Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
121
(69)
122
(70)
123
(71)
124
(72)
125
(73)
126
(74)
127
(75)
128
(76)
129
(77)
130
(78)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(72)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
72
"
file
="
0124
"
n
="
124
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
Ego quidem in ipſius materiæ, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">corporeæ ſubſtantiæ defini-
<
lb
/>
tione ipſa affumo incapacitatem cogitandi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">volendi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">di-
<
lb
/>
co corpus maffam compoſitam e punctis habentibus vim iner-
<
lb
/>
tiæ conjunctam cum viribus activis exprefſis in ſig. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">1, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cum
<
lb
/>
incapacitate cogitandi, ac volendi, qua definitione admiſſa,
<
lb
/>
evidens eſt, materiam cogitare non poſſe; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quæ erit metaphy-
<
lb
/>
ſica quædam concluſio, ea definitione admiffa, certiffima:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum ubi ſolæ rationes phyſicæ adhibeantur, dicam, hæc cor-
<
lb
/>
pora, quæ meos afficiunt fenſus, eſſe materiam, quod & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſen-
<
lb
/>
ſus afficiant per illas utique vires, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">non cogitent. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Id autem
<
lb
/>
deducam inde, quod nullum cogitationis indicium præſtent; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
quæ erit concluſio tantum phyſica, circa exiſtentiam illius ma-
<
lb
/>
teriæ ita definitæ, æque phyſice certa, ac eſt concluſio, quæ
<
lb
/>
dicat lapides non habere levitatem, quod nunquam eam pro-
<
lb
/>
diderint aſcendendo ſponte, ſed ſemper e contrario ſibi relicti
<
lb
/>
deſcenderint.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">158. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod autem pertinet ad ipſam corporum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">materiæ
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0124-01
"
xlink:href
="
note-0124-01a
"
xml:space
="
preserve
">Senſus omnino
<
lb
/>
f
<
gap
/>
lli in illa tan-
<
lb
/>
ta continuita-
<
lb
/>
te extenſionis,
<
lb
/>
quam nobis in-
<
lb
/>
gerunt.</
note
>
ideam, quæ videtur extenſionem continuam, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">contactum
<
lb
/>
partium involvere, in eo videntur mihi quidem Carteſiani
<
lb
/>
inprimis, qui tantopere contra præjudicia pugnare funt viſi,
<
lb
/>
præjudiciis ipſis ante omnes alios indulſiſſe. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ideam corpo-
<
lb
/>
rum habemus per ſenſus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſenſus autem de continuitate ac-
<
lb
/>
curata judicare omnino non poſſunt, cum minima interval-
<
lb
/>
la ſub ſenſus non cadant. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Et quidem omnino certo deprehen-
<
lb
/>
dimus illam continuitatem, quam in pleriſque corporibus no-
<
lb
/>
bis objiciunt ſenſus noſtri, nequaquam haberi. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In metallis,
<
lb
/>
in marmoribus, in vitris, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cryſtallis continuitas noſtris ſen-
<
lb
/>
ſibus apparet ejuſmodi, ut nulla percipiamus in iis vacua ſpa-
<
lb
/>
tiola, nullos poros, in quo tamen hallucinari ſenſus noſtros
<
lb
/>
manifeſto patet, tum ex diverſa gravitate ſpecifica, quæ a di-
<
lb
/>
verſa multitudine vacuitatum oritur utique, tum ex eo, quod
<
lb
/>
per illa inſinuentur ſubſtantiæ plures, ut per priora oleum dif-
<
lb
/>
fundatur, per poſteriora liberrime lux tranſeat, quod quidem
<
lb
/>
indicat, in poſterioribus hiſce potiffimum ingentem pororum
<
lb
/>
numerum, qui noſtris ſenſibus deliteſcunt.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">159. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem jam ejuſmodi noſtrorum ſenſuum teſtimo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0124-02
"
xlink:href
="
note-0124-02a
"
xml:space
="
preserve
">Fons præjudi-
<
lb
/>
ciorum: haberi
<
lb
/>
pro nullis in ſe,
<
lb
/>
quæ ſunt nul-
<
lb
/>
la in noſtris
<
lb
/>
ſenſibus: eo-
<
lb
/>
rum exempla.</
note
>
nium, vel potius noſter eorum ratiociniorum uſus, in hoc ip-
<
lb
/>
ſo genere ſuſpecta eſſe debent, in quo conſtat nos decipi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Suſpicari igitur licet, exactam continuitatem ſine ullis ſpatio-
<
lb
/>
lis, ut in majoribus corporibus ubique deeſt, licet ſenſus no-
<
lb
/>
ſtri illam videantur denotare, ita & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in minimis quibuſvis par-
<
lb
/>
ticulis nuſquam haberi, ſed effe illuſionem quandam fenſuum
<
lb
/>
tantummodo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quoddam figmentum mentis, reflexione vel
<
lb
/>
non utentis, vel abutentis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Eſt enim ſolemne illud homini-
<
lb
/>
bus, atque uſitatum, quod quidem eſt maximorum præjudicio-
<
lb
/>
rum fons, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">origo præcipua, ut quidquid in noſtris ſenſibus
<
lb
/>
eſt nihil, habeamus pro nihilo abſoluto. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic utique per tot
<
lb
/>
ſæcula a multis eſt creditum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nunc etiam a vulgo </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>