Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 17
[out of range]
>
<
1 - 17
[out of range]
>
page
|<
<
(63)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
63
"
file
="
0115
"
n
="
115
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
iis ſupponitur, ipſa compenetratio excluditur, adeoque habetur
<
lb
/>
contradictio, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">abſurdum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">140. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sunt alii, quibus videri poterit, contra hæc ipſa pun-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0115-01
"
xlink:href
="
note-0115-01a
"
xml:space
="
preserve
">Inductionem
<
lb
/>
a fenſibilibus
<
lb
/>
compoſitis, &
<
lb
/>
extenſis haud
<
lb
/>
valere contra
<
lb
/>
puncta ſimpli-
<
lb
/>
cia, & inexten-
<
lb
/>
ſa.</
note
>
cta indiviſibilia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inextenſa adhiberi poſſe inductionis princi-
<
lb
/>
pium, a quo continuitatis legem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">alias proprietates deriva-
<
lb
/>
vimus ſupra, quæ nos ad hæc indiviſibilia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inextenſa puncta
<
lb
/>
deduxerunt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Videmus enim in materia omni, quæ ſe uſpiam
<
lb
/>
noſtris objiciat ſenſibus, extenſionem, diviſibilitatem, partes;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quamobrem hanc ipſam proprietatem debemus transſerre ad e-
<
lb
/>
lementa etiam per inductionis principium. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ita ii: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">at hanc
<
lb
/>
difficultatem jam ſuperius præoccupavimus, ubi egimus de in-
<
lb
/>
ductionis principio. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pendet ea proprietas a ratione ſenſibilis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
aggregati, cum nimirum ſub ſenſus noſtros ne compoſita qui-
<
lb
/>
dem, quorum moles nimis exigua ſit, cadere poſſint. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hinc di-
<
lb
/>
viſibilitatis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">extenſionis proprietas ejuſmodi eſt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ut ejus defe-
<
lb
/>
ctus, ſi habeatur alicubi is caſus, ex ipſa earum natura, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ſenſuum noſtrorum conſtitutione non poſſit cadere ſub ſenſus
<
lb
/>
ipſos, atque idcirco ad ejuſmodi proprietates argumentum de-
<
lb
/>
ſumptum ab inductione nequaquam pertingit, ut nec ad ſenſi-
<
lb
/>
bilitatem extenditur.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">141. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed etiam ſi extenderetur, eſſet adhuc noſtræ Theoriæ
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0115-02
"
xlink:href
="
note-0115-02a
"
xml:space
="
preserve
">Per ipſam
<
lb
/>
etiam excluſio-
<
lb
/>
nem inextenſi
<
lb
/>
vi ind uctionis
<
lb
/>
habitam ipſum
<
lb
/>
extenſum ex-
<
lb
/>
cludi.</
note
>
cauſa multo melior in eo, quod circa extenſionem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">compo-
<
lb
/>
ſitionem partium negativa ſit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam eo ipſo, quod continui-
<
lb
/>
tate admiſſa, continuitas elementorum legitima ratiocinatione
<
lb
/>
excludatur, excludi omnino debet abſolute; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ubi quidem illud
<
lb
/>
accidit, quod a Metaphyſicis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Geometris nonnullis animad-
<
lb
/>
verſum eſt jam diu, licere aliquando demonſtrare propoſitio-
<
lb
/>
nem ex aſſumpta veritate contradictoriæ propoſitionis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cum e-
<
lb
/>
nim ambæ ſimul veræ eſſe non poſſint, ſi ab altera inferatur
<
lb
/>
altera, hanc poſteriorem veram eſſe neceſſe eſt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic nimirum,
<
lb
/>
quoniam a continuitate generaliter aſſumpta deſectus continui-
<
lb
/>
tatis conſequitur in materiæ elementis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in extenſione, de-
<
lb
/>
fectum hunc haberi vel inde eruitur: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec oberit quidquam
<
lb
/>
principium inductionis phyſicæ, quod utique non eſt demon-
<
lb
/>
ſtrativum, nec vim habet, niſi ubi aliunde non demonſtretur,
<
lb
/>
caſum illum, quem inde colligere poſſumus, improbabilem eſ-
<
lb
/>
ſe tantummodo, adhuc tamen haberi, uti aliquando ſunt & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fal-
<
lb
/>
ſa veris probabiliora.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">143. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Atque hic quidem, ubi de continuitate ſeipſam exclu-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0115-03
"
xlink:href
="
note-0115-03a
"
xml:space
="
preserve
">Cujuſmodi con-
<
lb
/>
tinuum in hac
<
lb
/>
Theoria admit-
<
lb
/>
tatur: quid ſit
<
lb
/>
ſpatium, & tem-
<
lb
/>
pus.</
note
>
dente mentio injecta eſt, notandum & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illud, continuitatis le-
<
lb
/>
gem a me admitti, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">probari pro quantitatibus, quæ magni-
<
lb
/>
tudinem mutent, quas nimirum ab una magnitudine ad aliam
<
lb
/>
cenſeo abire non poſſe, niſi tranſeant per intermedias, quod
<
lb
/>
elementorum materiæ, quæ magnitudinem nec mutant, nec
<
lb
/>
ullam habent variabilem, continuitatem non inducit, ſed argu-
<
lb
/>
mento ſuperius facto penitus ſummovet. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quin etiam ego qui-
<
lb
/>
dem continuum nullum agnoſco coexiſtens, uti & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſupra mo-
<
lb
/>
nui; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam nec ſpatium reale mihi eſt ullum continuum, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>