Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
< >
page |< < (77) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <pb o="77" file="0129" n="129"/>
        </div>
        <div type="section" level="0" n="0">
          <head xml:space="preserve">PARS II</head>
          <head style="it" xml:space="preserve">Theoriæ applicatio ad Mechanicam.</head>
          <p>
            <s xml:space="preserve">166. </s>
            <s xml:space="preserve">COnſiderabo in hac ſecunda parte potiffimum gene-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0129-01" xlink:href="note-0129-01a" xml:space="preserve">Ante applica-
                <lb/>
              tionem ad Me-
                <lb/>
              chanicam con-
                <lb/>
              ſideratio cur
                <gap/>
              æ.</note>
            rales quaſdam leges æquilibrii, & </s>
            <s xml:space="preserve">motus tam pun-
              <lb/>
            ctorum, quam maffarum, quæ ad Mechanicam u-
              <lb/>
            tique pertinent, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad plurima ex iis, quæ in elementis Mec
              <gap/>
            a-
              <lb/>
            nicæ paffim traduntur, ex unico principio, & </s>
            <s xml:space="preserve">adhibito con-
              <lb/>
            ſtanti ubique agendi modo, demonſtranda viam ſternunt pro-
              <lb/>
            niffimam. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed prius præmittam nonnulla, quæ pertinent ad
              <lb/>
            ipſam virium curvam, a qua utique motuum phænomena pen-
              <lb/>
            dent omnia.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">167. </s>
            <s xml:space="preserve">In ea curva conſideranda ſunt potiffimum tria, arcus
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0129-02" xlink:href="note-0129-02a" xml:space="preserve">Quid in ea
                <lb/>
              conſiderandum.</note>
            curvæ, area comprehenſa inter axem, & </s>
            <s xml:space="preserve">arcum, quam generat
              <lb/>
            ordinata continuo fluxu, ac puncta illa, in quibus curva ſecat
              <lb/>
            axem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">168. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ad arcus pertinet, alii dici poffunt repulſivi, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0129-03" xlink:href="note-0129-03a" xml:space="preserve">Diverſa arcuum
                <lb/>
              genera: arcus
                <lb/>
              aſymptotici et-
                <lb/>
              iam numero in-
                <lb/>
              finiti.</note>
            alii attractivi, prout nimirum jacent ad partes cruris aſym-
              <lb/>
            ptotici ED, vel ad contrarias, ac terminant ordinatas exhi-
              <lb/>
            bentes vires repulſivas, vel attractivas. </s>
            <s xml:space="preserve">Primus arcus ED de-
              <lb/>
            bet omnino effe aſymptoticus ex parte repulſiva, & </s>
            <s xml:space="preserve">in infini-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0129-04" xlink:href="note-0129-04a" xml:space="preserve">Fig. 1.</note>
            tum productus: </s>
            <s xml:space="preserve">ultimus TV, ſi gravitas cum lege virium re-
              <lb/>
            ciproca duplicata diſtantiarum protenditur in infinitum, debet
              <lb/>
              <gap/>
            tidem effe aſymptoticus ex parte attractiva, & </s>
            <s xml:space="preserve">itidem natura
              <lb/>
            fua in infinitum productus. </s>
            <s xml:space="preserve">Reliquos figura I exprimit omnes
              <lb/>
            finitos. </s>
            <s xml:space="preserve">Verum curva Geometrica etiam ejus naturæ, quam
              <lb/>
            expoſuimus, pofſet habere alia itidem aſymptotica crura, quot
              <lb/>
            libuerit, ut ſi ordinata m n in H abeat in infinitum. </s>
            <s xml:space="preserve">Sunt
              <lb/>
            nimirum curvæ continuæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">uniformis naturæ, quæ aſympto-
              <lb/>
              <gap/>
            os habent plurimas, & </s>
            <s xml:space="preserve">habere poffunt etiam numero infinitas. </s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Fig. 12.</note>
          <note symbol="(i)" position="foot" xml:space="preserve">Sit ex. gr. in fig. 12. cyclois continua CDEFGH &c, quam generet
            <lb/>
          punctum peripheriæ circuli continuo revoluti ſupra rectam AB, quæ natu- ra ſua protenditur utrinque in infinitum, adeoque in inſinitis punctis C, E, G, I &c occurrit baſi A B. Si ubicunque ducatur quævis ordinata PQ, producaturque in R ita, ut ſit PR tertia poſt PQ, & datam quam- piam rectam; punctum R erit ad curvam continuam conſtantem totidem ramis MNO, VXY &c, quot erunt arcus Cycloidales CDE, &c, quorum ramorum ſinguli habebunt bina crura aſymptotica, cum ordinata PQ in acceſſu ad omnia puncta, C, E, G &c decreſcat ultra quoſcunque limites, adeoque ordinata PR creſcat ultra limites quoſcunque. Erunt hic quidem omnes aſymptoti CK, EL, GS &c parallelæ inter ſe, & perpen- diculares baſi AB, quod in aliis curvis non eſt neceſſarium, cum etiam divergentes utcunque poſſint eſſe. Erunt autem & totidem numero, quo
            <gap/>
          puncta illa C, E, G &c, nimirum infinitæ. Eodem autem pacto carvarum</note>
        </div>
      </text>
    </echo>