Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Page concordance

< >
Scan Original
11 1
12
13 2
14
15 3
16
17 4
18
19 5
20
21 6
22
23 7
24
25 8
26
27 9
28
29 10
30
31 II
32
33 12
34
35 13
36
37 14
38
39 15
40
< >
page |< < of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="14">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s172" xml:space="preserve">
              <pb file="0012" n="12" rhead="LIBER"/>
            cinatio autem eſt, quæ res fabricatas ſolertia ac ratione proportionis de-
              <lb/>
            mõſtrare at explicare põt. </s>
            <s xml:id="echoid-s173" xml:space="preserve">Ita architecti qui ſine litteris contenderũt
              <lb/>
            vt manibus eſſent exercitati, nõ potuerũt efficere vt haberẽt pro labori-
              <lb/>
            bus autoritatẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s174" xml:space="preserve">Qui autẽ ratiocinationibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s175" xml:space="preserve">litteris ſolis conſiſi fuerũt,
              <lb/>
            vmbrã, nõ rem perſecuti vident̃ At qui vtrũ ꝑdidicerũt, (vti omni-
              <lb/>
            bus armis ornati) citius cum autoritate quod fuit propoſitum, ſunt aſ-
              <lb/>
            ſequuti. </s>
            <s xml:id="echoid-s176" xml:space="preserve">Cum in omnibus enim rebus, tum maxime etiam in archite-
              <lb/>
            ctura hæc duo inſunt, quod ſigniſicatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s177" xml:space="preserve">quod ſigniſicat. </s>
            <s xml:id="echoid-s178" xml:space="preserve">Signiſicatur
              <lb/>
            propoſita res de qua dic
              <unsure/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s179" xml:space="preserve">Hanc autem ſigniſicat demonſtratio ratio-
              <lb/>
            nibus doctrinarum exp@@ata, Quare videtur vtra parte exercitatum
              <lb/>
            eſſe debere, qui ſe architectum proſiteatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s180" xml:space="preserve">Ita eum & </s>
            <s xml:id="echoid-s181" xml:space="preserve">ingenioſum eſſe
              <lb/>
            oportet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s182" xml:space="preserve">ad diſciplinam docilem. </s>
            <s xml:id="echoid-s183" xml:space="preserve">Ne enim ĩgenium ſine diſciplina,
              <lb/>
            aut diſciplina ſine ingenio, perfectum artiſicem poteſt efficere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s184" xml:space="preserve">ut lit-
              <lb/>
            teratus ſit, peritus graphidos, eruditus geometria, & </s>
            <s xml:id="echoid-s185" xml:space="preserve">optices non igna-
              <lb/>
            rus, inſtructus arithmetica, hiſtorias complures nouerit, philoſophos
              <lb/>
            diligenter audiuerit, muſicam ſciuerit, medicinæ non ſit ignarus, reſpõ-
              <lb/>
            ſa iuris conſultorum nourerit, aſtrologiam cœli rationes cognitas ha-
              <lb/>
            beat, Quæ cur ita ſint, hæ ſunt cauſæ, Litteras architectum ſcire opor-
              <lb/>
            tet, vti cõmentariis memoriam ſirmiorem efficere poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s186" xml:space="preserve">Deinde gra-
              <lb/>
            phidos ſcientiam habere, quo facilius exemplaribus pictis, quam uelit
              <lb/>
            operis ſpeciem, deformare valeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s187" xml:space="preserve">Geometria autẽ plura præſidia pre-
              <lb/>
            ſtat architecturæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s188" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s189" xml:space="preserve">primũ ex euthy grammis circini tradit uſum: </s>
            <s xml:id="echoid-s190" xml:space="preserve">e quo
              <lb/>
            maxime facilius ediſiciorum in areis expediuntur deſcriptiões:</s>
            <s xml:id="echoid-s191" xml:space="preserve">norma-
              <lb/>
            rum & </s>
            <s xml:id="echoid-s192" xml:space="preserve">librationum & </s>
            <s xml:id="echoid-s193" xml:space="preserve">linearum directiones. </s>
            <s xml:id="echoid-s194" xml:space="preserve">Item per opticen, @@
              <lb/>
            ediſiciis, ab certis regionibus, cœli lumina recte ducũtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s195" xml:space="preserve">Per arithme-
              <lb/>
            ticen, ſumptus ediſiciorum conſumantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s196" xml:space="preserve">menſurarum rationes expli-
              <lb/>
            cantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s197" xml:space="preserve">difficileſ ſymmetriarum queſtiones geometricis rationibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s198" xml:space="preserve">
              <lb/>
            methodis inueniũtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s199" xml:space="preserve">Hiſtorias autem plures nouiſſe oportet, ꝙ mul-
              <lb/>
            ta ornamenta ſæpe in operibus architecti deſignant, de quibus, argumẽ-
              <lb/>
            tis rationem cur fecerint querentibus reddere debent. </s>
            <s xml:id="echoid-s200" xml:space="preserve">Quemadmodum
              <lb/>
            ſiquis ſtatuas marmoreas muliebres ſtolatas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s201" xml:space="preserve">quæ caryatides dicũtur,
              <lb/>
            pro columnis in opere ſtatuerit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s202" xml:space="preserve">inſuper mutilos & </s>
            <s xml:id="echoid-s203" xml:space="preserve">coronas collo-
              <lb/>
            cauerit, ꝑcontãtibus ita reddet rationẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s204" xml:space="preserve">Carya ciuitas Pelopõneſi cum
              <lb/>
            perſis hoſtibus cõtra græciã cõſenſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s205" xml:space="preserve">poſtea græci per victoriã glorioſe
              <lb/>
            bello liberati, cõmuni cõſilio caryatibus bellũ indixerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s206" xml:space="preserve">Ita oppido
              <lb/>
            capto, uiris interfectis, ciuitate deleta, matronas eorũ in ſeruitutẽ abdu-
              <lb/>
            xerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s207" xml:space="preserve">Nec ſunt paſſi ſtolas, ne ornatus matronales deponere: </s>
            <s xml:id="echoid-s208" xml:space="preserve">vti non
              <lb/>
            vno triumpho ducerent{ur}, ſed æterno ſeruitutis exẽplo graui cõtumelia
              <lb/>
            preſſæ, pœnas pendere uiderentur pro ciuitate. </s>
            <s xml:id="echoid-s209" xml:space="preserve">Ideo quitunc architecti
              <lb/>
            fuerunt, edificiis publicis deſignauerũt earũ imagines oneri ferũdo col-
              <lb/>
            locatas: </s>
            <s xml:id="echoid-s210" xml:space="preserve">ut etiã poſteris nota pœna peccati caryatiũ, memoriæ traderet{ur}.</s>
            <s xml:id="echoid-s211" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>