Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[231.] 31. Si uiſ{us} ſit extra ſuperficiem ſpeculi cylindracei conuexi, in plano uiſibilis ad axem obli-quo: communis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi erit ellipſis: & plures in eadem conſpi-cua ſuperficie eſſe poſſunt, à quib{us} ad eundem uiſum reflexio fiat. 10. 18 p 7.
[232.] 32. Si communis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi cylindr acei conuexi, fuerit lat{us} cylindri, uel cιrcul{us}: reflexio à quocun communis ſectionis puncto facta, in eadem ſuperficie ſemper fiet. 19. 20 p 7.
[233.] 33. Ab uno cõmunis ſectionis ſuperficierum reflexionis & ſpeculi cylindr acei conuexi pun-cto, unum uiſibilis punctum ad unum uiſum in eadem ſuperficie reflectitur. 22 p 7.
[234.] 34. Si rect a line à reflexionis puncto, ſit perpendicularis ſpeculo cylindraceo conuexo: in-t{us} continuata, tranſibit per centrum circuli baſib{us} par alleli: & contrà. 21 p 7.
[235.] 35. Si à uiſu extra ſpeculi conici conuexirecti ſuperficiem, uel ipſi continuam ſito, recta li-nea cum uertice axis acutum angulũ faciat: duo plana educta per rect{as} à uiſu, ſpeculum tan-gentes & conica latera, per tact{us} puncta tranſeuntia, tangent ſpeculum, & cõſpicuam ſuper-ficiem dimidiat a minorem, à qua ad uiſum reflexio fiat, terminabunt. 1. 2 p 7.
[236.] 36. Si à uiſu recta linea, ſit perpendicularis uertici axis ſpecu- li conici cõuexi recti: duo plana educta per rect{as} ſpeculum in ter- minis diametricirculi, ad baſim paralleli tangentes, & later a co- nica per tact{us} puncta tranſeuntia: tangent ſpeculum: & dimi- diatam ſuperficiem conſpicuam, à qua ad uiſum reflexio fiat, ter- minabunt. 89 p 4.
[237.] 37. Si recta linea à centro uiſ{us}, cum uertice ſpeculi conici conuexi recti angulum obtuſum faciens, continuata concurr at extra ſpeculum, cum diametro circuli ad baſim par alleli conti-nuata: duo plana educta per rect{as} à concurſu ſpeculum in dicto circulo tangentes, & later a conica per tact{us} puncta tranſeuntia, tangent ſpeculum: & ſuperficiem conſpicuam dimidiata maiorem, à qua ad uiſum reflexio fiat: terminabunt. 90 p 4.
[238.] 38. Sirecta linea à uiſu per uerticem ſpeculi conici conuexi recti, continuetur cum conico latere: tota ſuperficies, præter dictum lat{us}, uidebitur. 91 p 4.
[239.] 39. Si recta linea à uiſu in uerticem ſpeculi conici conuexi recti, continuetur cum axe: tota ſuperficies conica uidebitur. 92 p 4.
[240.] 40. Si communis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi conici conuexi fuerit lat{us} coni-cum: à quolιbet conſpicuæ ſuperficiei puncto ad uiſum reflexio fieri poteſt. 31 p 7.
[241.] 41. Communis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi conici cõuexi eſt lat{us} conicum uel ellipſis: nunquam uerò circul{us}. 12 p 7.
[242.] 42. Si communis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi conici conuexi, fuerit lat{us} co-nicum: reflexio à quocun ipſi{us} puncto facta, in eadem ſuperficie ſemper fiet. 19 p 7.
[243.] 43. Si cõmunis ſectio ſuperficierũ, reflexionis & ſpeculi conici cõuexi fuerit ellipſis: ab uno uel duob. cõſpicuæ ſuperficiei pũctis quib{us}libet, in eadẽ ſuքficie ad uiſum reflexio fieri poteſt. 34 p 7.
[244.] 44. Si uiſ{us} fuerit in caua ſpeculi ſphærici ſuperficie: uidebit totam: ſi intra uel extra: aliâs hemiſp hærium, aliâs pl{us}, aliâs min{us}: ſi in centro: ſe ipſum tantùm uidebit. 71. 72 p 4. 4 p 8.
[245.] 45. Si uiſ{us} ſit extra centrum ſpeculi ſphærici caui: uiſibile à quolibet ei{us} puncto ad uiſum reflecti poteſt: excepto eo, in quod recta à uiſu per centrum ſpeculi ducta, cadit. 6. 3 p 8.
[246.] 46. In ſpeculo cylindraceo cauo ſuperficies reflexionis quatuor habet puncta: uiſ{us}, uiſibilis, reflexionis, & axis, in quod perpendicularis à reflexionis puncto ducta, cadit. 3 p 9.83 p 4.
[247.] 47. Si communis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi cylindracei caui, fuerit lat{us} cy-lindr aceum, aut circul{us}: reflexio à quocun ſectionis puncto facta, in eadem ſuperficie fiet.
[248.] 48. Si communis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi cylindracei caui fuerit elli-pſis: à plurib{us} ei{us} punctis idem uiſibile ad eundem uiſum, in eadem ſuperficie reflecti po-teſt. 9 p 9.
[249.] 49. Si uiſ{us} fuerit intra ſpeculum conicum cauum: tota ei{us} ſuperficies uidebitur: ſi extra & recta à uiſu continuetur cum axe, uel conico latere: tot a occultabitur. 5. 2. 9. 3 p 9.
[250.] 50. Si uiſ{us} opponatur baſi ſpeculi conici caui: uiſibile intra ſpeculum poſitum, tantùm uide-bitur. 6 p 9.
[251.] 51. Ab uno cui{us}libet ſpeculi puncto, unum uiſibilis punctum ad unum uiſum reflectitur. 29. 30. 31 p 5. Item 37 p 5: item in præfat. 1. 5. & 10 librorum.
[252.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER QVINTVS.
[253.] PROOEMIVM LIBRI. CAP. I. 1. Imago eſt form a uiſibilis, à polit a ſuperficie reflexa. In def. 5 libri.
[254.] DE LOCIS IMAGINVM. CAP. II. 2. In ſpeculo plano imago uidetur in concurſu perpendicularis incidentiæ & lineæ reflexio-nis. 37 p 5.
[255.] 3. In ſpeculo ſphærico conuexo, imago uidetur in concurſu perpendicularis incidentiæ & li-neæ reflexionis. 11 p 6.
[256.] 4. In ſpeculis conuexis cylindraceo, conico, imago uidetur in concurſu perpendicularis inci-dentiæ & lineæ reflexionis. 37 p 5.
[257.] 5. Rectarum linearum ab eodem uiſibilis puncto in ſpecula planum uel conuexum caden-tium: minima eſt perpendicularis. 21 p 1.
[258.] 6. In ſpeculo ſpbærico cauo, imago uidetur in concurſu perpendicularis incidentiæ & lineæ refle xionis. 37 p 5.
[259.] 7. In ſpeculis cauis cylindraceo, conico, imago uidetur in concurſu perpendicularis inciden-tiæ & lineæ reflexionis. 37 p 5.
[260.] 8. Imago in quocun ſpeculo, uidetur in concurſu perpendicularis incidentiæ & lineæ refle-scionis. 37 p 5.
< >
page |< < (123) of 778 > >|
129123OPTICAE LIBER IIII. pyramidis, per punctum illud tranſeuntem [ut antè patuit: ] ſed linea ab acumine pyramidis intel-
lectæ ad punctũ circuli, per quod tranſit illa linea longitudinis, abſq;
dubio eſt perpendicularis ſu-
per eam.
Quare alia angulum tenet acutum cum hac linea, non rectum.
35[Figure 35]f a r d e b g c h p ſ s n k [ſecus tres anguli trianguli rectilinei maiores eſſent duobus rectis cõ-
tra 32 p 1:
quod tamen abſurdum ex angulis c r i, cir rectis concluſis
ſequitur.
] Si uerò ſuperficies reflexionis ſecet intellectualem pyrami-
dem:
ſecabit circulum, qui eſt baſis, in duobus punctis. [Quia enim cõ-
munis ſectio ellipſis (quæ ex theſi eſt reflexionis ſuperficies) & circuli
(qui eſt fictæ pyramidis baſis) eſt linea recta per 3 p 11, duobus punctis
terminata:
ellipſis igitur ſecat circulũ in duobus punctis, nempe lineæ
rectæ terminis.
] Dico, quòd hæc ſola ſunt puncta in tota ſectione com-
muni, à quibus fieri poſsit reflexio in eadẽ ſuperficie.
Quoniã ab utroq;
iſtorum punctorũ linea ducta ad acumen intellectæ pyramidis, eſt per-
pendicularis ſuper lineam longitudinis ſuper punctum ſuũ tranſeun-
tem.
Àquocunq; enim ſectionis puncto alio ducatur linea ad acumen
illius pyramidis:
tenebit angulum acutum cum linea longitudinis per
ipſum tranſeunte, cũ perpendicularis cum eadẽ longitudinis linea an-
gulum rectum teneat in circulo.
Et lineæ ductæ ab acumine pyramidis
intellectæ ad puncta ſectionis, quæ intercidunt inter ſpeculi acumen &
circulum:
facient angulos obtuſos cum lineis longitudinis uerſus par-
tem acuminis pyramιdis totalis:
& quæ ducuntur ad puncta inter cir-
culum & baſim ſpeculi interiacentia, faciẽt cum linea longitudinis an-
gulos acutos ex parte acuminis ſpeculi, obtuſos ex parte baſis.
Ergo à nullo iſtorũ punctorum po-
teſt fieri reflexio.
44. Si uiſ{us} fuerit in caua ſpeculi ſphærici ſuperficie: uidebit totam: ſi intra uel extra: aliâs
hemiſp hærium, aliâs pl{us}, aliâs min{us}: ſi in centro: ſe ipſum tantùm uidebit. 71. 72 p 4. 4 p 8.
IN ſpeculis ſphæricis concauis ſi uiſus fuerit intra concauitatem ſpeculi: tota ſpeculi ſuperficies
apparebit ei:
quod ſi extra fuerit: poterit comprehendere portionem eius maiorem medietate,
quam ſcilicet fecit circulus ſphæræ, quem contingunt duo radij à centro uiſus ducti:
uiſu autem
in centro huius ſpeculi exiſtente, non fiet ab aliquo puncto ſpeculi reflexio, niſi in ſe.
Quoniã enim
quælibet linea à centro ſphæræ ad ſphæram ducta perpendicularis eſt ſuper ſuperficiem, ſphæram
in puncto illo tangentem [per 25 n uel 4 th.
1 ſphæricorum: ] ergo in hoc ſitu non comprehendet
uiſus per reflexionem, niſi ſe tantùm [per 11 n.
]
45. Si uiſ{us} ſit extra centrum ſpeculi ſphærici caui: uiſibile à quolibet ei{us} puncto ad uiſum
reflecti poteſt: excepto eo, in quod recta à uiſu per centrum ſpeculi ducta, cadit. 6. 3 p 8.
SI uerò ſtatuatur uiſus extra centrum ſphæræ: poterit fieri reflexio alterius rei uiſibilis à quo-
cunq;
ſpeculi puncto: præterquam ab eo, in quod cadit diameter, à centro uiſus ad ſphæram
per centrum ſphæræ ducta:
quoniam diameter cadit ſuper ſuperficiem contingentem ſphæ-
ram, orthogonaliter [per 25 n, ideoq́;
reflectitur in ſeipſam per 11 n. ] Sumpto autẽ alio puncto, du-
catur ad ipſum diameter à centro ſphæræ, & linea à
36[Figure 36]ſ g d f h b a centro uiſus. Ex his ergo lineis acutus includetur
angulus:
quoniam linea uiſualis cadit inter diame-
trum & ſuperficiem contingentem punctum, quæ
ſcilicet eſt extra ſphæram:
& ſiue ſit oculus intra ſpe
culum, ſiue extra, cadit uiſualis linea intra ſpecu-
lum:
quia cadit inter lineas uiſuales contingentes
circulum portionis ſphæræ.
[Itaq; ſi diameter g b &
linea reflexionis g a in peripheriam cõtinuatæ, con-
nectantur:
erit angulus a g b acutus per 31 p 3. 32 p 1. ]
Cum igitur diameter angulum rectum teneat cum
contingẽte [per 18 p 3:
] ſecetur ex eo acutus, æqua-
lis prædicto in eadem ſuperficie:
dico ergo, quòd li-
nea reflexionis cadit intra ſpeculum:
quoniam com
munis linea ſpeculi & ſuperficiei reflexionis, eſt cir-
culus, tenens cum diametro angulum acutum ma-
iorem omni rectilineo acuto [per 31 p 3.
] Et in ſin-
gulis punctis erit hic modus reflexionis.
Palàm ex
his, quòd in omni ſuperficie reflexionis erunt centrum uiſus:
centrum ſpeculi: punctum reflexio-
nis:
punctum uiſum: terminus diametri à centro uiſus per centrum ſphæræ ductæ: & quòd com-
munis omnium ſuperficierum reflexionis linea cum ſuperficie ſpeculi, eſt circulus:
& quòd à quo-
libet lineæ communis puncto poteſt fieri in eadem ſuperficie reflexio.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index