Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
51
(XXXIX)
52
(xl)
53
54
(2)
55
(3)
56
(4)
57
(5)
58
(6)
59
(7)
60
(8)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(74)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
74
"
file
="
0126
"
n
="
126
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
te & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Principiis Corporum, numeros tres incipiendo a 14, ubi
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0126-01
"
xlink:href
="
note-0126-01a
"
xml:space
="
preserve
">primas habitas te,
<
lb
/>
effe per tactum.</
note
>
fic: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">“ utcunque demus, quod ego omnino non cenſeo, aliquas
<
lb
/>
eſſe innatas ideas, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">non per ſenſus acquiſitas; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illud procul
<
lb
/>
dubio arbitror omnino certum, ideam corporis, materiæ,
<
lb
/>
rei corporeæ, rei materialis, nos hauſiſſe ex ſenſibus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Por-
<
lb
/>
ro ideæ primæ omnium, quas circa corpora acquiſivimus
<
lb
/>
per ſenſus, fuerunt omnino eæ, quas in nobis tactus excita-
<
lb
/>
vit, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eaſdem omnium frequentiſſimas hauſimus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Multa
<
lb
/>
profecto in ipſo materno utero ſe tactui perpetuo offer
<
gap
/>
bant,
<
lb
/>
antequam ullam fortaſſe ſaporum, aut odorum, aut ſono-
<
lb
/>
rum, aut colorum ideam habere poſſemus per alios ſenſus,
<
lb
/>
quarum ipſarum, ubi eas primum habere cœpimus, multo
<
lb
/>
minor ſub initium frequentia fuit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ideæ autem, quas per
<
lb
/>
tactum habuimus, ortæ ſunt ex phænomenis hujuſmodi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Experiebamur palpando, vel temere impingendo reſiſtentiam
<
lb
/>
vel a noſtris, vel a maternis membris ortam, quæ cum
<
lb
/>
nullam interruptionem per aliquod ſenſibile intervallum ſen-
<
lb
/>
ſui objiceret, obtulit nobis ideam impenetrabilitatis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ex-
<
lb
/>
tenſionis continuæ: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cumque deinde ceffaret in eadem dire-
<
lb
/>
ctione alicubi reſiſtentia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſecundum aliam directionem ex-
<
lb
/>
erceretur; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">terminos ejuſdem quantitatis concepimus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fi-
<
lb
/>
guræ ideam hauſimus.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">Quæ fuerint
<
lb
/>
tum conſideran-
<
lb
/>
da: infantia ad
<
lb
/>
eas reflexiones
<
lb
/>
inepta: in quo
<
lb
/>
ea ſita ſit.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">162. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro oriebantur hæc phænomena a corporibus e
<
lb
/>
materia jam efformatis, non a ſingulis materiæ particulis, e
<
lb
/>
quibus ipſa corpora componebantur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Conſiderandum dili-
<
lb
/>
genter erat, num extenſio ejuſmodi effet ipſius corporis,
<
lb
/>
non ſpatii cujuſdam, per quod particulæ corpus efforman-
<
lb
/>
tes diffunderentur: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">num eæ particulæ ipſæ iiſdem proprie-
<
lb
/>
tatibus effent præditæ: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">num reſiſtentia exerceretur in ipſo
<
lb
/>
contactu, an in minimis diſtantiis ſub ſenſus non cadenti-
<
lb
/>
bus vis aliqua impedimento eſſet, quæ id ageret, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">reſi-
<
lb
/>
ſtentia ante ipſum etiam contactum ſentiretur: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">num ejuſ-
<
lb
/>
modi proprietates eſſent intrinſecæ ipſi materiæ, ex qua
<
lb
/>
corpora componuntur, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">neceffariæ; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">an caſu tantum ali-
<
lb
/>
quo haberentur, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ab extrinſeco aliquo determinante. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæc,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">alia ſane multa conſiderare diligentius oportuiffet: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed
<
lb
/>
erat id quidem tempus maxime caliginoſum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">obſcurum, ac
<
lb
/>
reflexionibus minus obviis minime aptum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Præter organo-
<
lb
/>
rum debilitatem, occupabat animum rerum novitas, phæ-
<
lb
/>
nomenorum paucitas, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nullus, aut certe fatis tenuis uſus
<
lb
/>
in phænomenis ipſis inter ſe comparandis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ad certas claſ-
<
lb
/>
ſes revocandis, ex quibus in eorum leges, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">caufas li-
<
lb
/>
ceret inquirere, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſyſtema quoddam efformare, quo de
<
lb
/>
rebus extra nos poſitis poſſemus ferre judicium. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam in
<
lb
/>
hac ipſa phænomenorum inopia, in hac efformandi ſyſte-
<
lb
/>
matis difficultate, in hoc exiguo reſlexionum uſu, magis
<
lb
/>
etiam, quam in organorum imbecillitate, arbitror, ſitam
<
lb
/>
eſſe infantiam.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>