Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
121
121 (69)
122
122 (70)
123
123 (71)
124
124 (72)
125
125 (73)
126
126 (74)
127
127 (75)
128
128 (76)
129
129 (77)
130
130 (78)
< >
page |< < (69) of 389 > >|
12169PARS PRIMA. tis corporibus progreſſu facto per vegetabilia, tum per quædam
fere ſemianimalia torpentia, ac demum animalia perfectiora
magis, &
perfectiora uſque ad ſimios homini tam ſimiles.
Quoniam & harum ſpecierum, ac exiſtentium individuorum in
quavis ſpecie numerus eſt finitus, vera continuitas haberi non
poteſt, ſed ordinatis omnibus in ſeriem quandam, inter binas
quaſque intermedias ſpecies hiatus debet efſe aliquis neceſſario,
qui continuitatem abrumpat.
In omnibus iis caſibus habentur
diſcretæ quædam quantitates, non continuæ;
ut & in Ari-
thmetica ſeries ex.
gr. naturalium numerorum non eſt conti-
nua, ſed diſcreta;
& ut ibi feries ad continuam reducitur tan-
tummodo, ſi generaliter omnes intermediæ fractiones conci-
piantur;
ſic & in ſuperiore exemplo quædam velut continua
ſeries habebitur tantummodo;
ſi concipiantur omnes interme-
diæ ſpecies pofſibiles.
152. Hoc pacto excurrendo per plurimos ejuſmodi caſus,
11Concluſio per-
tinens ad ea
quæ veram,
ea, quæ ae.
ctatam habent
continuitatem.
in quibus accipiuntur aggregata rerum a ſe invicem certis in-
tervallis diſtantium, &
unum aliquid continuum non conſti-
tuentium, nuſquam accurata occurret continuitatis lex, ſed per
quandam diſperſionem quodammodo affectata, &
vera conti-
nuitas habebitur tantummodo in motibus, &
in iis, quæ a
motibus pendent, uti ſunt diſtantiæ &
vires determinatæ a di-
ſtantiis, &
velocitates a viribus ortæ; quam ipſam ob cauſam
ubi ſupra num.
39 inductionem pro lege continuitatis afſumpſi-
mus, exempla accepimus a motu potifſimum, &
ab iis, quæ
cum ipſis motibus connectuntur, ac ab iis pendent.
153. Sed jam ad aliam difficultatem gradum faciam, quæ
22Difficultates pe.
titæ a diſcrimi-
ne debito inter
materiam, &
ſpiritum.
non nullis negotium ingens faceſſit, &
obvia eſt etiam, con-
tra hanc indiviſibilium, &
inextenſorum punctorum Theo-
riam;
quod nimirum ea nullum habitura ſint diſcrimen a ſpi-
ritibus.
A junt enim, ſi ſpiritus ejuſmodi vires habeant, præ-
ſtituros eadem phænomena, tolli nimirum corpus, &
omnem
corporeæ ſubſtantiæ notionem ſublata extenſione continua,
quæ ſit præcipua materiæ proprietas ita pertinens ad naturam
ipſius;
ut vel nihil aliud materia ſit, niſi ſubſtantia præ-
dita extenſione continua;
vel ſaltem idea corporis, & ma-
teriæ haberi non poſſit;
niſi in ea includatur idea extenſionis
continuæ.
Multa hic quidem congeruntur ſimul, quæ ne-
xum aliquem inter ſe habent, quæ hic feorſum evolvam ſin-
gula.
154. Inprimis falſum omnino eſt, nullum eſſe horum pun-
33Differre hæ
puncta a ſpiri
tibus per impe-
netrabilitatem,
ſenſibilitatem,
incapacitatem
cogitationis.
ctorum diſcrimen a ſpiritibus.
Diſcrimen potiſſimum ma-
teriæ a ſpiritu ſitum eſt in hiſce duobus, quod materia eſt
ſenſibilis, &
incapax cogitationis, ac voluntatis, ſpiritus no-
ſtros ſenſus non afficit, &
cogitare poteſt, ac velle. Senſibi-
litas autem non ab extenſione continua oritur, ſed abimpene-
trabilitate, qua ſit, ut noſtrorum organorum fibræ tendantur
a corporibus, quæ ipſis ſiſtuntur, &
motus ad cerebrum

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index