Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
111 59
112 60
113 61
114 62
115 63
116 64
117 65
118 66
119 67
120 68
121 69
122 70
123 71
124 72
125 73
126 74
127 75
128 76
129 77
130 78
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
< >
page |< < (68) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="68" file="0120" n="120" rhead="THEORIÆ"/>
            tranſitu per intermedias magnitudines. </s>
            <s xml:space="preserve">In iis caſibus continuitas
              <lb/>
            ſervatur in motu ſingularum partium, quæ accedunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Illæ per
              <lb/>
            lineam quandam continuam, & </s>
            <s xml:space="preserve">continua velocitatis mutatione
              <lb/>
            accedunt ad locum ſibi debitum: </s>
            <s xml:space="preserve">quin immo etiam poſteaquam
              <lb/>
            eo advenerunt, pergunt adhuc moveri, & </s>
            <s xml:space="preserve">nunquam habent
              <lb/>
            quietem nec abſolutam, nec reſpectivam reſpectu aliarum par-
              <lb/>
            tium, licet jam in reſpectiva poſitione ſenſibilem mutationem
              <lb/>
            non ſubeant: </s>
            <s xml:space="preserve">parent nimirum adhuc viribus omnibus, quæ re-
              <lb/>
            ſpondent omnibus materiæ punctis utcunque diſtantibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">actio
              <lb/>
            proximarum partium, quæ novam adhæſionem parit, eſt conti-
              <lb/>
            nuatio actionis, quam multo minorem exercebant, cum eſſent
              <lb/>
            procul. </s>
            <s xml:space="preserve">Hoc autem, quod pertineant ad illam domum, vel
              <lb/>
            maſſam, eſt aliquid non in ſe determinatum, quod momento
              <lb/>
            quodam determinato fiat, in quo ſaltus habeatur, ſed ab æſti-
              <lb/>
            matione quadam pendet noſtrorum ſenſuum ſatis craſſa ; </s>
            <s xml:space="preserve">ut li-
              <lb/>
            cet perpetuo accedant illæ partes, & </s>
            <s xml:space="preserve">pergant perpetuo mutare
              <lb/>
            poſitionem reſpectu ipſius maſſæ tum incipiant cenſeri ut per-
              <lb/>
            tinentes ad illam domum, vel maſſam: </s>
            <s xml:space="preserve">cum deſinit reſpectiva
              <lb/>
            mutatio eſſe ſenſibilis, quæ ſenſibilitatis ceſſatio fit ipſa etiam
              <lb/>
            quodammodo per gradus omnes, & </s>
            <s xml:space="preserve">continuo aliquo tempore,
              <lb/>
            non vero per ſaltum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">150. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc diſtinctius ibi licebit difficultatem omnem amovere
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0120-01" xlink:href="note-0120-01a" xml:space="preserve">Generalis re-
                <lb/>
              ſponſio ad ca-
                <lb/>
              ſus ſimiles in-
                <lb/>
              de eruta.</note>
            dicendo, non ſervari mutationem continuam in magnitudinibus
              <lb/>
            earum rerum, quæ continuæ non ſunt, & </s>
            <s xml:space="preserve">magnitudinem non
              <lb/>
            habent continuam, ſed ſunt aggregata rerum disjunctarum; </s>
            <s xml:space="preserve">vel
              <lb/>
            in iis rebus, quæ a nobis ita cenſentur aliquod totum conſtitue-
              <lb/>
            re, ut magnitudinem aggregati non determinent diſtantiæ inter
              <lb/>
            eadem extrema, ſed a nobis extrema ipſa aſſumantur jam alia,
              <lb/>
            jam alia, quæ cenſeantur incipere ad aggregatum pertinere, ubi
              <lb/>
            ad quaſdam diſtantias devenerint, quas ut ut in ſe juxta legem
              <lb/>
            continuitatis mutatas, nos a reliquis divellimus per ſaltum, ut
              <lb/>
            dicamus pertinere eas partes ad id aggregatum. </s>
            <s xml:space="preserve">Id accidit, ubi
              <lb/>
            in objectis caſibus acceſſiones partium novæ fiunt, atque ibi
              <lb/>
            nos in uſu vocabuli ſaltum facimus; </s>
            <s xml:space="preserve">ars, & </s>
            <s xml:space="preserve">Natura ſaltum uti-
              <lb/>
            que habet nullum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">151. </s>
            <s xml:space="preserve">Non idem contingit etiam, ubi plantæ, vel animantia
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0120-02" xlink:href="note-0120-02a" xml:space="preserve">Alii caſ
                <gap/>
              s, in
                <lb/>
              quibus læditur,
                <lb/>
              alii , in qui-
                <lb/>
              bus habetur ſo
                <lb/>
              lum proxima,
                <lb/>
              non accurata
                <lb/>
              continuitas</note>
            creſcunt, ſucco ſe inſinuante per tubulos fibrarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">procurren-
              <lb/>
            te, ubi & </s>
            <s xml:space="preserve">magnitudo computata per diſtantias punctorum ma-
              <lb/>
            xime diſtantium tranſit per omnes intermedias; </s>
            <s xml:space="preserve">cum nimirum i-
              <lb/>
            pſe procurſus fiat per omnes intermedias diſtantias. </s>
            <s xml:space="preserve">At quoniam
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">ibi mutantur termini illi, qui diſtantias determinant, & </s>
            <s xml:space="preserve">no-
              <lb/>
            men ſuſcipiunt altitudinis ipſius plantæ; </s>
            <s xml:space="preserve">vera & </s>
            <s xml:space="preserve">accurata continui-
              <lb/>
            tas ne ibi quidem obſervatur, niſi tantummodo in motibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            velocitatibus, ac diſtantiis ſingularum partium : </s>
            <s xml:space="preserve">quanquam ibi
              <lb/>
            minus recedatur a continuitate accurata, quam in ſuperioribus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">In his autem, & </s>
            <s xml:space="preserve">in illis habetur ubique illa alia continuitas quæ-
              <lb/>
            dam apparens, & </s>
            <s xml:space="preserve">affectata tantummodo a Natura, quam intue-
              <lb/>
            mur etiam in progreſſu ſubſtantiarum, ut incipiendo ab </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>