Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

List of thumbnails

< >
111
111 (91)
112
112 (92)
113
113 (93)
114
114 (94)
115
115 (95)
116
116 (96)
117
117 (97)
118
118 (98)
119
119 (99)
120
120 (100)
< >
page |< < (94) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div66" type="section" level="1" n="66">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s6425" xml:space="preserve">
              <pb o="94" file="114" n="114" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            virilis Romæ, qu{as} plan{as} column{as} appellant, rotundarum columnarum contra-
              <lb/>
            hantur modo.</s>
            <s xml:id="echoid-s6426" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s6427" xml:space="preserve">Scandentis oculi ſpeciem fallunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s6428" xml:space="preserve">] A ſpecio verbo antiquo dixit
              <lb/>
            ſpeciem, pro acie oculorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6429" xml:space="preserve">Ita lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s6430" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">I X</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s6431" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s6432" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">I I I I</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s6433" xml:space="preserve">Ergò ſi tantis interuallis noſtra
              <lb/>
            ſpecies poteſt id animaduertere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6434" xml:space="preserve">M. </s>
            <s xml:id="echoid-s6435" xml:space="preserve">Terenti{us} Varro libro de Latina lingua
              <emph style="sc">V</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s6436" xml:space="preserve">anno-
              <lb/>
            tauit ex auſpicijs dici ſpectionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s6437" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s6438" xml:space="preserve">De adiectione quæ adijcitur in medijs columnis.</s>
            <s xml:id="echoid-s6439" xml:space="preserve">] Scapi colum-
              <lb/>
            næ deformata altitudine, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6440" xml:space="preserve">deſcriptis in ipſa quatuor diametris, duab{us} in ſum-
              <lb/>
            ma altitudine, astragali ſcilicet, aut ſi libet prætermiſſo aſtragalo limbi tantum,
              <lb/>
            niſi annulum dicere mauis, apophygis ſiue inflexæ ad contracturæ medium lineæ
              <lb/>
            (ita enim apophygim interpretamur præter ſuum limbum) quæ pars & </s>
            <s xml:id="echoid-s6441" xml:space="preserve">hypotra-
              <lb/>
            chelium à Vitruuio hoc loco appellatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6442" xml:space="preserve">ei{us} ipſi{us} contracturæ, duab{us} in ima,
              <lb/>
            calcis columnæ (qui eſt limb{us} ſiue annul{us} alt{us} ipſi{us} diametri parte viceſima-
              <lb/>
            quarta) & </s>
            <s xml:id="echoid-s6443" xml:space="preserve">apophygis, id eſt conflex{us}, qui proxime limbum ſuccedit, cui{us} dia-
              <lb/>
            meter eſt, vt dixi, breuior diametro plantæ ſui parte duodecima, ſicut astragali dia-
              <lb/>
            meter maior eſt contracturæ, id eſt ſuperioris conflex{us} limbi diametro parte ipſi{us}
              <lb/>
            nona, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6444" xml:space="preserve">ampli{us} dimidia. </s>
            <s xml:id="echoid-s6445" xml:space="preserve">Ipſam autem contracturam quomodo fieri oporteret,
              <lb/>
            paulò antè ex Vitruuij ſententia indicauim{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6446" xml:space="preserve">His ita deſcriptis diametris, ſigna
              <lb/>
            in media deformata columnæ altitudine diametrum parem calci ſiue plantæ imi
              <lb/>
            ſcapi, duc\’ line{as} rect{as} à capitib{us} diametrorum apophygum ad capitamediæ co-
              <lb/>
            lumnæ, diametro videbis factam adiectionem, qui & </s>
            <s xml:id="echoid-s6447" xml:space="preserve">venter dicitur, quòd ibi vi-
              <lb/>
            deatur columna ſubturgere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6448" xml:space="preserve">Rect{as} autem line{as} ill{as} molliter in dorſum inflectes,
              <lb/>
            vt ſint columnæ teretes, ceu tornatiles. </s>
            <s xml:id="echoid-s6449" xml:space="preserve">Id ſcalpro tentandum eſt, dum nobis deſunt
              <lb/>
            Zmili, Theodori, atque Tholi aliqui. </s>
            <s xml:id="echoid-s6450" xml:space="preserve">Illorum opera in officina columnarum Lemnij
              <lb/>
            labyrinthi, turbines ita librati pependerunt, vt puero circumagente tornarentur
              <lb/>
            autore Plinio lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s6451" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">X X X V I</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s6452" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s6453" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">X I I I</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s6454" xml:space="preserve">Romæ obſeruauim{us} in veterum operib{us},
              <lb/>
            quæ ego probauerim, diuiſo ſcapo in partes tres imam ad perpendiculum tornatam,
              <lb/>
            duab{us} reliquis ſenſim retractis & </s>
            <s xml:id="echoid-s6455" xml:space="preserve">diminutis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6456" xml:space="preserve">Quod contracturæ gen{us} multo
              <lb/>
            gratißimum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6457" xml:space="preserve">Superioris autem generis exemplar eſt in baſilica D. </s>
            <s xml:id="echoid-s6458" xml:space="preserve">Petri. </s>
            <s xml:id="echoid-s6459" xml:space="preserve">In fine hu-
              <lb/>
            i{us} libri Vitruui{us} docet craßitudines ſtriarum eſſe faciend{as}, quantum adiectio
              <lb/>
            in media columna inuenitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6460" xml:space="preserve">Atqui compertum eſt columnarum ſtriges eſſe vi-
              <lb/>
            gintiquatuor, ſingularum autem ſtri{as} eſſe nihil pl{us}quam ex tertia ipſarum par-
              <lb/>
            te, nihil min{us} quàm ex quarta, vt iam ſit facile conijcere & </s>
            <s xml:id="echoid-s6461" xml:space="preserve">ratiocinari, quan-
              <lb/>
            tum ex Vitruuij ſententia in media columna ſit adijciendum nihil contracto imo
              <lb/>
            ſcapo. </s>
            <s xml:id="echoid-s6462" xml:space="preserve">Eiuſmodi columna nulla mihi viſa eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6463" xml:space="preserve">haud ſcio, an ſit oculo reſponſura,
              <lb/>
            cui{us} rationem habendam maximam ſemper duxim{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6464" xml:space="preserve">Sed & </s>
            <s xml:id="echoid-s6465" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s6466" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">V</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s6467" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s6468" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">I</emph>
            .
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6469" xml:space="preserve">indicare videtur column{as} arborum naturam imitari, abietis, cupreßi,
              <lb/>
            pin{us}, quæ ſenſim ab imo ad ſummum fastigantur, vt adie-
              <lb/>
            ctio ea, quàm in medio fieri præcipit, contra natu-
              <lb/>
            ram videri poßit, Niſi poti{us} humanum
              <lb/>
            corp{us} imitari velim{us}, quod
              <lb/>
            in ventrem creſcit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6470" xml:space="preserve">
              <lb/>
            *</s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>