Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[141.] 14. Viſibile, in quo concurrunt axes optici, aut radij his propinqui: uidetur unum. 46 p 3.
[142.] 15. Viſibile in axium opticorum concurſu certißimè uidetur: extratantò certius, quantò concurſui fuerit propinquius. 45 p 3.
[143.] 16. Viſibile magnum ſimul totum æquabiliter non uidetur. 48 p 3.
[144.] 17. Viſibile uiſui directũ, certißimè uidetur: obliquũ tantò minus, quantò obliquius. 33 p 4.
[145.] DE CAVSSIS, QVIBVS VISVI ACCIDIT DE-ceptio. Cap. III. 18. Ad uiſionem perficiendam octo neceſſaria ſunt: quorum quodlibet ad uitandum allu-cinationes, uiſibili ſymmetrum eſſe oportet. 1. 2. 13. 14. 15. 16. 19. 56 p 3. 1 p 4. Vide 36 n 1.
[146.] DE DISTINGVENDIS ERRORIBVS VI-ſus. Cap. IIII. 19. In uiſione erratur aut ſolo uiſu: aut anticipata notione: aut ſyllogiſmo.
[147.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiunt ſolo ſenſu. Cap. v. 20. Erratur ſolo uiſu in luce & colore, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymme-triam. 156 p 4.
[148.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiuntin ſcientia & cognitione. Cap. VI. 21. Erratur anticipata nõtione: cum forma anticipata, obiecto uiſibili perperam aßimila-tur, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam. 155 p 4.
[149.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE AC-cidunt in ſyllogiſmo & ratione. Cap. VII. 22. Erratur ſyllogiſmo propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam.
[150.] 23. Diſtantia immoder ata cre at errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In remotione. 16 p 4.
[151.] 24. In ſitu. 44. 59. 61. 62. 97 p 4.
[152.] 25. In ſoliditate & figura. 98. 97. 95. 50. 65 p 4.
[153.] 26. In magnitudine. 28 p 4.
[154.] 27. In diuiſione, & continuatione & numero 109 p 4.
[155.] 28. In motu & quiete. 138 p 4.
[156.] 29. In aſperitate & lenitate. 141 p 4.
[157.] 30. In raritate & denſitate. 144 p 4.
[158.] 31. In umbra & tenebris. 147 p 4.
[159.] 32. In pulchritudine & deformitate. 150 p 4.
[160.] 33. In ſimilitudine & dißimilitudine. 153 p 4.
[161.] 34. Situs immoderatus creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtantia. 16 p 4.
[162.] 35. In ſitu. 44 p 4.
[163.] 36. In figura. 97. 96. 61. 62 p 4.
[164.] 37. In magnitudine. 28 p 4.
[165.] 38. In diuiſione, continuatione, & numero. 109 p 4.
[166.] 39. In motu & quiete. 138 p 4
[167.] 40. In aſperitate & lenitate. 141 p 4.
[168.] 41. In raritate & denſitate. 144 p 4.
[169.] 42. In umbra & tenebris. 147 p 4.
[170.] 43. In pulchritudine & deformitate. 150 p 4.
< >
page |< < (124) of 778 > >|
130124ALHAZEN
46. In ſpeculo cylindraceo cauo ſuperficies reflexionis quatuor habet puncta: uiſ{us}, uiſibilis,
reflexionis, & axis, in quod perpendicularis à reflexionis puncto ducta, cadit. 3 p 9.83 p 4.
IN ſpeculis columnaribus concauis poteſt comprehendi totum ſpeculum: ſi fuerit uiſus intra
ipſum:
ſed eo extrà ſito, uidebitur maior medietate ſpeculi portio, quæ ſcilicet interiacet duas
ſuperficies à centro uiſus procedentes, columnam contingentes.
Intelligemus autem ſuperfi-
ciem à centro uiſus procedẽtem, baſibus columnæ æquidiſtantem:

37[Figure 37]a d f t e b hæc ſuperficies aut cadet in columnã, aut nõ: ſi ceciderit, linea com-
munis huic ſuperficiei & columnæ erit circulus [per 5th.
Sereni de
ſectione cylindri:
] & linea uiſualis, tranſiens per centrum huius cir-
culi, cadet orthogonaliter ſuper ſuperficiem, contingentem colu-
mnam in puncto, in quod cadit linea [ut dem õſtratũ eſt 32 n] & fiet
reflexio per eandem lineam ad eius originem [per 11 n.
Itaq; cum li-
nea recta (quæ per 1 p 11 in uno eſt plano) tranſeat per puncta uiſus,
uiſibilis, reflexionis, & axis, in quod perpendicularis à reflexionis
puncto ducta, cadit:
erũt ipĩa in uno reflexionis plano. ] Quodcunq;
aliud ſumatur punctum, linea perpendiculariter ab hoc puncto du-
cta, cadet in axem [ut patuit 40 n:
] & linea uiſualis in punctũ illud
cadens, faciet angulum acutum cum linea perpendiculari [ut oſten-
ſum eſt ſuperiore numero] cũ ſit inter perpendicularẽ & contingen
tem.
Et quòd hęc linea cadat intra ſpeculũ, planum eſt ex hoc: quòd
cadit inter ſuperficies portionem contingentes.
Poterimus igitur in
eadem reflexionis ſuperficie ex angulo, quem facit perpendicularis
cum contingente, excipere angulum acutum, æqualem angulo acu
to prædicto:
& cadet linea reflexionis, hunc angulum continens, in-
tra columnam:
quoniam cadet inter perpendicularem & lineam lõ-
gitudinis, per terminum perpendicularis tranſeuntem.
Erunt igitur in ſuperficie reflexionis cen-
trum uiſus, punctum reflexionis, punctum uiſum, punctum axis, in quod cadit perpendicularis.
47. Si communis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi cylindracei caui, fuerit lat{us} cy-
lindr aceum, aut circul{us}: reflexio à quocun ſectionis puncto facta, in eadem ſuperficie fiet.
ET ſi hoc modo ſtatuatur uiſus, ut communis linea ſuperficiei reflexionis & ſuperficiei colu-
mnæ ſit linea longitudinis;
à quo cunq; puncto cõmunis lineæ fiat reflexio: in una determi-
nata erit ſuperficie, omnibus his reflexionibus communi, ea ſcilicet, in qua centrum uiſus, &
axis columnæ totus, ſicut dictum eſt ſuperius in columnari ſpeculo non concauo [32 n.
] Similiter
ſi linea communis fuerit circulus, omnes reflexiones à punctis illius circuli factæ, procedent in ea-
dem ſuperficie, ſicut in alijs circulis patuit.
48. Si communis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi cylindracei caui fuerit elli-
pſis: à plurib{us} ei{us} punctis idem uiſibile ad eundem uiſum, in eadem ſuperficie reflecti po-
teſt. 9 p 9.
ET ſi ſectio columnaris, fuerit linea communis: à duobus quidem eius punctis tantùm fiet re-
flexio in eadẽ ſuperficie, licet in ſuperioribus columnis [33 n] tantùm ab uno puncto in uni-
ca ſuperficie fieret reflexio, unico uiſu adhibito:
quoniam illic latebant uiſum puncta ſectio-
nis ſe reſpicientia, per quæ ſcilicet tranſit circulus columnæ baſibus æquidiſtans:
uiſo enim uno il-
lorum punctorum, latebat aliud, propter minoris columnæ portionis apparentiam:
ſed in his appa
ret maior columnæ portio:
unde ab uno uiſu percipiuntur puncta terminantia diametrum circuli,
æquidiſtantis baſibus columnæ.
49. Si uiſ{us} fuerit intra ſpeculum conicum cauum: tota ei{us} ſuperficies uidebitur: ſi extra &
recta à uiſu continuetur cum axe, uel conico latere: tot a occultabitur. 5. 2. 9. 3 p 9.
IN ſpeculis pyramidalibus concauis, ſi fuerit uiſus intra ſpeculum: uidebit ipſum totum: ſi uerò
extra, & linea à cẽtro uiſus ad acumen pyramidis ducta, intret pyramidem, aut applicetur lineæ
longitudinis pyramidis, nihil uidebitur ex ſpeculò.
Quohiam quæcunq; alia linea ab oculo ad
pyramidem ducta, cadet in pyramidis ſuperficiem exteriorem:
unde occultabitur interior ſuperfi-
cies.
Si autem auferatur portio à pyramide, poterit uideri pars pyramidis, cadens inter contingen-
tes ſuperficies à centro ductas, ſcilicet maior.
Et ſi linea à centro uiſus, ſit perpendicularis ſuper ſu-
perficiem contingentem pyramidem, & continuetur axi:
erunt lineæ communes (ſicut dictum eſt
in alijs pyramidalibus) aut lineæ longitudinis pyramidum, aut ſectiones.
Et in his à duobus pun-
ctis ſectionis poterit fieri reflexio, in eadem ſuperficie, reſpectu eiuſdem uiſus.
Et in ſuperficie re-
flexionis erunt, centrum uiſus, punctum uiſum, punctum reflexionis, punctum axis, in quod cadit
perpendicularis.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index