Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of figures

< >
< >
page |< < (64) of 389 > >|
11664THEORIÆ imaginarium tantummodo, de quo, uti & de tempore, quid
in hac mea Theoria ſentiam, ſatis luculenter expoſui in Sup-
plementis ad librum 1 Stayanæ Philoſophiæ .
Cenſeo ni- mirum quodvis materiæ punctum, habere binos reales exiſten-
di modos, alterum localem, alterum temporarium, qui num
appellari debeant res, an tantummodo modi rei , ejuſmodi li-
tem, quam arbitror eſſe tantum de nomine, nihil omnino cu-
ro.
Illos modos debere admitti, ibi ego quidem poſitive de-
monſtro:
eos natura ſua immobiles eſſe, cenſeo ita, ut idcir-
co ejuſmodi exiſtendi modi per ſe inducant relationes prioris ,
&
poſterioris in tempore, ulterioris, vel citerioris in loco, ac
diſtantiæ cujuſdam determinatæ, &
in ſpatio determinatæ poſi-
tionis etiam, qui modi, vel eorum alter, neceſſario mutari
debeant, ſi deſtantia, vel etiam in ſpatio ſola mutetur poſitio.
Pro quovis autem modo pertinente ad quodvis punctum, pe-
nes omnes infinitos modos poſſibiles pertinentes ad quodvis a-
liud, mihi eſt unus, qui cum eo inducat in tempore relatio-
nem coexiſtentiæ ita, ut exiſtentiam habere uterque non poſ-
ſit, quin ſimul habeant, &
coexiſtant ; in ſpatio vero, ſi exi-
ſtunt ſimul, inducant relationem compenetrationis, reliquis o-
mnibus inducentibus relationem diſtantiæ temporariæ, vel
localis, ut &
poſitionis cujuſdam localis determinatæ. Quo-
niam autem puncta materiæ exiſtentia habent ſemper aliquam
a ſe invicem diſtantiam, &
numero finita ſunt ; finitus eſt
ſemper etiam localium modorum coexiſtentium numerus, nec
ullum reale continuum efformat.
Spatium vero imaginarium
eſt mihi poſſibilitas omnium modorum localium confuſe co-
gnita, quos ſimul per cognitionem præciſivam concipimus,
licet ſimul omnes exiſtere non poſſint, ubi cum nulli ſint
modi ita ſibi proximi, vel remoti, ut alii viciniores, vel
remotiores haberi non poſſint, nulla diſtantia inter poſſibiles
habetur, ſive minima omnium, ſive maxima.
Dum animum
abſtrahimus ab actuali exiſtentia, &
in poſſibilium ſerie finitis
in infinitum conſtante terminis mente ſecludimus tam mini-
mæ, quam maximæ diſtantiæ limitem, ideam nobis effor-
mamus continuitatis, &
infinitatis in ſpatio, in quo idem ſpa-
tii punctum appello poſſibilitatem omnium modorum localium,
ſive, quod idem eſt, realium localium punctorum pertinen-
tium ad omnia materiæ puncta , quæ ſi exiſterent, compe-
netrationis relationem inducerent, ut eodem pacto idem nomi-
no momentum temporis temporarios modos omnes, qui rela-
tionem inducunt coexiſtentiæ.
Sed de utroque plura in illis
diſſertatiunculis, in quibus &
analogiam perſequor ſpatii, ac
temporis multiplicem.
1

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index