Vitruvius, Marci Vitruvii Pollionis De architectura libri decem : ope codicis Guelferbytani, editionis principis, ceterorumque subsidiorum recensuit, et glossario in quo vocabula artis propria Germ. Ital. Gall. et Angl. explicantur, 1800

Table of contents

< >
[91.] CAPUT IV. De proprietate item nonnullorum locorum et fontiun.
[92.] CAPUT V. De aquarum experimentis.
[93.] CAPUT VI. De librationibus aquarum et inſtrumentis ad hunc uſum.
[94.] CAPUT VII. De ductionibus aquarum; de puteorum ſoſſionibus; de ciſternis, etε de Signinis operibus.
[95.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER NONUS. PRAEFATIO.
[96.] (CAPUT I.)
[97.] (CAPUT II.)
[98.] (CAPUT III.)
[99.] CAPUT I. (IV.) De gnomonicis rationibus ex radiis ſolis per umbram inventis, et mundo atque planetis.
[100.] CAPUT (V.) II. De Solis curſu per duodecim ſigna.
[101.] CAPUT III. (VI.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad ſeptentrionem.
[102.] CAPUT IV. (VII.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad meridiem.
[103.] CAPUT V. (VIII.) De horologiorum rationibus et umbris gnomonum aequinoctiali tempore Romae, et nonnullis aliis locis.
[104.] CAPUT VI. (IX.) De quorundam horologiorum ratione, et inventoribus.
[105.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER DECIMUS. PRAEFATIO.
[106.] CAPUT I. De machina et ejus ab organo diſferentia.
[107.] CAPUT II. De machinis tractoriis.
[108.] CAPUT III. De alia machina tractoria.
[109.] CAPUT IV. Similis ſuperiori machina, cui coloſſicotera tutius committi poſſunt, im-mutata duntaxat ſucula in tympanum.
[110.] CAPUT V. Aliud machinae tractoriae genus, Polyſpaſtos.
[111.] CAPUT VI. Ingenioſa Cteſiphontis ratio ad gravia onera ducenda.
[112.] CAPUT VII. De inventione lapicidinae qua templum Dianae Epheſiae conſtructum eſt.
[113.] CAPUT VIII. De porrecto et rotundatione machinarum ad onerum levationes.
[114.] CAPUT IX. De organorum ad aquam hauriendam generibus et primum de tympano.
[115.] CAPUT X. De alio tympano, et hydromylis.
[116.] CAPUT XI. De cochlea quae magnam copiam extollit aquae, ſed non tam alte.
[117.] CAPUT XII. De Cteſibica machina, quae altiſſime extollit aquam.
[118.] CAPUT XIII. De Hydraulicis.
[119.] CAPUT XIV. Qua ratione rheda vel navi vecti, peractum iter dimetiamur.
[120.] CAPUT XV. De catapultarum et ſcorpionum rationibus.
< >
page |< < (106) of 376 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div90" type="section" level="1" n="51">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2220" xml:space="preserve">
              <pb o="106" file="0132" n="132" rhead="M. VITRUVII P. DE ARCHITECTURA"/>
            arte concepta, et ea re cantio ejus maxime gravem et egregiam habet
              <lb/>
            auctoritatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s2221" xml:space="preserve">Chroma ſubtili ſolertia ac crebritate modulorum ſuavio-
              <lb/>
            rem habet delectationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s2222" xml:space="preserve">Diatoni vero, quod naturalis eſt, facilior eſt
              <lb/>
            intervallorum diſtantia. </s>
            <s xml:id="echoid-s2223" xml:space="preserve">In his tribus generibus diſſimiles ſunt tetrachor-
              <lb/>
            dorum diſpoſitiones, quod harmonia tetrachordorum et tonos et dieſes
              <lb/>
            habet binas. </s>
            <s xml:id="echoid-s2224" xml:space="preserve">Dieſis autem eſt toni pars quarta; </s>
            <s xml:id="echoid-s2225" xml:space="preserve">ita in hemitonio duae
              <lb/>
            dieſes ſunt collocatae. </s>
            <s xml:id="echoid-s2226" xml:space="preserve">Chromati duo hemitonia in ordine ſunt compoſi-
              <lb/>
            ta; </s>
            <s xml:id="echoid-s2227" xml:space="preserve">tertium trium hemitoniorum eſt intervallum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2228" xml:space="preserve">Diatoni duo ſunt con-
              <lb/>
            tinuati toni; </s>
            <s xml:id="echoid-s2229" xml:space="preserve">tertium hemitonium finit tetrachordi magnitudinem. </s>
            <s xml:id="echoid-s2230" xml:space="preserve">Ita in
              <lb/>
            tribus generibus tetrachorda ex duobus tonis et hemitonio ſunt perae-
              <lb/>
            quata. </s>
            <s xml:id="echoid-s2231" xml:space="preserve">Sed ipſa cum ſeparatim uniuscujusque generis finibus conſiderantur,
              <lb/>
            diſſimilem habent intervallorum deſignationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s2232" xml:space="preserve">Igitur intervalla to- norum et hemitoniorum et tetrachordorum in voce diviſit natura, ſini-
              <lb/>
            vitque terminationes eorum menſuris intervallorum quantitate, modisque
              <lb/>
            certis diſtantibus conſtituit qualitates: </s>
            <s xml:id="echoid-s2233" xml:space="preserve">quibus etiam artifices qui organa
              <lb/>
            ſabricant ex natura conſtitutis utendo, comparant ad concentus conveni-
              <lb/>
            entes eorum perfectiones. </s>
            <s xml:id="echoid-s2234" xml:space="preserve">Sonitus qui graece φθόγγοι dicuntur, in uno-
              <lb/>
            quoque genere ſunt decem et octo: </s>
            <s xml:id="echoid-s2235" xml:space="preserve">e quibus octo ſunt in tribus generi-
              <lb/>
            bus perpetui et ſtantes, reliqui decem cum communiter modulantur, ſunt
              <lb/>
            vagantes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2236" xml:space="preserve">Stantes autem ſunt, qui inter mobiles interpoſiti continent tetra-
              <lb/>
            chordi conjunctionem, et e generum diſcriminibus ſuis ſinibus ſunt per-
              <lb/>
            manentes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2237" xml:space="preserve">Appellantur autem ſic: </s>
            <s xml:id="echoid-s2238" xml:space="preserve">proslambanomenos, hypatehypaton,
              <lb/>
            bypatemeſon, meſe, neteſynemmenon, parameſe, netediezeugmenon, nete-
              <lb/>
            hyperbolaeon. </s>
            <s xml:id="echoid-s2239" xml:space="preserve">Mobiles autem ſunt, qui in tetrachordo inter immotos
              <lb/>
            diſpoſiti, in generibus et locis loca mutant. </s>
            <s xml:id="echoid-s2240" xml:space="preserve">Vocabula autem habent
              <lb/>
            haec: </s>
            <s xml:id="echoid-s2241" xml:space="preserve">Parhypatehypaton, lichanoshypaton, parhypatemeſon, lichanosme-
              <lb/>
            ſon, triteſynemmenon, parańeteſynemmenon, tritediezeugmenon, paranete-
              <lb/>
              <note symbol="5)" position="foot" xlink:label="note-0132-01" xlink:href="note-0132-01a" xml:space="preserve">Cod. ms. intervallo.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>