13110GEOMETRIA SVBTERRANEA.
DEFINITIO XI.
16.
Menſura, finitoribus metallicis uſitata, eſt pertica
breuior, quam ulnam ſiue orgyiam nominabimus,
quia lineae, quae inter manus expanſas continetur, fere
aequalis eſt. Germanice Lachter. (GEORG. Agricola,
de re metall. L. 4. pasſum uocat.) Haec ulna in octo par-
tes quaſi totidem pedes diuiditur. Octaua pars deca-
dem digitorum capit, qua ratione ulna 80. digitos
complectitur. Digitus uero iterum in 10. lineas uel
ſcrupulos ſecatur, atque ita ulna menſorum capit 800.
lineas uel minuta, eidemque proportioni etiam tabulae
accommodatae ſunt. Longitudo huius perticae non ubi-
uis eadem eſt; Freibergae capit 3 {1/2}. ulnas breues, ſiue cubi-
tos Dreſdenſes, et ſi Freibergenſi tribuantur partes 500.
Ioachimthalenſis habet ſimiles minutias 493. Iſlebienſis 507.
Clausthalenſis 485. complectitur.
breuior, quam ulnam ſiue orgyiam nominabimus,
quia lineae, quae inter manus expanſas continetur, fere
aequalis eſt. Germanice Lachter. (GEORG. Agricola,
de re metall. L. 4. pasſum uocat.) Haec ulna in octo par-
tes quaſi totidem pedes diuiditur. Octaua pars deca-
dem digitorum capit, qua ratione ulna 80. digitos
complectitur. Digitus uero iterum in 10. lineas uel
ſcrupulos ſecatur, atque ita ulna menſorum capit 800.
lineas uel minuta, eidemque proportioni etiam tabulae
accommodatae ſunt. Longitudo huius perticae non ubi-
uis eadem eſt; Freibergae capit 3 {1/2}. ulnas breues, ſiue cubi-
tos Dreſdenſes, et ſi Freibergenſi tribuantur partes 500.
Ioachimthalenſis habet ſimiles minutias 493. Iſlebienſis 507.
Clausthalenſis 485. complectitur.
SCHOLION I.
17.
Voigtel ſub principium libri ſui, doctrinae cauſa, et ob
facilitatem calculi decimalis, ulnam in 10. partes ſecuit, deci-
mam in 10. alias diuidi uoluit, partes eiusmodi decimales ipſi ueniunt
nomine ſcrupulorum, primorum, ſecundorum, tertiorum iisdemque
quibus geometrae perticam, pedes, digitos et grana notant, chara-
cteribus 0. I. II. III. ſignificantur. Verum nondum illa methodus,
in ſe licet laudatiſſima et perfectiſſima, omnibus ſeſe probauit, quare
uſitatam diuiſionem retinere, et t@bulas quoque illi conformare malui.
facilitatem calculi decimalis, ulnam in 10. partes ſecuit, deci-
mam in 10. alias diuidi uoluit, partes eiusmodi decimales ipſi ueniunt
nomine ſcrupulorum, primorum, ſecundorum, tertiorum iisdemque
quibus geometrae perticam, pedes, digitos et grana notant, chara-
cteribus 0. I. II. III. ſignificantur. Verum nondum illa methodus,
in ſe licet laudatiſſima et perfectiſſima, omnibus ſeſe probauit, quare
uſitatam diuiſionem retinere, et t@bulas quoque illi conformare malui.
SCHOLION II.
18.
Cum magnitudo ulnae fosſorum fere aequalis ſit menſurae
molitorum, ſummus aliquis et r@rum metallicarum peri-
tiſſimus uir ſuſpicatur, quod forſan hi primi metallis in miſniae
montibus indagandis operam dederint, uel ſaltem regendis eius-
modi laboribus adhibiti fuerint, tanquam gnari artificiorum,
molitorum, ſummus aliquis et r@rum metallicarum peri-
tiſſimus uir ſuſpicatur, quod forſan hi primi metallis in miſniae
montibus indagandis operam dederint, uel ſaltem regendis eius-
modi laboribus adhibiti fuerint, tanquam gnari artificiorum,