Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
111 91
112 92
113 93
114 94
115 95
116 96
117 97
118 98
119 99
120 100
121 101
122 102
123 103
124 104
125 105
126 106
127 107
128 108
129 109
130 110
131 111
132 112
133 113
134 114
135 115
136 116
137 117
138 118
139 119
140 120
< >
page |< < (94) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div324" type="section" level="1" n="123">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5264" xml:space="preserve">
              <pb o="94" file="0114" n="114" rhead="GNOMONICES"/>
            per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5265" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s5266" xml:space="preserve">huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5267" xml:space="preserve">eiuſdem plani inclinatione ad Horizontem, inueniatur ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5268" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s5269" xml:space="preserve">hu
              <lb/>
            ius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5270" xml:space="preserve">minor diameter Ellipſis, quam perpendiculares à circunferentia plani inclinati (quod in
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0114-01" xlink:href="fig-0114-01a" number="79">
                <image file="0114-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0114-01"/>
              </figure>
            ſphæra circulũ facit, ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5271" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s5272" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5273" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s5274" xml:space="preserve">Theod.)
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5275" xml:space="preserve">ad Horizontis planum demiſſę, ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5276" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s5277" xml:space="preserve">
              <lb/>
            huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5278" xml:space="preserve">faciunt, quæ ſit HI, maiorem diame-
              <lb/>
            trum F G, ſecans in centro E, ad angulos rectos. </s>
            <s xml:id="echoid-s5279" xml:space="preserve">
              <lb/>
            lam ex coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s5280" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5281" xml:space="preserve">26. </s>
            <s xml:id="echoid-s5282" xml:space="preserve">huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5283" xml:space="preserve">circa dia-
              <lb/>
            metros F G, H I, datas deſcribatur Ellipſis, vel
              <lb/>
            certè eius pars, ſecans A C, communem ſectio-
              <lb/>
            nem Horizontis, ac Meridiani in K, puncto, per
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-01" xlink:href="note-0114-01a" xml:space="preserve">10</note>
            quod ipſi A C, perpendicularis ducatur K L, ſe-
              <lb/>
            cãs Horizontis circunferentiã in L. </s>
            <s xml:id="echoid-s5284" xml:space="preserve">Dico arcum
              <lb/>
            C L, æqualẽ eſſe arcui Meridiani circuli inter
              <lb/>
            Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5285" xml:space="preserve">planum inclinatum interpoſito.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5286" xml:space="preserve">Intelligatur enim ſemicirculus Meridiani AMC,
              <lb/>
            ad Horizontẽ A B C D, rectus; </s>
            <s xml:id="echoid-s5287" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5288" xml:space="preserve">M, punctum,
              <lb/>
            in quo planum inclinatum ſecat Meridianum,
              <lb/>
            ita vt arcus C M, ſit inter Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5289" xml:space="preserve">pla-
              <lb/>
            num ipſum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5290" xml:space="preserve">Ducantur quoque rectæ E L,
              <lb/>
            E M, C L, C M. </s>
            <s xml:id="echoid-s5291" xml:space="preserve">Quoniam igitur perpendicularis ex M, ad Horizontem demiſſa cadit in rectam
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-02" xlink:href="note-0114-02a" xml:space="preserve">38. vndec.</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-03" xlink:href="note-0114-03a" xml:space="preserve">20</note>
            A C, communem ſectionem Horizontis, ac Meridiani, quòd Meridianus ad Horizontem rectus
              <lb/>
            ſit; </s>
            <s xml:id="echoid-s5292" xml:space="preserve">cadit autem, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5293" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s5294" xml:space="preserve">huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5295" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5296" xml:space="preserve">in Ellipſim, quam perpendiculares à punctis circunfe
              <lb/>
            rentiæ plani inclinati, quorum vnum eſt M, in planum Horizontis cadentes efficiunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s5297" xml:space="preserve">perſpicuũ
              <lb/>
            eſt, perpendicularem ex M, cadere in punctum K, vbi Ellipſis rectam A C, ſecat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5298" xml:space="preserve">Cadat ergo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5299" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſit M K, eritq́ue propterea tam angulus E K M, quàm C K M, rectus, per definitionem 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s5300" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5301" xml:space="preserve">11.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5302" xml:space="preserve">Euclidis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5303" xml:space="preserve">Quare tam quadratum ex E L, quadratis ex E K, K L, quàm quadratum ex E M, quadra
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-04" xlink:href="note-0114-04a" xml:space="preserve">47. primi.</note>
            tis ex E K, K M, æquale erit: </s>
            <s xml:id="echoid-s5304" xml:space="preserve">Ac propterea, cum quadrata rectarum æqualium E L, E M, (Ducun-
              <lb/>
            tur enim ex centro ſphæræ ad eius ſuperficiem.) </s>
            <s xml:id="echoid-s5305" xml:space="preserve">æqualia ſint; </s>
            <s xml:id="echoid-s5306" xml:space="preserve">erunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s5307" xml:space="preserve">quadrata ex E K, K L, qua-
              <lb/>
            dratis ex E K, K M, æqualia; </s>
            <s xml:id="echoid-s5308" xml:space="preserve">Et dempto quadrato ex E K, cõmuni, æquale erit quadratum ex K L,
              <lb/>
            quadrato ex K M, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5309" xml:space="preserve">adeò & </s>
            <s xml:id="echoid-s5310" xml:space="preserve">recta K L, rectæ K M, æqualis erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s5311" xml:space="preserve">Itaque cum in triangulis C K L,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-05" xlink:href="note-0114-05a" xml:space="preserve">30</note>
            C K M, latera K L, K C, lateribus K M, K C, ſint ęqualia, angulosq́ue contineant ęquales, vtpo-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-06" xlink:href="note-0114-06a" xml:space="preserve">4. primi.</note>
            te rectos; </s>
            <s xml:id="echoid-s5312" xml:space="preserve">ęqualis erit baſis C L, baſi C M, ac idcirco & </s>
            <s xml:id="echoid-s5313" xml:space="preserve">arcus C L, arcui C M, Meridiani inter Ho
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-07" xlink:href="note-0114-07a" xml:space="preserve">28. tertij.</note>
            rizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5314" xml:space="preserve">planum inclinatum poſito ęqualis erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s5315" xml:space="preserve">Quod eſt propoſitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s5316" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5317" xml:space="preserve">ALITER. </s>
            <s xml:id="echoid-s5318" xml:space="preserve">Sit Horizon A B C D, Meridianus A C G, planum & </s>
            <s xml:id="echoid-s5319" xml:space="preserve">ad Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5320" xml:space="preserve">ad
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-08" xlink:href="note-0114-08a" xml:space="preserve">Arcus Metidia
                <lb/>
              ni inter Hori-
                <lb/>
              zontẽ & planũ
                <lb/>
              inclinatum po-
                <lb/>
              ſitus, quomodo
                <lb/>
              inquiratur per
                <lb/>
              ſinus.</note>
            Meridianum inclinatum E F, ſecans Meridianum in G, ſiue infra Horizontem, ſiue ſupra, vt C G,
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0114-02" xlink:href="fig-0114-02a" number="80">
                <image file="0114-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0114-02"/>
              </figure>
            arcus ſit inter Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5321" xml:space="preserve">pla-
              <lb/>
            num inclinatum interpoſitus. </s>
            <s xml:id="echoid-s5322" xml:space="preserve">Quo
              <lb/>
            niam igitur in ſphęrico triangulo
              <lb/>
            C F G, cuius angulus C, rectus eſt,
              <lb/>
            quòd Meridianus rectus ſit ad Ho-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-09" xlink:href="note-0114-09a" xml:space="preserve">40</note>
            rizontem; </s>
            <s xml:id="echoid-s5323" xml:space="preserve">vt ſinus arcus C F, nem-
              <lb/>
            pe cõplementi declinationis D F,
              <lb/>
            à Verticali circulo, ad ſinum angu-
              <lb/>
            li G, inclinationis plani E F, ad Me
              <lb/>
            ridianum, ita eſt, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5324" xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:id="echoid-s5325" xml:space="preserve">lib.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5326" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s5327" xml:space="preserve">Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s5328" xml:space="preserve">Regiom. </s>
            <s xml:id="echoid-s5329" xml:space="preserve">de triangulis, vel
              <lb/>
            per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5330" xml:space="preserve">13. </s>
            <s xml:id="echoid-s5331" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5332" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s5333" xml:space="preserve">Gebri, vel cer-
              <lb/>
            tè ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5334" xml:space="preserve">41. </s>
            <s xml:id="echoid-s5335" xml:space="preserve">noſtrorum trian-
              <lb/>
            gulorum ſphęricorum, ſinus arcus
              <lb/>
            C G, inter Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5336" xml:space="preserve">planũ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0114-10" xlink:href="note-0114-10a" xml:space="preserve">50</note>
            inclinatum, ad ſinũ anguli F, inclinationis plani ad Horizontẽ; </s>
            <s xml:id="echoid-s5337" xml:space="preserve">erit quoque conuertendo, vt ſinus
              <lb/>
            anguli G, inclinationis ad Meridianũ, ad ſinum arcus C F, complementi declinationis à Verticali,
              <lb/>
            ita ſinus anguli F, inclinationis ad Horizontẽ, ad ſinum arcus Meridiani C G, inter Horizontem,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s5338" xml:space="preserve">planum inclinatum intercepti. </s>
            <s xml:id="echoid-s5339" xml:space="preserve">Quamobrem, inuenta per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5340" xml:space="preserve">23, huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5341" xml:space="preserve">declinatione pla
              <lb/>
            ni propoſiti à circulo Verticali, atque inclinatione eiuſdem ad Horizontem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5342" xml:space="preserve">Item inclinatione
              <lb/>
            eiuſdem ad Meridianum, ex propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5343" xml:space="preserve">antecedente; </s>
            <s xml:id="echoid-s5344" xml:space="preserve">ſi fiat, vt ſinus inclinationis ad Meridianum ad
              <lb/>
            ſinum cõplementi declinationis à Verticali, ita ſinus inclinationis ad Horizontem, ad aliud, habe-
              <lb/>
            bitur ſinus illius arcus Meridiani, qui inter Horizontem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5345" xml:space="preserve">planum inclinatum interiicitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5346" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5347" xml:space="preserve">EXEMPLVM. </s>
            <s xml:id="echoid-s5348" xml:space="preserve">Ponatur inclinatio ad Meridianum grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s5349" xml:space="preserve">66. </s>
            <s xml:id="echoid-s5350" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s5351" xml:space="preserve">47. </s>
            <s xml:id="echoid-s5352" xml:space="preserve">Declinatio à Vertica-
              <lb/>
            li grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s5353" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s5354" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5355" xml:space="preserve">inclinatio ad Horizontem grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s5356" xml:space="preserve">52. </s>
            <s xml:id="echoid-s5357" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s5358" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s5359" xml:space="preserve">Si igitur fiat, vt 91902. </s>
            <s xml:id="echoid-s5360" xml:space="preserve">ſinus inclinatio-
              <lb/>
            nis ad Meridianum ad 86602. </s>
            <s xml:id="echoid-s5361" xml:space="preserve">ſinum complementi declinationis à Verticali, ita 78854. </s>
            <s xml:id="echoid-s5362" xml:space="preserve">ſinus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>