Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Table of figures

< >
[31] a: Intercolũ, nia. quibus uni{us} & dimi-diate colũne craſſitudo in terpoſita eſt. a
[32] b. Intercolũ-nia ꝗbus dua rũ colũnarũ craſſitudo in terpoſita eſt. b
[33] c. Intercolũ-nia: ꝑbus triũ colũna℞ craſ ſitudo ĩterpo ſita eſt. c
[34] a. barycepha læb. intercolũ- nio℞ ſpacia ut cui pla-cet. a b a b a
[35] a. intercolũ-nia maxĩe probabilia: ꝗbus dua℞ colũna℞ & q̃rte partis uni{us} craffitu do iterpoſi, ta eſtb. mediane colũnæ: ꝗ-bus ꝑꝑ uſũ interponit triũ colũna rum craſſi-tudo a b a
[36] b. cõtracturaa. additio in mediis colũ-nis & contra cturæ initiũ & ab. a. ad .c. recta & equa-lis ducitur co lumna b b a a c c
[37] a. ſcamillib. ſtylobata a b b b b a
[38] a. torus ſupe riorb. quadræc. ſcotia ſiue trochilusd. torus infe riore. plinthusf. modulus & imæ colũ-næ craſſitu-do a c d c b b f
[39] a. torusb. trochilus ſiue ſcotiac. plinthusd. ſuperciliũe. aſtragalif. modulus & imæ colũ-næ craſſitu-do a b b c d e f
[40] a. cymatiũb. abacusc. uoluta a b c
[41] a. ima ſcapi colũnæ craſ ſitudob. ſũma eiuſ- dem cõtra-ctura & ima capituli craſ ſitudoc. capituli abacusd. modulus ſumptus ab ima ſcapi columnæ craſſitudinee. uolutaf. tetrantesg. oculus c d b a f e g
[42] k. actoteriai. tympanúa. ſimab. coronac. denticulusd. zophoruse. cymatiumf. tertia faſciag. ſecúda faſciah. pria faſcia a b c d e f g h i k
[43] a. normab. ſtriac. ſtrix a b c
[44] c. capituluna corinthiũd. capitulú ionicuma. colúna io- nicab. colúna co rinthiae. ſpira atticaf. ſpira ioni- ca a b c d
[Figure 45]
[46] a. craſſitudi-nẽ hẽt longi tudinis ſepti-mam partẽb. craſſitudo ẽ una ex par-tibus octo & dimidia lõgi tudinis a b
[47] a b
[48] a b c
[49] a. modulus ex imi ſcapi colũnæ ſum. ptusb. uolutac. ſoliumd. flose. cauliculif. abacus a b c d e f
[50] a. hæc pria deſcriptio eſt q̃ hẽt cõmo-da ſpariab. columenc. canteriid. hæc deſcri ptio eſt q̃ hẽr maiora ſpa-tiae. aſſeresf. templag. tráſtra cú ſuis cap̄olis qui ad colu-men uſ per ueniũt: & to-tũ culmẽ ſu-ſtinẽ do colli ganth. hæc deſcri ptio eſt cõti-gnationisi. tigna. ꝗb{us} inſuper. axes ſtatuunturk. mutili in parietib{us} poſi ti tranſtro℞ capita ſuſti-nentes b a c d e f g h k
[51] a. cymatiũb. plinthusc. echinus cũ anulisd. pars q̃ hy- potrachilio contrahitur columnæ a b c d
[52] a. acroterĭab. ſimac. cymatium doricumd. coronae. cymatium doricumf. triglyphig. methopæh. teniai. epiſtyliumk. capitulum triglyphim. gutte. al@e gutte ſcalpũ-tur ſab coro-na ad ꝑpẽdi-culum trigly pho℞ de ꝗb9 infral. modulusn. tympanũ a b c d e f g h i j k l m n
[53] Opus diaſty lona. ſcotiab. gutte q̃ in ima corona diuidunturc. uiarum di ſtributiones Hiciſta ut ha beatur deſcri ptio operum quæ ſub co-rona fiunt a b c
[54] Opus ſyſty I on monotm glyphon
[55] a. quadratũ b. ſtrie a b
[56] a. antæb. pronaumc. pluteid. cellae. loca ualua rum a b c d e
[57] A B c
[58] a. corona fũ. mab. Iumen hy pothyric. antepag- mentad. hyperthy rumc. ſuperciliũ a b c d e
[59] a. prothyri-desb. lumen hy pothyri a b
[60] a. ſcapus car dinalis.b. tympanũ.c. impages.d. fores ual- uatæ. a b c
< >
page |< < of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="14">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s172" xml:space="preserve">
              <pb file="0012" n="12" rhead="LIBER"/>
            cinatio autem eſt, quæ res fabricatas ſolertia ac ratione proportionis de-
              <lb/>
            mõſtrare at explicare põt. </s>
            <s xml:id="echoid-s173" xml:space="preserve">Ita architecti qui ſine litteris contenderũt
              <lb/>
            vt manibus eſſent exercitati, nõ potuerũt efficere vt haberẽt pro labori-
              <lb/>
            bus autoritatẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s174" xml:space="preserve">Qui autẽ ratiocinationibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s175" xml:space="preserve">litteris ſolis conſiſi fuerũt,
              <lb/>
            vmbrã, nõ rem perſecuti vident̃ At qui vtrũ ꝑdidicerũt, (vti omni-
              <lb/>
            bus armis ornati) citius cum autoritate quod fuit propoſitum, ſunt aſ-
              <lb/>
            ſequuti. </s>
            <s xml:id="echoid-s176" xml:space="preserve">Cum in omnibus enim rebus, tum maxime etiam in archite-
              <lb/>
            ctura hæc duo inſunt, quod ſigniſicatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s177" xml:space="preserve">quod ſigniſicat. </s>
            <s xml:id="echoid-s178" xml:space="preserve">Signiſicatur
              <lb/>
            propoſita res de qua dic
              <unsure/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s179" xml:space="preserve">Hanc autem ſigniſicat demonſtratio ratio-
              <lb/>
            nibus doctrinarum exp@@ata, Quare videtur vtra parte exercitatum
              <lb/>
            eſſe debere, qui ſe architectum proſiteatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s180" xml:space="preserve">Ita eum & </s>
            <s xml:id="echoid-s181" xml:space="preserve">ingenioſum eſſe
              <lb/>
            oportet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s182" xml:space="preserve">ad diſciplinam docilem. </s>
            <s xml:id="echoid-s183" xml:space="preserve">Ne enim ĩgenium ſine diſciplina,
              <lb/>
            aut diſciplina ſine ingenio, perfectum artiſicem poteſt efficere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s184" xml:space="preserve">ut lit-
              <lb/>
            teratus ſit, peritus graphidos, eruditus geometria, & </s>
            <s xml:id="echoid-s185" xml:space="preserve">optices non igna-
              <lb/>
            rus, inſtructus arithmetica, hiſtorias complures nouerit, philoſophos
              <lb/>
            diligenter audiuerit, muſicam ſciuerit, medicinæ non ſit ignarus, reſpõ-
              <lb/>
            ſa iuris conſultorum nourerit, aſtrologiam cœli rationes cognitas ha-
              <lb/>
            beat, Quæ cur ita ſint, hæ ſunt cauſæ, Litteras architectum ſcire opor-
              <lb/>
            tet, vti cõmentariis memoriam ſirmiorem efficere poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s186" xml:space="preserve">Deinde gra-
              <lb/>
            phidos ſcientiam habere, quo facilius exemplaribus pictis, quam uelit
              <lb/>
            operis ſpeciem, deformare valeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s187" xml:space="preserve">Geometria autẽ plura præſidia pre-
              <lb/>
            ſtat architecturæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s188" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s189" xml:space="preserve">primũ ex euthy grammis circini tradit uſum: </s>
            <s xml:id="echoid-s190" xml:space="preserve">e quo
              <lb/>
            maxime facilius ediſiciorum in areis expediuntur deſcriptiões:</s>
            <s xml:id="echoid-s191" xml:space="preserve">norma-
              <lb/>
            rum & </s>
            <s xml:id="echoid-s192" xml:space="preserve">librationum & </s>
            <s xml:id="echoid-s193" xml:space="preserve">linearum directiones. </s>
            <s xml:id="echoid-s194" xml:space="preserve">Item per opticen, @@
              <lb/>
            ediſiciis, ab certis regionibus, cœli lumina recte ducũtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s195" xml:space="preserve">Per arithme-
              <lb/>
            ticen, ſumptus ediſiciorum conſumantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s196" xml:space="preserve">menſurarum rationes expli-
              <lb/>
            cantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s197" xml:space="preserve">difficileſ ſymmetriarum queſtiones geometricis rationibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s198" xml:space="preserve">
              <lb/>
            methodis inueniũtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s199" xml:space="preserve">Hiſtorias autem plures nouiſſe oportet, ꝙ mul-
              <lb/>
            ta ornamenta ſæpe in operibus architecti deſignant, de quibus, argumẽ-
              <lb/>
            tis rationem cur fecerint querentibus reddere debent. </s>
            <s xml:id="echoid-s200" xml:space="preserve">Quemadmodum
              <lb/>
            ſiquis ſtatuas marmoreas muliebres ſtolatas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s201" xml:space="preserve">quæ caryatides dicũtur,
              <lb/>
            pro columnis in opere ſtatuerit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s202" xml:space="preserve">inſuper mutilos & </s>
            <s xml:id="echoid-s203" xml:space="preserve">coronas collo-
              <lb/>
            cauerit, ꝑcontãtibus ita reddet rationẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s204" xml:space="preserve">Carya ciuitas Pelopõneſi cum
              <lb/>
            perſis hoſtibus cõtra græciã cõſenſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s205" xml:space="preserve">poſtea græci per victoriã glorioſe
              <lb/>
            bello liberati, cõmuni cõſilio caryatibus bellũ indixerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s206" xml:space="preserve">Ita oppido
              <lb/>
            capto, uiris interfectis, ciuitate deleta, matronas eorũ in ſeruitutẽ abdu-
              <lb/>
            xerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s207" xml:space="preserve">Nec ſunt paſſi ſtolas, ne ornatus matronales deponere: </s>
            <s xml:id="echoid-s208" xml:space="preserve">vti non
              <lb/>
            vno triumpho ducerent{ur}, ſed æterno ſeruitutis exẽplo graui cõtumelia
              <lb/>
            preſſæ, pœnas pendere uiderentur pro ciuitate. </s>
            <s xml:id="echoid-s209" xml:space="preserve">Ideo quitunc architecti
              <lb/>
            fuerunt, edificiis publicis deſignauerũt earũ imagines oneri ferũdo col-
              <lb/>
            locatas: </s>
            <s xml:id="echoid-s210" xml:space="preserve">ut etiã poſteris nota pœna peccati caryatiũ, memoriæ traderet{ur}.</s>
            <s xml:id="echoid-s211" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>