Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Page concordance

< >
Scan Original
51 39
52 40
53 41
54 42
55 43
56 44
57 45
58 46
59 47
60 48
61 49
62 50
63 51
64 52
65 53
66 54
67 55
68 56
69 57
70 58
71 59
72 60
73 61
74 62
75 63
76 64
77 65
78 66
79 67
80 68
< >
page |< < (104) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div17" type="section" level="1" n="14">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3191" xml:space="preserve">
              <pb o="104" file="0116" n="116" rhead="Diſſertatio Quarta."/>
            mam agnoſcens, hanc in candente ferro non deprehendat? </s>
            <s xml:id="echoid-s3192" xml:space="preserve">cui ſi
              <lb/>
            fortè lux inſit remiſſior, certè nec calor hebetior, nec vis vren-
              <lb/>
            di languidior. </s>
            <s xml:id="echoid-s3193" xml:space="preserve">At ferri naturam non perire, clarius eſt, quàm vt
              <lb/>
            à quoquam negari queat. </s>
            <s xml:id="echoid-s3194" xml:space="preserve">Aut igitur duæ formæ, quarum alte-
              <lb/>
            ra alteri ſubiecta non eſt, materiam eandem pariter imbuunt, id
              <lb/>
            quod Peripatetica Philoſophia auerſatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3195" xml:space="preserve">aut, ſi nouam formam
              <lb/>
            ſubſtantialem infert ignis, ferro candenti ignem ineſſe pertinaciter
              <lb/>
            inſiciandum eſt cum aliquibus, quos aliquando diſputantes audi-
              <lb/>
            ui, qui ſenſibus omnibus fruſtra reclamantibus malebant præpo-
              <lb/>
            ſterè philoſophari, ne Metaphyſicæ quædam, vt aiunt (à vero
              <lb/>
            potiùs abſtractæ) eorum ratiocinationes perirent. </s>
            <s xml:id="echoid-s3196" xml:space="preserve">Si igitur igne-
              <lb/>
            ſcere nil aliud fuerit, quàm eximium calorem cum virtute com-
              <lb/>
            burendi coniunctum concipere, poterit ferrum citrà ſuæ naturæ
              <lb/>
            mutationem, aut nouæ formę ſubſtantialis additamentum,
              <lb/>
            virtutem hanc acquirere, qua nihil diſtare videatur ab
              <lb/>
            igne.</s>
            <s xml:id="echoid-s3197" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3198" xml:space="preserve">Dand. </s>
            <s xml:id="echoid-s3199" xml:space="preserve">Melioris notæ Philoſophis, ne duabus Formis Mate-
              <lb/>
            riam vnam ſubijciant, placet in hiantes ferri poros particulas igneas
              <lb/>
            inſeri (quemadmodum humidâ tempeſtate ligna aliqua ita vapo-
              <lb/>
            ribus imbuuntur, vt eorum moles aucta videatur) quarum nati-
              <lb/>
            uo lumine inuoluta ferri obſcuritas lateat, igniſque tantummo-
              <lb/>
            do lucida ſpecies exhibeatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3200" xml:space="preserve">Verùm vt vt lux ignea ferro accidit,
              <lb/>
            vis certè vrendi maior apparet, quàm quæ tenuiſſimis igniculis
              <lb/>
            per hiantes poros diſtributis tribui valeat; </s>
            <s xml:id="echoid-s3201" xml:space="preserve">quippe qui, licèt mul-
              <lb/>
            to plures, in ardente carbone vim eam languidiùs exercebant: </s>
            <s xml:id="echoid-s3202" xml:space="preserve">ex
              <lb/>
            quo non obſcurè intelligitur ipſis quoquè ferri particulis igneam
              <lb/>
            adurendi virtutem ineſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s3203" xml:space="preserve">Neque nodum hunc continuò expe-
              <lb/>
            diunt, qui ferri particulas aliquas in ignem contumaces diſtin-
              <lb/>
            guunt ab alijs faciliùs concipientibus ignem, à quo abſumantur
              <lb/>
            (vt ſatis dilucidè indicant ſtricturæ ex feruenti maſſâ erumpentes,
              <lb/>
            ſiuè dum in fornace excoquitur, ſiue dum malleis ſuper incudem
              <lb/>
            tunditur) his verò igneam naturam conſecutis acerrimam illam
              <lb/>
            vrendi vim concedunt, ob maiorem nimirum, quàm in carbone,
              <lb/>
            ſubiectæ materiæ denſitatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3204" xml:space="preserve">Quid enim, ſi defæcatus chalybs,
              <lb/>
            vel puriſſimum aurum incandeſcat? </s>
            <s xml:id="echoid-s3205" xml:space="preserve">aut perpaucæ, aut omnino
              <lb/>
            nullę ſunt particulæ, quarum natura mutationem ſubeat, corru-
              <lb/>
            ptàque Metalli formâ prorſus igneſcat; </s>
            <s xml:id="echoid-s3206" xml:space="preserve">tota tamen candens maſ-
              <lb/>
            ſa nec exiguam pro ignitarum particularum portione </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>