Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii
page |< < (107) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div114" type="section" level="1" n="87">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3016" xml:space="preserve">
              <pb o="107" file="0121" n="121" rhead="SECTIO QUINTA."/>
            verticaliter fiat & </s>
            <s xml:id="echoid-s3017" xml:space="preserve">cum impetu, tantum abeſſe, ut inde motus acceleretur, quin
              <lb/>
            potius retardetur, niſi aquarum affuſio fiat in totam ſuperficiem æquabiliter eo,
              <lb/>
            quem §. </s>
            <s xml:id="echoid-s3018" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s3019" xml:space="preserve">expoſui, modo, ſi enim aliter affundantur, motus aquarum in va-
              <lb/>
            ſe perturbatur, iſque motus confuſus effluxum retardat.</s>
            <s xml:id="echoid-s3020" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3021" xml:space="preserve">§. </s>
            <s xml:id="echoid-s3022" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s3023" xml:space="preserve">Denique huc quodammodo pertinent experimenta ab Clar.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3024" xml:space="preserve">Joanne Poleno inſtituta, ut refert in libro primo de motu aquæ mixto, p. </s>
            <s xml:id="echoid-s3025" xml:space="preserve">21. </s>
            <s xml:id="echoid-s3026" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3027" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſeqq. </s>
            <s xml:id="echoid-s3028" xml:space="preserve">quæ ideo hic alleganda eſſe cenſui, quod egregie demonſtrant, ubique
              <lb/>
            celeritatem ultimam in vaſis conſtanter plenis eam eſſe, quæ integræ aquæ al-
              <lb/>
            titudini conveniat, ſi vaſa non ſint ſubmerſa, aut differentiæ altitudinum aquæ
              <lb/>
            internæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s3029" xml:space="preserve">externæ in vaſis ſubmerſis, quamvis de cætero nihil in illis ſit, quod
              <lb/>
            nunc novum adhuc ſit, quia nullæ illic conſiderantur accelerationes.</s>
            <s xml:id="echoid-s3030" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3031" xml:space="preserve">Finge cylindrum, cujus axis habeat ſitum verticalem, amplitudinis ve-
              <lb/>
            luti infinitæ; </s>
            <s xml:id="echoid-s3032" xml:space="preserve">fundum integrum ſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s3033" xml:space="preserve">in pariete autem fiſſura ſit axi parallela, fo-
              <lb/>
            ramen habens parallelogrammi rectanguli, quæ à fundo ad cylindri uſque ſum-
              <lb/>
            mitatem extendatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3034" xml:space="preserve">Puta porro aquam in cylindrum affundi æquabiliter, ita,
              <lb/>
            ut æqualibus temporibus quantitates injiciantur æquales, effluent aquæ ex cy-
              <lb/>
            lindro per fiſſuram: </s>
            <s xml:id="echoid-s3035" xml:space="preserve">nec tamen ab initio eadem effluent quantitate, qua ſuper-
              <lb/>
            ne affunduntur, ſed minori: </s>
            <s xml:id="echoid-s3036" xml:space="preserve">igitur aſſurget ſuperficies aquæ in cylindro ad
              <lb/>
            certam uſque altitudinem aſſymptoton; </s>
            <s xml:id="echoid-s3037" xml:space="preserve">ſi vero is jam intelligatur adeſſe ter-
              <lb/>
            minus, immutata manebit altitudo aquæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s3038" xml:space="preserve">eadem quantitate effluent conſtan-
              <lb/>
            ter aquæ, qua affunduntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s3039" xml:space="preserve">Apparet quoque, altitudinem aquæ in cylindro
              <lb/>
            eo majorem fore, quo largius affundantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s3040" xml:space="preserve">Quæritur itaque auctis quantitati-
              <lb/>
            bus aquarum dato tempore affundendis, in quanam ratione creſcere debeant
              <lb/>
            altitudines, ad quas aquæ in cylindro aſſurgent.</s>
            <s xml:id="echoid-s3041" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3042" xml:space="preserve">Solutio hæc eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3043" xml:space="preserve">Sit altitudo aquæ, cum eſt in ſtatu permanente = α:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3044" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3045" xml:space="preserve">abſcindatur à ſuperficie pars quæ ſit = x, una cum differentiali d x: </s>
            <s xml:id="echoid-s3046" xml:space="preserve">ſit lati-
              <lb/>
            tudo rimæ = n, habebimus veluti foramen amplitudinis = n d x, per quod
              <lb/>
            aquæ effluunt velocitate √ x: </s>
            <s xml:id="echoid-s3047" xml:space="preserve">igitur quantitas aquæ dato tempore ibi effluen-
              <lb/>
            tis eſt ut n d x √ x, cujus integralis eſt {2/3} n x √ x; </s>
            <s xml:id="echoid-s3048" xml:space="preserve">quæ exprimit quantitatem
              <lb/>
            aquæ dato tempore per rimæ longitudinem abſciſſam x effluentem: </s>
            <s xml:id="echoid-s3049" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3050" xml:space="preserve">ſic quan-
              <lb/>
            titas aquæ eodem tempore per rimam integram effluens exprimetur per {2/3} n α
              <lb/>
            √ α: </s>
            <s xml:id="echoid-s3051" xml:space="preserve">tantum autem effluit, quantum affunditur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3052" xml:space="preserve">hinc ſi quantitas aquæ dato
              <lb/>
            illo tempore affuſæ dicatur q, erit {2/3} n α √ α = q. </s>
            <s xml:id="echoid-s3053" xml:space="preserve">Id indicat quantitates </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>