:space="preserve">inextenſorum impoſſibilem,
              <lb/>
            uti ſupra demonſtravimus, quam tamen coguntur admittere,
              <lb/>
            ſi rem altius perpenderint; </s>
            <s xml:space="preserve">videbunt ſane, ſe ibi illam ipſam
              <lb/>
            globuli inter duos globulos interjacentis ideam admiſcere.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">139. </s>
            <s xml:space="preserve">Nec ad indiviſibilitatem, & </s>
            <s xml:space="preserve">inextenſionem elemento-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-02" xlink:href="note-0114-02a" xml:space="preserve">Impugnatur
                <lb/>
              conciliatio ex.
                <lb/>
              tenſionis for.
                <lb/>
              matæ ab inex.
                <lb/>
              tenſis petita ab
                <lb/>
              impenetrabili.
                <lb/>
              tate.</note>
            rum conjungendas cum continua extenſione maſſarum ab iis
              <lb/>
            compoſitarum proſunt ea, quæ nonnulli ex Leibnitianorum
              <lb/>
            familia proferunt, de quibus egi in una adnotatiuncula adje-
              <lb/>
            cta num. </s>
            <s xml:space="preserve">13. </s>
            <s xml:space="preserve">differtationis De Materiœ Diviſibilitate, & </s>
            <s xml:space="preserve">Prin-
              <lb/>
            cipiis Corporum, ex qua, quæ eo pertinent, huc libet trans-
              <lb/>
            ferre. </s>
            <s xml:space="preserve">Sic autem habet: </s>
            <s xml:space="preserve">Qui dicunt, monades non compenetra-
              <lb/>
            ni, qui
              <gap/>
            natura ſua impenetrabiles ſunt, ii difficultatem nequa-
              <lb/>
            quam amovent; </s>
            <s xml:space="preserve">nam ſi & </s>
            <s xml:space="preserve">natura ſua impenetrabiles ſunt, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            continuum debent componere, adeoque contigua eſſe; </s>
            <s xml:space="preserve">compenetra-
              <lb/>
            buntur ſimul, & </s>
            <s xml:space="preserve">non compenetrabuntur, quod ad abſurdum de-
              <lb/>
            ducit, & </s>
            <s xml:space="preserve">ejuſmodi entium impoſſibilitatem evincit. </s>
            <s xml:space="preserve">Ex omni-
              <lb/>
            modœ inextenſionis, & </s>
            <s xml:space="preserve">contiguitatis notione evincitur, compene-
              <lb/>
            trari debere argumento contra Zenoniſtas inſtituto per tot ſæcu-
              <lb/>
            la, & </s>
            <s xml:space="preserve">cui nunquam ſatis reſponſum eſt. </s>
            <s xml:space="preserve">Ex natura, quæ </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>