Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

11765PARS PRIMA.

143. Continuitatem igitur agnoſco in motu tantummodo,
11Ubi habeat
continuitatem
Natura , ubi
affectet tan-
tummodo. quod eſt ſucceſſivum quid, non coexiſtens, & in eo itidem
ſolo, vel ex eo ſolo in corporeis ſaltem entibus legem conti-
nuitatis admitto. Atque hinc patebit clarius illud etiam, quod
ſuperius innui, Naturam ubique continuitatis legem vel accu-
rate obſervare , vel affectare ſaltem. Servat in motibus, &
diſtantiis, affectat in aliis caſibus multis, quibus continuitas,
uti etiam ſupra definivimus, nequaquam convenit, & in aliis
quibuſdam, in quibus haberi omnino non poteſt continuitas,
quæ primo aſpectu ſeſe nobis objicit res non aliquanto inti-
mius inſpectantibus, ac perpendentibus: ex. gr. quando Sol ori-
tur ſupra horizontem, ſi concipiamus Solis diſcum ut conti-
nuum, & horizontem ut planum quoddam; aſcenſus Solis fit
per omnes magnitudines ita, ut a primo ad poſtremum pun-
ctum & ſegmenta ſolaris diſci, & chordæ ſegmentorum cre-
ſcant tranſeundo per omnes intermedias magnitudines. At
Sol quidem in mea Theoria non eſt aliquid continuum, ſed
eſt aggregatum punctorum a ſe invicem diſtantium, quorum
alia ſupra illud imaginarium planum aſcendunt poſt alia,
intervallo aliquo temporis interpoſito ſemper. Hinc accurata
illa continuitas huic caſui non convenit, & habetur tantummo-
do in diſtantiis punctorum ſingulorum componentium eam
maſſam ab illo imaginario plano. Natura tamen etiam hic
continuitatem quandam affectat, cum nimirum illa punctula
ita ſibi ſint invicem proxima, & ita ubique diſperſa, ac diſ-
poſita, ut apparens quædam ibi etiam continuitas habeatur, ac
in ipſa diſtributione, a qua denſitas pendet, ingentes repentini
ſaltus non fiant.

144. Innumera ejus rei exempla liceret proferre, in quibus
22Exempla con.
tinuitatis ap-
parentis tan-
tum: unde e
ortum ducat. eodem pacto res pergit. Sic in fluviorum alveis, in fron-
dium flexibus, in ipſis ſalium , & cryſtallorum, ac aliorum
corporum angulis, in ipſis cuſpidibus unguium, quæ acutiſſimæ
in quibuſdam animalibus apparent nudo oculo ; ſi microſco-
pio adhibito inſpiciantur; nuſquam cuſpis abrupta prorſus,
nuſquam omnino cuſpidatus apparet angulus, ſed ubique fle-
xus quidam , qui curvaturam habeat aliquam, & ad conti-
nuitatem videatur accedere. In omnibus tamen iis caſibus ve-
ra continuitas in mea Theoria habetur nuſquam; cum omnia
ejuſmodi corpora conſtent indiviſibilibus, & a ſe diſtantibus
punctis, quæ continuam ſuperficiem non efformant, & in
quibus, ſi quævis tria puncta per rectas lineas conjuncta intel-
ligantur; triangulum habebitur utique cum angulis cuſpidatis.
Sed a motuum, & virium continuitate accurata etiam ejuſmo-
di proximam continuitatem maſſarum oriri cenſeo, & a ca-
ſuum poſſibilium multitudine inter fe collata, quod ipſum in-
nuiſſe ſit ſatis.

145. Atque hinc fiet manifeſtum, quid reſpondendum ad caſus
33Motuum o-
mnium conti-
nuitas in lineis quoſdam, qui eo pertinent, & in quibus violari quis

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68