121101DE ARCHITEC. LIB. III.
initium capere eſt neceſſe.
Epistylij Ionici non eſt ſimplex ratio, ſed ex altitudine
columnæ petenda illi{us} altitudo. Id quomodo fiat, ſcribit hoc capite Vitruui{us}, vt
min{us} mihi ſit laborandum. Conſtituta, quam oportet, ex autoris præſcripto episty-
lij altitudine, diuidenda ea erit in partes ſeptem, quarum vna fiet cymatium. Quæ
ſuperabunt ſex partes, in tres faſci{as} ita distribuentur, vt vna, cui{us} craßitudi-
nem reſpondere oportet ſummo columnæ ſcapo, tres partes habeat, media quatuor,
ſumma, tam craſſa, quàm craſſ{us} eſt im{us} ſcap{us}, quinque. Ita ſient epistylij præter
cymatium partes duodecim. Contignatio, quæ fit opertis veluti tabula vna perpetua
tignorum capitib{us}, Zophor{us} dicta, ſi pura ſtatuetur, minor epistylio quarta parte
erit facienda: ſin ſcalpetur, illo erit quarta parte maior. Habebit cymatium altum
ipſi{us} parte ſeptima. Supra cymatium collocand{us} coronicis denticul{us}: ita enim ap-
pellatur faſcia ſecta ad dentium imaginem, qui aſſerum capita referunt. Dentium
autem (ita vocem{us} clarioris doctrinæ gratia) altitudo duplo maior latitudine.
Quod ſpatium inter duos relinquitur cauum, alti{us} erit quàm latum tertia parte.
Ei addetur cymatium altum ipſi{us} parte ſexta. Coronicis, quæ pauimentum, ſiue
tectum poti{us} eſt, corona erit quanta media epistylij faſcia, cui ſuum erit cymatium
altitudinis ipſi{us} quarta parte. Sima, quæ coronæ ſuperadiungitur, altior ea erit
parte octaua, cui addita regula ei{us} erit ſexta pars.
25[Figure 25]Ionica coronix, Zophorus, & Epiſtylium.columnæ petenda illi{us} altitudo. Id quomodo fiat, ſcribit hoc capite Vitruui{us}, vt
min{us} mihi ſit laborandum. Conſtituta, quam oportet, ex autoris præſcripto episty-
lij altitudine, diuidenda ea erit in partes ſeptem, quarum vna fiet cymatium. Quæ
ſuperabunt ſex partes, in tres faſci{as} ita distribuentur, vt vna, cui{us} craßitudi-
nem reſpondere oportet ſummo columnæ ſcapo, tres partes habeat, media quatuor,
ſumma, tam craſſa, quàm craſſ{us} eſt im{us} ſcap{us}, quinque. Ita ſient epistylij præter
cymatium partes duodecim. Contignatio, quæ fit opertis veluti tabula vna perpetua
tignorum capitib{us}, Zophor{us} dicta, ſi pura ſtatuetur, minor epistylio quarta parte
erit facienda: ſin ſcalpetur, illo erit quarta parte maior. Habebit cymatium altum
ipſi{us} parte ſeptima. Supra cymatium collocand{us} coronicis denticul{us}: ita enim ap-
pellatur faſcia ſecta ad dentium imaginem, qui aſſerum capita referunt. Dentium
autem (ita vocem{us} clarioris doctrinæ gratia) altitudo duplo maior latitudine.
Quod ſpatium inter duos relinquitur cauum, alti{us} erit quàm latum tertia parte.
Ei addetur cymatium altum ipſi{us} parte ſexta. Coronicis, quæ pauimentum, ſiue
tectum poti{us} eſt, corona erit quanta media epistylij faſcia, cui ſuum erit cymatium
altitudinis ipſi{us} quarta parte. Sima, quæ coronæ ſuperadiungitur, altior ea erit
parte octaua, cui addita regula ei{us} erit ſexta pars.
Ionicum capitulum
tam altum erit, quàm
craſſa eſt diametri imæ
columnæ pars tertia.
Abaci frons præter cy
matiũ latitudine re-
ſpondebit toti diame-
tro: ſed ei latitudini in
decem & octo partes
diuiſæ vtrin adde-
tur vni{us} pars dimi-
dia pro cymatij proie-
ctura, vt ſint in vni-
uerſum partes decem
& nouem. Ibi cum receſſeris in interiorem partem, partis vni{us} & dimidiæ lati-
tudine, demittenda ad perpendiculum linea (Vitruui{us} catheton vocat) alta partes
nouem & dimidiam. Harum ſuprema erit abaci, dimidia verò illa fiet ei cyma-
tium. Supereſt Voluta, in qua circinanda & rotundanda, poſtquam Vitruuij perijt
deformatio, multi laborauerunt. Baptista Albert{us} (quod ſciam) prim{us} cum be-
ſtia conflictat{us} eſt libro rei ædificatoriæ ſeptimo, quanquam loc{us} mendis, vti &
totũ op{us}, non caret. Albert{us} Durer{us} ſecund{us} certamen inijt, egregi{us} vter pu-
gnator. Nouißim{us} omnium commiſſ{us} Sebastian{us} Serli{us} (quo ego ſum primis
initijs hui{us} artis vſ{us} præceptore) videbatur feram confectur{us}. Verùm poſt mul-
ta vulnera reſpirantem adhuc, & membra, licet ægrè, tollentem reliquit, vt ſi
tam altum erit, quàm
craſſa eſt diametri imæ
columnæ pars tertia.
Abaci frons præter cy
matiũ latitudine re-
ſpondebit toti diame-
tro: ſed ei latitudini in
decem & octo partes
diuiſæ vtrin adde-
tur vni{us} pars dimi-
dia pro cymatij proie-
ctura, vt ſint in vni-
uerſum partes decem
& nouem. Ibi cum receſſeris in interiorem partem, partis vni{us} & dimidiæ lati-
tudine, demittenda ad perpendiculum linea (Vitruui{us} catheton vocat) alta partes
nouem & dimidiam. Harum ſuprema erit abaci, dimidia verò illa fiet ei cyma-
tium. Supereſt Voluta, in qua circinanda & rotundanda, poſtquam Vitruuij perijt
deformatio, multi laborauerunt. Baptista Albert{us} (quod ſciam) prim{us} cum be-
ſtia conflictat{us} eſt libro rei ædificatoriæ ſeptimo, quanquam loc{us} mendis, vti &
totũ op{us}, non caret. Albert{us} Durer{us} ſecund{us} certamen inijt, egregi{us} vter pu-
gnator. Nouißim{us} omnium commiſſ{us} Sebastian{us} Serli{us} (quo ego ſum primis
initijs hui{us} artis vſ{us} præceptore) videbatur feram confectur{us}. Verùm poſt mul-
ta vulnera reſpirantem adhuc, & membra, licet ægrè, tollentem reliquit, vt ſi