Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[121.] 71. Viſibile obtutu & antegreſſa cognitione ſimul, minore tempore percipitur, quàm ſolo ob-tutu. 64 p 3.
[122.] 72. Generales uiſibilis ſpecies citi{us} percipiuntur ſingularib{us}. 71 p 3.
[123.] 73. E uiſibilib{us} communib{us} alia alijs citi{us} percipiuntur. 72 p 3.
[124.] 74. Temp{us} obtut{us} pro ſpecierum uiſibilium uarietate uariat. 56 p 3.
[125.] 75. Viſio per anticipatam notionem & breuem obtutum, eſt incerta. 65 p 3.
[126.] 76. Vera uiſibilis forma percipitur obtutu: accurata conſideratione: & dilig enti omnium uiſibilium ſpecierum diſtinctione. 57 p 3.
[127.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER TERTIVS.
[128.] PROOEMIVM LIBRI. CAP. 1. 1. Viſ{us} in perceptione uiſibilium aliquando allucinatur. 1 p 4.
[129.] DE IIS QVAE DEBENT PRAEPONI SERMONI in deceptionibus uiſus. Cap. II. 2. Axes pyramidum opticarum utriuſ uiſ{us} per centrum foraminis uueæ tranſeuntes, in uno uiſibilis puncto ſemper concurrunt: & ſunt perpendiculares ſuperficiei uiſ{us}. 32. 35 p 3.
[130.] 3. Sit{us} uiſibilis erga utrun uiſum eſt plerun ſit{us} ſimilis. Ita axes pyramidum optica-rum & lineæ ab utro uiſu ductæ ad cõcurſum duorum axιum, factũ in recta linea adutrun axem perpendiculari, ſunt æquales. 40. 42 p 3.
[131.] 4. Duærectæ lineæ ab utro uiſu ductæad concurſum duorum axium, factum in recta linea ad utrun axem obliqua, ſunt ferè inæquales. 41 p 3.
[132.] 5. E plurib. uiſibilib. ordinatim intraopticos axes diſpoſitis: remotiora incertè uidẽtur. 50 p 3.
[133.] 6. Si duæ rectæ lineæ à medio nerui cõmunis ſint contermi-nærectæ cõnectenti centra for aminum gyrineruorum cauo-rum: conſtituent triangulum æquicrurum. 30 p 3.
[134.] 7. Si recta linea ſit à medio nerui communis admedium rectæ lineæ connectentis centra fo-raminum gyrineruorum cauorum: erit ad ipſam perpendicularis. 33 p 3.
[135.] 8. Si axes, communis & duo optici, in uno uiſibilis puncto concurrant: erunt in eodem plano cum rectis, connectente centra foraminum gyrineruorum cauorum, & duab{us} à medio nerui communis connectenti conterminis. 34 p 3.
[136.] 9. Vtro uiſu uiſibile unum plerun uidetur. 28 p 3. Idem 27 n 1.
[137.] 10. Concurſiis axium opticorum in axe communifacit uiſionem certißimam: extrà, tantò certiorem, quantò axi propinquior fuerit. 44 p 3.
[138.] 11. Viſibile intra axes opticos ſitum: ueluni uiſui rectè, reliquo obliquè oppoſitum: uidetur geminum. 104.103 p 4.
[139.] 12. Viſibile aliàs unum: aliàs geminum uideri organo ostenditur. 108 p 4.
[140.] 13. Viſibile medio unius uiſus rectè, reliquo obliquè oppoſitum, uidetur geminum. 103 p 4. Idem II n.
[141.] 14. Viſibile, in quo concurrunt axes optici, aut radij his propinqui: uidetur unum. 46 p 3.
[142.] 15. Viſibile in axium opticorum concurſu certißimè uidetur: extratantò certius, quantò concurſui fuerit propinquius. 45 p 3.
[143.] 16. Viſibile magnum ſimul totum æquabiliter non uidetur. 48 p 3.
[144.] 17. Viſibile uiſui directũ, certißimè uidetur: obliquũ tantò minus, quantò obliquius. 33 p 4.
[145.] DE CAVSSIS, QVIBVS VISVI ACCIDIT DE-ceptio. Cap. III. 18. Ad uiſionem perficiendam octo neceſſaria ſunt: quorum quodlibet ad uitandum allu-cinationes, uiſibili ſymmetrum eſſe oportet. 1. 2. 13. 14. 15. 16. 19. 56 p 3. 1 p 4. Vide 36 n 1.
[146.] DE DISTINGVENDIS ERRORIBVS VI-ſus. Cap. IIII. 19. In uiſione erratur aut ſolo uiſu: aut anticipata notione: aut ſyllogiſmo.
[147.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiunt ſolo ſenſu. Cap. v. 20. Erratur ſolo uiſu in luce & colore, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymme-triam. 156 p 4.
[148.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiuntin ſcientia & cognitione. Cap. VI. 21. Erratur anticipata nõtione: cum forma anticipata, obiecto uiſibili perperam aßimila-tur, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam. 155 p 4.
[149.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE AC-cidunt in ſyllogiſmo & ratione. Cap. VII. 22. Erratur ſyllogiſmo propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam.
[150.] 23. Diſtantia immoder ata cre at errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In remotione. 16 p 4.
< >
page |< < (123) of 778 > >|
129123OPTICAE LIBER IIII. pyramidis, per punctum illud tranſeuntem [ut antè patuit: ] ſed linea ab acumine pyramidis intel-
lectæ
ad punctũ circuli, per quod tranſit illa linea longitudinis, abſq;
dubio eſt perpendicularis ſu-
per
eam.
Quare alia angulum tenet acutum cum hac linea, non rectum.
35[Figure 35]f a r d e b g c h p ſ s n k [ſecus tres anguli trianguli rectilinei maiores eſſent duobus rectis cõ-
tra
32 p 1:
quod tamen abſurdum ex angulis c r i, cir rectis concluſis
ſequitur
.
] Si uerò ſuperficies reflexionis ſecet intellectualem pyrami-
dem
:
ſecabit circulum, qui eſt baſis, in duobus punctis. [Quia enim cõ-
munis
ſectio ellipſis (quæ ex theſi eſt reflexionis ſuperficies) & circuli
(qui eſt fictæ pyramidis baſis) eſt linea recta per 3 p 11, duobus punctis
terminata
:
ellipſis igitur ſecat circulũ in duobus punctis, nempe lineæ
rectæ
terminis.
] Dico, quòd hæc ſola ſunt puncta in tota ſectione com-
muni
, à quibus fieri poſsit reflexio in eadẽ ſuperficie.
Quoniã ab utroq;
iſtorum
punctorũ linea ducta ad acumen intellectæ pyramidis, eſt per-
pendicularis
ſuper lineam longitudinis ſuper punctum ſuũ tranſeun-
tem
.
Àquocunq; enim ſectionis puncto alio ducatur linea ad acumen
illius
pyramidis:
tenebit angulum acutum cum linea longitudinis per
ipſum
tranſeunte, perpendicularis cum eadẽ longitudinis linea an-
gulum
rectum teneat in circulo.
Et lineæ ductæ ab acumine pyramidis
intellectæ
ad puncta ſectionis, quæ intercidunt inter ſpeculi acumen &
circulum
:
facient angulos obtuſos cum lineis longitudinis uerſus par-
tem
acuminis pyramιdis totalis:
& quæ ducuntur ad puncta inter cir-
culum
& baſim ſpeculi interiacentia, faciẽt cum linea longitudinis an-
gulos
acutos ex parte acuminis ſpeculi, obtuſos ex parte baſis.
Ergo à nullo iſtorũ punctorum po-
teſt
fieri reflexio.
SI uerò ſtatuatur uiſus extra centrum ſphæræ: poterit fieri reflexio alterius rei uiſibilis à quo-
cunq
;
ſpeculi puncto: præterquam ab eo, in quod cadit diameter, à centro uiſus ad ſphæram
per
centrum ſphæræ ducta:
quoniam diameter cadit ſuper ſuperficiem contingentem ſphæ-
ram
, orthogonaliter [per 25 n, ideoq́;
reflectitur in ſeipſam per 11 n. ] Sumpto autẽ alio puncto, du-
catur
ad ipſum diameter à centro ſphæræ, & linea à
36[Figure 36]ſ g d f h b a centro uiſus. Ex his ergo lineis acutus includetur
angulus
:
quoniam linea uiſualis cadit inter diame-
trum
& ſuperficiem contingentem punctum, quæ
ſcilicet
eſt extra ſphæram:
& ſiue ſit oculus intra ſpe
culum
, ſiue extra, cadit uiſualis linea intra ſpecu-
lum
:
quia cadit inter lineas uiſuales contingentes
circulum
portionis ſphæræ.
[Itaq; ſi diameter g b &
linea
reflexionis g a in peripheriam cõtinuatæ, con-
nectantur
:
erit angulus a g b acutus per 31 p 3. 32 p 1. ]
Cum
igitur diameter angulum rectum teneat cum
contingẽte
[per 18 p 3:
] ſecetur ex eo acutus, æqua-
lis
prædicto in eadem ſuperficie:
dico ergo, quòd li-
nea
reflexionis cadit intra ſpeculum:
quoniam com
munis
linea ſpeculi & ſuperficiei reflexionis, eſt cir-
culus
, tenens cum diametro angulum acutum ma-
iorem
omni rectilineo acuto [per 31 p 3.
] Et in ſin-
gulis
punctis erit hic modus reflexionis.
Palàm ex
his
, quòd in omni ſuperficie reflexionis erunt centrum uiſus:
centrum ſpeculi: punctum reflexio-
nis
:
punctum uiſum: terminus diametri à centro uiſus per centrum ſphæræ ductæ: & quòd com-
munis
omnium ſuperficierum reflexionis linea cum ſuperficie ſpeculi, eſt circulus:
& quòd à quo-
libet
lineæ communis puncto poteſt fieri in eadem ſuperficie reflexio.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index