Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
121
(69)
122
(70)
123
(71)
124
(72)
125
(73)
126
(74)
127
(75)
128
(76)
129
(77)
130
(78)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(70)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
70
"
file
="
0122
"
n
="
122
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
pagetur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam ſi extenſa quidem eſſent corpora, ſed impe-
<
lb
/>
netrabilitate carerent; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">manu contrectata fibras non ſiſterent,
<
lb
/>
nec motum ullum in iis progignerent, ac eadem radios non
<
lb
/>
reſlecterent, ſed liberum intra ſe aditum luci præberent. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Por-
<
lb
/>
ro hoc diſcrimen utrumque manere poteſt integrum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ma-
<
lb
/>
net inter mea indiviſibilia hæc puncta, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſpiritus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ipſa im-
<
lb
/>
penetrabilitatem habent, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſenſus noſtros afficiunt, ob illud
<
lb
/>
primum crus aſymptoticum exhibens vim illam repulſivam pri-
<
lb
/>
mam; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſpiritus autem, quos impenetrabilitate carere credimus,
<
lb
/>
ejuſmodi viribus itidem carent, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſenſus noſtros idcirco ne-
<
lb
/>
quaquam afficiunt, nec oculis inſpectantur, nec manibus pal-
<
lb
/>
pari poſſunt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Deinde in meis hiſce punctis ego nihil admit-
<
lb
/>
to aliud, niſi illam virium legem cum inertiæ vi conjunctam,
<
lb
/>
adeoque illa volo prorſus incapacia cogitationis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">voluntatis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem diſcrimen eſſentiæ illud utrumque, quod inter cor-
<
lb
/>
pus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſpiritum agnoſcunt omnes, id & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ego agnoſco, nec ve-
<
lb
/>
ro id ab extenſione, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">compoſitione continua deſumitur, ſed
<
lb
/>
ab iis, quæ cum ſimplicitate, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inextenſione æque conjungi
<
lb
/>
poſſunt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cohærere cum ipſis.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">155. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At ſi ſubſtantiæ capaces cogitationis & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">voluntatis ha-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0122-01
"
xlink:href
="
note-0122-01a
"
xml:space
="
preserve
">Si poffibilis fit
<
lb
/>
fubſtantia præ-
<
lb
/>
dita hiſce viri-
<
lb
/>
bus, & capax
<
lb
/>
cogitationis;
<
lb
/>
eam nec fore
<
lb
/>
materiam, nec
<
lb
/>
ſpiritum.</
note
>
berent ejuſmodi virium legem, an non eoſdem præſtarent effe-
<
lb
/>
ctus reſpectu noſtrorum ſenſuum, quos ejuſmodi puncta? </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Re-
<
lb
/>
ſpondebo ſane, me hic non quærere, utrum impenetrabilitas,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſenſibilitas, quæ ab iis viribus pendent, conjungi pofſint
<
lb
/>
cum facultate cogitandi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">volendi, quæ quidem quæſtio
<
lb
/>
eodem redit, ac in communi ſententia de impenetrabilitate
<
lb
/>
extenſorum, ac compofitorum relata ad vim cogitandi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
volendi. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Illud ajo, notionem, quam habemus partim ex
<
lb
/>
obſervationibus tam ſenſuum reſpectu corporum, quam in-
<
lb
/>
timæ conſcientiæ reſpectu fpiritus, una cum reflexione, par-
<
lb
/>
tim, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vero etiam circa ſpiritus potifſimum, ex principiis
<
lb
/>
immediate revelatis, vel connexis cum principiis revelatis,
<
lb
/>
continere pro materia impenetrabilitatem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fenſibilitatem,
<
lb
/>
una cum incapacitate cogitationis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">pro ſpiritu incapaci-
<
lb
/>
tatem afficiendi per impenetrabilitatem noſtros ſenſus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
potentiam cogitandi, ac volendi, quorum priores illas ego etiam
<
lb
/>
in meis punctis admitto, poſteriores haſce in ſpiritibus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">un-
<
lb
/>
de ſit, ut mea ipſa puncta materialia ſint, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eorum maſ-
<
lb
/>
fæ conſtituant corpora a ſpiritibus longiffime diſcrepantia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si poffibile ſit illud ſubſtantiæ genus, quod & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">hujuſmodi vi-
<
lb
/>
res activas habeat cum inertia conjunctas, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſimul cogitare
<
lb
/>
poſſit, ac velle; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">id quidem nec corpus erit, nec ſpiritus,
<
lb
/>
fed tertium quid, a corpore diſcrepans per capacitatem co-
<
lb
/>
gitationis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">voluntatis, diſcrepans autem a ſpiritu per in-
<
lb
/>
ertiam, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vires haſce noſtras, quæ impenetrabilitatem indu-
<
lb
/>
cunt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed, ut ajebam, ea quæſtio huc non pertinet, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
aliunde reſolvi debet; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ut aliunde utique debet reſolvi quæ-
<
lb
/>
ftio, qua quæratur, an ſubſtantia extenſa, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>